advertise

کود آهن کلاته

کود آهن کلاته در کشاورزی

کشاورزی یکی از اموری ست که از ابتدای تاریخ، انسان را به خود درگیر کرده است. انسان از گیاهان به بهترین شکل ممکن بهره گیری نموده و قوت و قُوت خویش را از این سبزینه ها بدست آورده تا زندگی خویش را سر و سامان دهد. تمامی تشکل های ابتدایی انسان ها در کنار آب و با تشکیل مزارع و کشتزار ها آغاز گردیده است. می بایست نکته ای را دانست و آن هم برطرف کردن نیاز های گیاهان برای رسیدن به حداکثر تولید می باشد. برطرف کردن نیاز های گیاهان را امروزه به طرق گوناگون شاهد هستیم. انواع کود های شیمیایی خاص مانند کود آهن کلاته را می توان در خاک ها استفاده نمود تا نیاز های گیاهان را برطرف نمود. کود آهن کلاته در کشاورزی مانند دیگر عوامل محرک رشد توانسته به خوبی مورد بهره برداری کشاورزان قرار گیرد. تلاش تیم کارشناسی سایت پالیز کشت این است که در رابطه با کود آهن کلاته در کشاورزی سخنانی را با شما عزیزان در میان گذارد. امروزه تمامی کشاورزان و زارعان و باغبانانی که در پی افزایش تولید و یک کشاورزی پایدار هستند به اهمیت کود آهن کلاته در کشاورزی واقف شده اند. نکته این است که به هنگام استفاده از کود آهن کلاته در کشاورزی، معنای این کلام را کسی آشنا نیست. پس ابتدا به ساکن و پیش از توضیحات در مورد اهمیت کود آهن کلاته در کشاورزی می بایست بدانیم کلات و کلاته به چه معنا ست. کلات ها و بنیان های کلاته کننده را برای شما عزیزان تشریح خواهیم کرد. کلات به معنای در آغوش کشیدن می باشد. کلات از کلمه یونانی Chele گرفته شده به معنی چنگ زدن و نگاه داشتن توسط چنگال معنی می دهد. کلات Chelate برای ابتدایی ترین مرتبه در اوایل قرن بیستم توسط پژوهشگران استفاده شد زیرا این واژه اصول چنگ زدن و نگهداشتن چیزی را که در فرآیند کلاته کردن روی می دهد را به خوبی توضیح می دهد. این را نیز بدانید که برای نخستین بار استفاده از کلات ‌ها در پزشکی شکل گرفت و پس از جنگ جهانی دوم به شدت توسعه یافت و هم اکنون نقش مهمی در سم زدایی از فلزات سنگین و رفع کمبودهای عناصر معدنی را در بدن انسان بازی می کنند. بیشتر کشاورزان بر روی عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم توجه دارند و از اهمیت بقیه عناصر غافل هستند. این مورد می تواند سبب شود تا گیاهان به خوبی به مرز های رشد نرسند. ریزمغذی ها حتی در مقدار کم نیز برای رشد گیاهان ضروری هستند. بدون استفاده از فرم کلاته این عناصر در دسترس گیاهان قرار نخواهند گرفت. کلات های عناصر ریز مغذی (آهن، مس، روی، منگنز و ...) بطور گسترده در کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرند. به دیگر کلامی می توان بیان داشت که بطور کلی کلات ها می توانند مواد ریزمغذی که در خاک های قلیایی وجود دارند نظیر آهن، منگنز، کلسیم، روی و مس برای گیاهان قابل دسترس سازند. پوشش آلی دور ترکیبات کلاته از واکنش دادن عناصر معدنی در خاک و تثبیت شدن آنها ممانعت می کند. ریشه های گیاه با مواد غذایی کلات شده داخل خاک تماس پیدا می کنند و مواد مغذی را از کلات ها جدا و به مصرف می رساند. کلات در صنعت تولید کود های کشاورزی به مواد غذایی غیر آلی محصور شده توسط یک مولکول از ماده آلی اشاره دارد. چنانچه بخواهیم به صورت کاملا علمی و تخصصی در مورد کلاته سخن بگویم می بایست اشاره داشته باشیم که در علم شیمی و مهندسی به ترکیبی ناجورحلقه که دارای حداقل یک کاتیون فلزی (در هَم‌ تافت ‌ها) یا یون هیدروژن است کلاته Chelate می ‌گویند. کلاته لیگاند دو یا چند دندانه‌ ای، یعنی لیگاندی ست که بیش از یک قسمت از آن با فلز تشکیل کمپلکس دهد. در واقع کلاته کردن فرآیندی است که طی آن یک ترکیب شیمیایی با یک یون فلزی ترکیب شده و آن را به صورت محکم نگاه می ‌دارد. از بهترین نمونه‌ های لیگاند در شیمی آلی فلزی، لیگاند EDTA یعنی (اتیلن دی آمین تترا اسیتک اسید) را می ‌توان نام برد. کلاته در شیمی، فرآیند نیست، بلکه به لیگاندی که بیش از یک جفت الکترون به فلز مرکزی کمپلکس بدهد اطلاق می ‌شود. کلاته ها در پزشکی نیز استفاده می ‌شوند. کلاتور (ماده کلات ساز) باید خصوصیات و ساختار معین شیمیایی داشته و امکان برقراری پیوند با یون های فلزات با دو بار مثبت را داشته باشد. پیوند بین عامل کلات ساز و یون های مذکور، از سویی باید به اندازه ای قوی باشد تا مواد غذایی را حفظ کند و از سوی دیگر باید به اندازه ای ضعیف باشد تا بتواند مواد غذایی را به داخل گیاه انتقال دهد. ماده ‌ای که با اتصال به یون ‌های فلزی ساختار حلقه‌ای پایدارتر تشکیل می‌دهد را چنگالنده یا کلاتور می‌گویند. اثر افزایش پایداری همتافت چنگاله ‌ای در مقایسه با همتافت تک ‌دانه مشابه را اثر چنگاله ‌ای می‌ گویند. امروزه کلاته های (چنگاله ‌ها) مواد معدنی کم مصرف نظیر روی، مس، منگنز، کبالت، آهن، و کروم در تغذیه انسان و دام و طیور استفاده می ‌شوند. این فرم از مواد جذب بالاتری داشته و از لحاظ زیست فراهمی در سطح بالاتری هستند. شایان ذکر است مواد غذایی کلات شده با ترکیبات خاص برای کاربرد از طریق برگ نیز می توانند مفید باشند. برگ های گیاهان پوششی مومی دارند که آنها را از خشک شدن حفظ می کند. این پوشش مومی به سختی اجازه ورود عناصر معدنی به بافت داخلی گیاه را می دهد، اما پوشش آلی کود کلاته می تواند نفوذ این عناصر را به داخل داخل گیاه تسهیل کرده و مواد غذایی را در دسترس گیاه قرار دهد.

با این توضیحات به سراغ مبحث اصلی خواهیم رفت و بیان می کنیم کود آهن کلاته در کشاورزی دارای چه محاسنی ست و به چه صورت به گیاهان کمک خواهد نمود. در کشاورزی بهتر است بدانیم که کود آهن کلاته چیست و چگونه می توان با استفاده از آن به بر کیفیت محصولات افزود. در واقع برای دستیابی به هدف افزایش محصولات استفاده از کود آهن کلاته اهمیت کلیدی دارد. مواد ریزمغذی یکی از فاکتور های اساسی محیطی برای رشد و توسعه گیاه هستند. آهن جزو ریزمغذی ها طبقه بندی می شود که می تواند به راحتی اکسید و یا در خاک رسوب کرده و غیر قابل استفاده گردد. هر زمان که علائم کمبود آهن را مشاهده نمودید و یا با آزمون خاک متوجه کمبود آهن شدید می توانید از کلات آهن استفاده کنید. ترکیبات کود کلاته آهن نیز باید مورد بررسی قرار داده شود. ترکیب یون مغذی فلزی با یک مولکول آلی طویل لیگاند یا کلاتگر نامیده می شود. ترکیب لیگاند یا کلاتور با یک ریزمغذی کود کلاته را تشکیل می دهد. کلات ریزمغذی از اکسیداسیون، رسوب و غیرمتحرک شدن در امان است. لیگاند می ‌تواند یک ترکیب حلقه ای به دور ریزمغذی تشکیل دهد، نحوه اتصال ریزمغذی به لیگاند ویژگی های سطحی ریزمغذی را تغییر می‌ دهد و آن را برای جذب آسان توسط گیاه آماده می ‌سازد. چون خاک ناهمگن و پیچیده است میکرومغذی ها به سرعت اکسید می ‌شوند و یا رسوب می‌ کنند. کلاته سازی میکرومغذی را از واکنش های نامطلوب در خاک حفاظت می کند. کود کلات آهن دسترسی میکرومغذی هایی مثل آهن، مس، منگنز و روی را افزایش داده و به نوبه خود به بهره وری و سودآوری تولیدات محصولات تجاری کمک شایان توجهی خواهد نمود. کود کلاته پتانسیل بالاتری برای افزایش عملکرد تجاری نسبت به میکرو مغذی های معمول را دارد. اگر خاک نتواند نیازهای غذایی محصولات را تامین کند باید از منابع کلاته استفاده کنیم. فاکتورهای زیادی دسترسی آهن را کاهش می دهند که می توان از PH بالای خاک، محتوای بالای بی کربنات، گونه های گیاهی (گونه های چمنی معمولا بیشتر از سایر گونه ها لیگاند ها را دفع می کنند) و تنش های غیر زنده نام برد. گیاهان به طور معمول از آهن به فرم Fe۲+ (فرو) استفاده می ‌کنند، آهن فرو می تواند به راحتی اکسید و از دسترس گیاه خارج شود. فرم فریک (Fe۳+) هنگامی که PH خاک بالاتر از ۵.۳ است غیرقابل دسترس می شود. کمبود آهن معمولا در PH بالای ۷.۴ رخ می دهد. آهن کلاته از تبدیل فرو به فریک جلوگیری می‌ کند. استفاده مستقیم از مواد مغذی مثل آهن در خاک ناکارآمد است (چون آهن بدلیل بار مثبتی که دارد به راحتی با اکسیژن و یا هیدروژن واکنش داده و ترکیبات جدیدی تولید می کنند که توسط گیاه قابل جذب نیستند). لیگاند ها می ‌توانند از ریزمغذی‌ ها در برابر اکسیداسیون و رسوب محافظت کنند. استفاده از کلات آهن یک روش آسان و عملی برای جلوگیری از هدر رفت است. در خاک ریشه گیاهان می تواند موادی ترشح کند که شامل کلات ‌های طبیعی می باشد. اسیدآمینه‌ های غیر پروتئینی یکی از کلات‌ های طبیعی فتوسیدروفور است که توسط گیاهان علفی که در تنش آهن رشد می کنند تولید می شود. کلات های ترشح شده مثل وسیله نقلیه عمل می‌کنند و به گیاهان برای جذب مواد مغذی در سیستم محلول ریشه و خاک کمک می کنند. اصلاح کمبود آهن توسط کلاته آهن به خوبی صورت خواهد پذیرفت. کارشناسان پالیز کشت در این زمینه می توانند اطلاعاتی مفید و کاربردی را ارائه دهند. در واقع باید بدانیم که مشکلات ناشی از کمبود کلاته آهن چیست و نقش انواع کلاته ها در تغذیه گیاهان به چه صورت خواهد بود. کلروز ناشی از کمبود یک اختلال شایع تغذیه ‌ای در بسیاری از محصولات کشاورزی به ویژه در خاک های قلیایی یا آهکی است. اصلاح کمبود آهن بستگی به پاسخ های متفاوت گیاهان و سایر فاکتورها دارد. کلات آهن نسبت به کود های غیر کلاته با افزایش دسترسی به مواد غذایی مؤثرتر بوده و باعث افزایش راندمان می شوند. کلات ¬‌های آهن در تولیدات تجاری کود های محلولی هستند که توسط نور کارایی خود را از دست می ‌دهند. بنابراین برای ذخیره سازی کود باید از بسته بندی و قوطی های مات استفاده نمود. فرم¬‌ های جامد کود با نور تغییر ماهیت نمی دهند. اخیرا یک کلاتور های Fe۲+ و Fe۳+ با یک کمپلکس پایدار بین سیترات آهن و Fe-EDTA گزارش شده است که مقاومت بالایی به واکنش های نوری دارد و برای استفاده در زمان مشاهده کلروز آهن مناسب است. دو روش محلول پاشی کلات آهن و استفاده کلات آهن بصورت خاک مصرف برای استفاده از کلات آهن وجود دارد. مزایای کاربرد خاک مصرف شامل استفاده از ریزمغذی در ابتدای چرخه زراعی بدون آسیب به گیاه، فراهم کردن بقایا برای گیاه، بدون نیاز به اسپری (محلول پاشی) و مهارت خاص می ‌باشد. در صورت کاربرد خاک مصرف بهتر است برای شستن کلات ها به محیط ریشه از آب استفاده شود. انواع کود آهن کلاته در کشاورزی به صورت محلول پاشی و یا خاک مصرف، چالکود قابل استفاده می باشند. کود آهن میکرولایز مشکل رسوب و گرفتگی شیرآلات کشاورزی و نازل ها را ندارد و با خیال راحت می توان آن را همزمان با آبیاری نیز استفاده نمود. کودهای کلاته بسیار زود عمل می نمایند و در خاک نیز پایدار تر هستند. استفاده بصورت محلول پاشی (کلات آهن یا معدنی) خیلی مؤثرتر از خاک مصرف می باشد. محلول پاشی کلات آهن (ریزمغذی ها) جذب مواد غذایی برای گیاه را افزایش می دهد. از مزایای محلول پاشی میزان کاربرد کمتر، اثر فوری روی گیاه، سهولت کاربرد یکنواخت و بدون آسیب است. بهره گیری از کود آهن کلاته نیاز گیاه به آهن را برطرف خواهد نمود. کود آهن کلاته مانع از اکسیداسیون آهن در خاک می گردد. از مزایای خاص کود آهن کلاته سنتز کلروفیل در گیاه و احیاء مسیر های واکنش های شیمیایی در نتیجه افزایش متابولیسم گیاه می باشد. کلات ها نسبت به سایر کودها باعث کاهش آلودگی آب های زیرزمینی می شوند. حال می بایست به این موضوع بپردازیم که کدام نمونه های کود آهن کلاته در کشاورزی را باید مورد استفاده قرار دهیم. لازم به ذکر است که پالیز کشت بهترین نمونه های کود آهن کلاته در کشاورزی را تقدیم حضور تان می کند. تأثیر کودهای کلات آهن بستگی به PH و محیط رشد گیاه دارد. لیگاندهای EDTA ،DTPA، و EDDHA معمولا در کود های کلات آهن استفاده می شوند و اثر بخشی متفاوتی دارند. کلات آهن EDDHA در PH های بالاتر از هفت پایدار است. پایداری سه کود شیمیایی آهن معمولی در PH های مختلف متفاوت است و طبق تحقیقی که صورت گرفته شد محصولات این سه کود کلاته (کلات آهن) به این ترتیب به دست آمد: FeEDDHA > FeDTPA > FeEDTA. به این نکته توجه ویژه داشته باشید که فرم EDDHA بیشترین میزان اثر را در PH بالاتر از ۷ داشت اما نسبت به فرم های دیگر گران قیمت تر می باشد. کارشناسان سایت پالیز کشت بسیار تحقیق کرده اند تا دریابند کود آهن کلاته در کشاورزی چیست و چه اثری در محصولات کشاورزی دارد. می توان نتایج این تحقیقات را اینگونه بیان کرد که استفاده از ده تا بیست گرم کلات آهن در درختان نتایج رضایت بخشی نشان داده است. کاربرد FeEDDHA و Fe-قند به میزان هفت میلی گرم آهن در لیتر منجر به سبز شدن دوباره برگ ها در زمان کمبود آهن شده است. استفاده از کود آهن کلاته یکی از راه های مؤثر جهت اضافه کردن میکرومغذی هایی نظیر یون های آهن است. انواع کود آهن کلاته به فرم های مایع و جامد به فروش می رسند. کلات ها برای جذب توسط گیاه با یکدیگر رقابت می کنند. عوامل کلات کننده که آهن از آن ها آزاد شده است و تحت شرایط مساعد خاکی هستند با کلات منگنز برای جذب شدن توسط گیاه رقابت می کنند. کلاتور ها این توانایی را دارند که آهن را به میزان کافی برای تأمین آهن مورد نیاز در سطح ریشه نگه دارند تا رقابت بین منگنز-آهن را تحت تأثیر قرار دهند. طبق مطالعه ای که روی اثر آهن کلاته بر بادام زمینی انجام گرفت مشخص شد تقابل طبیعی بین آهن و منگنز در بادام زمینی بستگی به منبع کاربرد آهن دارد بطوری که کلات آهن به فرم Fe-EDDHA نسبت به FeSO ۴ کاهش جذب منگنز بیشتری به دنبال داشت.

کود آهن دار چیست؟

کود آهن یکی از کلیدی ترین عناصر در ساخت سبزینه گیاهی است و کمبود آن یکی از شایع ترین کمبودهای عناصر غذایی در زراعت و باغات اکثر مناطق کشاورزی کشورمان است. آهن، یکی از مواد غذایی کم مصرف است که وجود آن به اندازه کافی برای رشد گیاهان زراعی و باغی لازم است و در تشکیل سبزینه گیاه (کلروفیل) و تشکیل پروتئین نقش ارزنده ای دارد. ماده غذایی آهن، یکی از مواد غذایی کم مصرف است که وجود آن به اندازه کافی برای رشد گیاهان زراعی و باغی لازم است و در تشکیل سبزینه گیاهان زراعی و باغی نقش ارزنده ای دارد. آهن به صورت دو ظرفیتی جذب می‌شود و به صورت کلیت هم جذب می‌گردد. این عنصر در ساختار هموپروتئین ها مانند سیتوکروم ها، سیتوکروم اکسیداز و لگ هموگلوبین شرکت می‌ کند. آهن گرچه در ساختار کلروفیل وجود ندارد ولی در سنتز آن عنصر نقش مهمی دارد. این عنصر به اشکال مختلف کانی در خاک وجود دارد. مشخص ترین علایم کمبود آهن در گیاهان، زرد شدن میان رگبرگ ها می باشد و این در حالی است که خود رگبرگ ها به رنگ سبز تیره باقی می مانند. ادامه ی کمبود آهن باعث ایجاد تاول در حاشیه ی برگ، نکروزه شدن محل تاول و در نهایت مرگ برگ می شود. در گیاهان، نکروز به مرگ سلول های گیاهی یا بافت ها اشاره دارد. نکروز به دلیل صدمات یا بیماری رخ می دهد. علاوه بر این، نکروز در نتیجه کمبود مواد مغذی رخ می دهد. مناطق نکروتیک به عنوان نقاط قهوه ای ظاهر می شوند. نکروز می تواند در برگ ها، ساقه ها، ریشه ها ، حاشیه برگ ها ، رگ ها و ... رخ دهد، برخلاف کلروز، نکروز غیر قابل برگشت است. عفونت های ویروسی اغلب به نکروز در گیاهان منجر می شوند زیرا ویروس ها از سلول های گیاهی برای تکثیر استفاده می کنند و غالبا با لیز سلول میزبان بیرون می آیند. ویروس نکروز توتون و تنباکو بر روی گیاهان تنباکو ایجاد نکروز می کند. به طور مشابه، ویروس نکروز ورید سویا بر روی سیستم عروقی تأثیر می گذارد، در حالی که ویروس موزائیک سمبیدیوم روی گل های ارکیده تأثیر می گذارد. گیاهان دچار کمبود کود آهن، فتوسنتز را به خوبی انجام نداده و به دلیل کمبود قند و شیره پرورده مناسب، به سرعت نشانه های ضعف را نشان خواهند داد و در موارد شدید ریزش برگ و میوه نیز دیده می شود. یکی از عوامل کمبود آهن در خاک های زراعی ایران، استفاده بیش از اندازه از کود های فسفره است. مواد حاوی فسفر و کلسیم اعم از کود و سم، اثر تضعیف کنندگی شدیدی بر کودهای آهن دار دارند، از این رو از اختلاط کودهای آهن با مواد فسفر دار و کلسیم دار اجتناب کنید. جذب عنصر آهن بسیار حائز اهمیت می باشد. شکل جذب این عنصر به صورت Fe۲+ بوده و بیشترین جذب آهن در شرایط PH اسیدی خاک انجام می گیرد. نشانه های کمبود آهن معمولا از برگ های جوان تر گیاه شروع می شود. این نشانه ها را می توان به خوبی مشاهده نمود. جلوگیری از بروز نشانه های کمبود آهن را می توانید به وسیله انواع کود آهن کلاته که در سایت پالیز کشت وجود دارد برطرف نمائید. در اثر کمبود آهن لکه های مایل به زرد بین رگبرگ های برگ های جوان ایجاد می شود ولی رگبرگ ها سبز باقی می مانند. با ادامه این کمبود و در مراحل بعدی، زردی در تمام برگ به سرعت پیشرفت می کند. ساخت پروتئین، تشکیل کلروفیل، کاهش در صد نیترات در سلول، و تنفس سلولی را می توان از نقش های با اهمیت کود آهن دار به شمار آورد. کود آهن دار همانگونه که بیان کردیم در انواع فرم های کلاته و کمپلکس مانند کلات های EDDHA ،EDTA ،IDHA و اسید آمینه موجود می باشند. نشانه های کمبود آهن معمولا از برگ های جوان تر گیاه شروع می شود. در اثر کمبود آهن لکه های مایل به زرد بین رگبرگ های برگ های جوان ایجاد می شود ولی رگبرگ ها سبز باقی می مانند. با ادامه این کمبود و در مراحل بعدی، زردی در تمام برگ به سرعت پیشرفت می کند. در موارد کمبود شدید کود آهن، برگ ها کاملا به رنگ سفید درآمده و ممکن است سوختگی به صورت لکه هایی در تمام برگ های گیاه نمایان شود.

نشانه های فقر و کمبود آهن در گیاهان را می بایست به درستی دانست تا با استفاده از انواع کود آهن دار، کود آهن مایع، کود کلاته آهن، کود سولفات آهن و ... به این کمبود ها پاسخ داد. در بیشتر نقاط کشور ما مهم ترین عاملی که موجب کمبود آهن زیادی بی کربنات در محلول خاک است اغلب خاک های ایران مقدار قابل توجهی آهک دارند. ریشه گیاه با ایجاد شرایط ویژه ای در اطراف خود (ترشح هیدروژن یک بار مثبت یا پروتون، اسیدهای آلی و کلات های طبیعی) از قلیائیت خاک در نزدیکی ریشه می کاهد و به این ترتیب حلالیت ترکیبات آهن دار خک را افزوده، آهن مورد نیاز گیاه را در حد کافی تأمین می کند. آبیاری سنگین، فشردگی و یا هر عامل دیگری که تهویه خاک را کاهش دهد، به افزایش غلظت دی اکسید کربن در خاک می شود و در حضور آهک، واکنش انجام می دهد که طی آن بی کربنات تولید شده، خاصیت بافری دارد. بدین معنی که از کاهش PH در اطراف ریشه تا حدی جلوگیری می کند و در نتیجه از حلالیت بیشتر ترکیبات آهن دار و قابلیت جذب آهن کاسته می شود. توانایی ریشه گیاهان مختلف در ایجاد شرایط مناسب برای جذب آهن متفاوت است. گیاهان مقاوم به کمبود آهن، ریشه های کارآیی برای جذب آهن دارند. ریشه گیاهان حساس به کمبود آهن، کارایی مناسبی برای جذب آهن ندارند. این خصوصیت بیشتر جنبه وراثتی دارد. البته تأثیر تغذیه گیاهی مناسب نیز در این مورد به اثبات رسیده است. آب آبیاری، گاهی به ویژه هنگامی که از چاه های عمیق تأمین شود بی کربنات دارد. هوادهی این آب ها (با استفاده از فواره و یا ریزش از بلندی) و یا مصرف مقداری اسید سولفوریک (کاهش PH آب آبیاری تا حد خنثی)، مقدار بی کربنات را کاهش می دهد. گاهی در گیاهان مبتلا به کمبود آهن، غلظت آهن در برگ ها بیشتر از حد طبیعی ست و حتی اخیرا در تجزیه های برگی، مقدار غلظت آهن را درج نمی کنند. این بدان علت است که وجود آهن زیادی در برگ ها ملاک عمل نیست و باید از طریق محلول پاشی و ایجاد شرایط خوب مدیریتی حرکت آهن را در گیاه بهبود بخشید تا علائم کمبود آهن در برگ ها مشاهده نگردد. در صورت کمبود آن، سبزینه (کلروفیل) به مقدار کافی در سلو ل ها یافت نمی شود و برگ ها رنگ پریرده به نظر می آیند. زردی برگ ناشی از آهک، شکل خاصی از کمبود آهن در گیاه است که در بخش وسیعی از ایران را در بر گرفته. مرکبات، میوه های معتدله، برخی از زراعت های مهم از جمله سیب زمینی، سویا و سورگوم، سبزی و گیاهان زینتی با شدت های متفاوت، از کمبود آهن صدمه می بینند. مدیریت هوشمندانه در کاهش خسارت، بسیار موثر است. به عبارت دیگر با مدیریت مطلوب، کلروز بروز نخواهد نمود. کلروز به زرد شدن قسمتهای گیاه ، عمدتا برگ ها و رگ ها اشاره دارد. لکه های زرد روی برگها ظاهر می شوند و الگوی موزاییکی می دهند. زردی به دلیل کمبود کلروفیل ها رخ می دهد. تولید کلروفیل به دلایل زیادی کاهش می یابد. یکی از دلایل عمده کمبود مواد مغذی است. آهن یکی از عناصر اصلی کلروفیل است. بنابراین، فقر آهن عامل اصلی کلروز است. اگر گیاهی به جذب آهن به مقدار کافی قادر نباشد ساخت کلروفیل در برگ کاهش می یابد و برگ ها رنگ پریده خواهند شد (به این نحو که ابتدا فاصله بین گلبرگ ها و سپس با شدت یافتن کمبود، به جز رگبرگ ها، تمام سطح برگ زرد خواهد شد. به این دلیل که آهن در گیاه، متحرک نیست، این علائم ابتدا در برگ های جوان و در قسمت با لای سا قه مشاهده می شود و با شدت یافتن کمبود، تمامی گیاه را در بر می گیرد. باید توجه داشت که تنها کمبود آهن به زردی برگ منجر نمی شود، کمبود ازت، گوگرد، منیزیم، و برخی عناصر غذایی دیگر، بعضی آفات و بیماری ها و یا نور کم در مواردی به پریدگی رنگ برگ می انجامد. در درختان میوه، زردی برگ در حالی که رگبرگ ها کم و بیش سبز مانده اند، پدیده ی رایجی ست. حاشیه برگ ها با شدت یافتن کمبود به سفیدی گراییده، سپس علائم نکروز بروز خواهد نمود. گاهی در اواخر بهار که سرعت رشد درختان زیاد است، به علت عدم تکاپوی جذب آهن، برگ ها زرد رنگ می شوند. سپس با کاهش آهنگ رشد، رنگ برگ ها به تدریج سبز و دوباره در اواخر تابستان، با تشدید رشد رویشی، علائم کمبود آهن یعنی زردی رنگ برگ ها مجددا بروز می کند.

عواملی که موجب می ‌شود کمبود آهن تشدید گردد را می بایست به درستی مورد بررسی دقیق قرار داد. کمی مواد آلی در خاک، آهکی بودن خاک ‌ها (PH قلیایی، به ازاء هر یک واحد افزایش PH، حلالیت ترکیبات آهن هزار مرتبه کاهش پیدا می‌کند. یعنی در PH بالاتر از ۷ حلالیت آهن، برای تأمین آهن مورد نیاز گیاه کافی نیست) | مصرف زیاد کود های فسفری (در شرایط مصرف زیاد فسفر جذب آهن توسط گیاه کاهش می‌یابد) | تهویه نامناسب خاک (به خصوص غلظت زیاد یون بی‌ کربنات، که در جذب آهن و انتقال آن در داخل گیاه ایجاد مشکل می ‌کند) | و کیفیت نامناسب آب آبیاری. ارزیابی آهن قابل جذب در خاک به روش عصاره گیری و با DTPA انجام می‌ شود. این روش یک عصاره‌ گیری می باشد که برای عصاره‌ گیری عناصر کم مصرف مورد استفاده قرار می‌ گیرد. در این روش عموما اگر مقدار آهن قابل جذب کمتر از ۲.۵ میلی گرم در کیلوگرم باشد کمبود آهن وجود دارد. همچنین بین ۲.۵ تا ۴.۵ میلی گرم نیز در بعضی از گیاهان کمبود آهن مشاهده می‌شود که غلظت بحرانی آهن نیز گفته می ‌شود. بیان کردیم که غلظت بیش از حد ۴.۵ غلظت مناسب آهن را نشان می ‌دهد. آهن به صورت Fe+۲ ، Fe+۳ و کِلات‌ آهن (کلات ‌های طبیعی و کلات ‌های مصنوعی) توسط گیاه جذب می ‌شود. گیاهان و ارقام مختلف شان نسبت به کمبود آهن حساسیت متفاوتی را نشان می دهند. واریته ‌های گیاهی از نظر حساسیت به کمبود آهن به دو گروه Fe افیشنت کوتی‌وا و Fe این‌افیشنت کوتی وا تقسیم ‌بندی می‌شوند. گیاهان Fe افیشنت Fe-efficient یا آهن‌کارا (یا مقاوم به کمبود آهن) گیاهانی هستند که با مکانیسم ‌های مختلف قابلیت جذب آهن را در خاک افزایش می ‌دهند و در نتیجه دچار کمبود آهن نخوهند شد. این گیاهان با دو مکانیسم مشهور به استراتژی یک و استراتژی دو، قابلیت جذب آهن را در خاک افزایش می ‌دهند. استراتژی یک در اکثر گیاهان دیده شده و به صورت‌ های مختلفی قابلیت جذب آهن را بالا می‌برد. از جمله اینکه دفع +H در محیط ریشه باعث اسیدی شدن PH خاک می ‌شود و حلالیت آهن را افزایش خواهد داد. _ درمان کمبود آهن را می توان برای شما عزیزان تشریخ کنیم. پیشگیری از بروز کمبود آهن (برای این منظور باید شرایط تهویه خاک مناسب باشد به وسیله کیفیت مناسب آب، اضافه کردن مواد آلی به خاک، بیل زدن در پای درخت، مصرف متعادل کود حیوانی و کود فسفری تا قابلیت جذب آهن بالا رود) | مدیریت آبیاری صحیح ( مصرف زیاد آب باعث تغذیه نامناسب و تشدید بروز کمبود آهن می ‌شود) | کاشت ارقام و گونه‌های مقاوم به کمبود آهن. مصرف کود آهن به صورت محلول ‌پاشی روی گیاه و تزریق دارو بر روی تنه درخت درمان مناسبی به شمار می آید. برای مصرف کود در خاک، کود آهن کلاته بهترین کود است، در کل می توان گفت که انواع کلات آهن، کود های گران‌ قیمتی هستند. انواع نمونه کود آهن دار و کود آهن کلاته که در سایت پالیز کشت وجود دارد می تواند راهگشای رفع کمبود آهن در گیاهان باشد. تمامی نمونه کود کلاته آهن در سایت پالیز کشت، آهن را در خودش نگهداری می ‌کنند. از آنجا که سولفات آهن در خاک رسوب می‌کند بصورت محلول ‌پاشی روی گیاه استفاده می ‌شود. سولفات آهن نسبت به کلات آهن ارزان‌ تر است. در سال ‌های اخیر در داخل کشور کلات ‌هایی ساخته شده ‌اند که بعضی از آن‌ها در مقایسه با کلات خارجی جواب خوبی داده ‌اند ولی بعضی دیگر قابلیت کلات آهن خارجی را نداشته است. پالیز کشت بهترین برند های داخلی و خارجی را در اختیار تان قرار می دهد.

آهن مانند مس، روی و مولیبدن در زنجیره انتقال الکترون نقش دارد. در طی زنجیره انتقال الکترون، یک گرادیان پروتون ایجاد می‌ شود تا پروتون‌ ها از ماتریکس میتوکندری به فضای بین غشایی سلول پمپ شوند که این امر به تسهیل تولید ATP نیز کمک می‌ کند. غالبا، استفاده از گرادیان پروتون به عنوان مکانیسم کمو اسموتیک که سنتز ATP را هدایت می‌کند، شناخته می‌شود. مکانیسم کمو اسموتیک به تولید غلظت بالاتری از پروتون‌ها برای تولید نیروی محرکه پروتون متکی است. آهن می تواند به عنوان یک کاتیون در جذب سطحی کلوئید های خاک شرکت کند، در خاک های با رطوبت زیاد و با مواد آلی و فعالیت بیولوژیکی کافی، آهن به صورت قابل تبادل به مقدار نسبتا زیاد وجود دارد. کمبود آهن عموما در خاک های غیر آهکی و سبک (شنی) دیده می شود، اما در خاک های آهکی مناطق خشک با تهویه کافی، شایع تر است. به ازاء هر یک واحد افزایش PH، حلالیت ترکیبات آهن (سه ظرفیتی) هزار مرتبه و (دو ظرفیتی) صد مرتبه کاهش پیدا می ‌کند. غلات، سیب زمینی و چغندر قند نسبت به کمبود آهن کمی حساس هستند. گاهی در گیاهان مبتلا به کمبود آهن، غلظت آهن در برگها بیشتر از حد نرمال است و حتی بتازگی در تجزیه های برگی، مقدار غلظت آهن را درج نمی کنند. این بدان علت است که وجود آهن زیادی در برگ ها ملاک عمل نیست. جذب آهن توسط گیاه جذب فعال بوده و نیازمند انرژی می باشد. یونجه و سبزی ها نسبت به کمبود آهن حساسیتی ندارند. در زمان کمبود اهن ریشه غلات با ترشح فیتوسیدروفر که یک کلات کننده طبیعی است قابلیت جذب آهن را افزایش می دهد. گیاه حداقل به شش تا ده مولار آهن احتیاج دارد. برای جلوگیری از کمبود آهن، عدم مصرف آب های سنگین (آبیاری) که حاوی بیش از ۲۰۰ppm بی کربنات هستند توصیه می گردد. در خصوص کمبود آهن، لیمو نسبت به پرتقال و گریپفروت، به ویژه هنگامی که درجه حرارت خاک پائین باشد، بیشتر مستعد است. کمبود آهن درختان میوه در خاک های آهکی ایران گسترده و شدید است. عوامل تشدید کننده کمبود آهن (آهکی بودن خاک‌ ها، PH قلیایی، کمی مواد آلی در خاک، عدم تعادل عناصر غذایی در خاک، کیفیت نامناسب آب آبیاری به خصوص غلظت زیاد یون بی‌کربنات، که در جذب آهن و انتقال آن در داخل گیاه ایجاد مشکل می‌کند و تهویه نامناسب خاک) را باید مدنظر قرار داد تا بتوان به بهترین شکل ممکن به نیاز های گیاهان پاسخ داد.. کودهای که (NH۴+) تولید می کنند به نظر می رسد که باعث کمبود Fe شوند. حبوبات، دانه های روغنی، مرکبات، انگور و درختان میوه نسبت به کمبود آهن بسیار حساس هستند (سیب قرمز و شمیرانی نسبت به این کمبود حساس تر از سیب زرد است. درخت به و گلابی پیوند شده بر پایه به، حساسیت زیادی نسبت به کمبود آهن دارند. درخت هلو نیز نسبت به کمبود آهن حساس می باشد). آهن به وسیله فرایند پخشیدگی جذب می گردد اما توسط سایر فرایندهای دیگر شامل حرکت توده ای نیز می تواند جذب سطح ریشه گیاه شود. مصرف (–NO۳) احتمالا کمبود Fe را افزایش می دهد. غلظت زیاد عناصر غذایی مانند فسفر، مس، روی، مولیبدن در قابلیت استفاده Fe اثر منفی دارند. برای گیاهان آپارتمانی نیم قاشق چایخوری کود آهن مایع را به ازای یک لیتر آب مخلوط کنید و یا در یک قابلمه شش اینچی یک فنجان کود آهن مایع را مخلوط کنید. برای گلدان های کوچکتر کمتر و برای گلدان های بزرگتر به دفعات ماهانه تکرار کنید تا گیاهان رنگ خود را دوباره به دست آورند.

انواع نمونه های کود آهن دار

کود آهن جزء کود های عناصر کم مصرف محسوب می گردد. در نواحی که خاک خشکی دارند کمبود عناصری مثل آهن محتمل است. نکته مهم در مورد کود های عناصر کم مصرف این است که مرز بین مقدار صحیح جهت استفاده و مقدار مسمومیت زا بسیار نزدیک به هم می باشد. از طرفی چون این نوع کودها حاوی عناصر کاتیونی بوده و توسط خاک تثبیت می شوند لذا به صورت اسپری روی برگ گیاهان پاشیده می شود، بعبارتی آهن به شکل یون فِرو یا دو بار مثبت توسط گیاه جذب می گردد و از آنجایی که شرایط خاص مانند زیادی آهک، فسفر و PH سبب جذب نشدن آهن توسط گیاه یعنی تبدیل آن به یون آهن سه بار مثبت یا فریک می شوند کود های مختلف آهن تولید شده اند تا سبب جذب آهن توسط گیاه شده و کمبود آن را برطرف سازند که شامل موارد زیر می باشند:

کود نیترات آهن:

نیترات آهن یا نیترات فریک ترکیبی شیمیایی با فرمول Fe(NO۳)۳ است که با بلورهایی به رنگ بنفش در دسترس است. نیترات آهن یک ترکیب جاذب رطوبت و غیرقابل اشتعال است اما می تواند سوختن مواد قابل احتراق را تسریع کند. نیترات آهن از واکنش مستقیم فلز آهن با اسید نیتریک تهیه می ‌شود و کاربردهای مختلفی دارد. این ترکیب معمولا به عنوان یک کاتالیزور در سنتز آمید سدیم از محلول سدیم در آمونیاک مورد استفاده قرار می گیرد. علاوه بر این برخی از انواع رس های حاوی نیترات فریک اکساینده‌های مفیدی برای سنتز آلی هستند. یکی از انواع کود آهن دار، که از ترکیب شدن آهن با نیتریک اسید و سپس کریستال سازی آن حاصل می گردد. این کود پس از استفاده و حل شدن در آب به سرعت به مواد تشکیل دهنده ی خود یعنی نیترات و آهن تبدیل و جذب گیاه می شود. رنگ این کود به رنگ کریستال های بنفش رنگ می باشد و در حالت مایع نیز شفاف و قرمز مایل به قهوه ای است. محلول این کود را می توان با محلول های آمونیوم نیترات، کلسیم نیترات، مس نیترات، منگنز نیترات و روی نیترات ترکیب نمود تا طیفی از عناصر، در دسترس گیاه قرار گیرند. چون این نوع کود آهن، به سرعت رطوبت را به خود جذب می کند، به شکل آهن (III) نیترات نه آبه یافت می گردد.

کود سولفات آهن:

آهن به طور طبیعی در آنزیم گیاهان وجود دارد. حضور آهن برای تولید کلروفیل حیاتی است زیرا کمبود آن باعث زردی برگ‌ها می گردد. آنزیم های آهن دار به ویژه سیتوکروم ها در تنفس گیاه نقش مهمی دارند. یکی از انواع کود آهن که به دلیل دارا بودن سولفات آهن، به آن زاج سبز نیز می گویند. از ترکیب آهن با اسید سولفوریک رقیق و سپس فیلتراسیون و خنک سازی مایع، به دست می آید. این نوع کود آهن به دو صورت موجود است که بسته به اینکه PH خاک گیاه چه میزان باشد در حالت مایع به صورت کریستال های آبی یا سبز وجود دارد، این دو نوع شامل سولفات آهن آبدار (دارای ۷ مولکول آب، سبز رنگ) و خشک (مونوهیدراته، سفید رنگ) می باشد. درجه خلوص آهن محلول در آب، در نوع آبدار هجده درصد و در نوع خشک بیست درصد می باشد. عوارض ناشی از کمبود این ریز مغذی در اغلب محصولات اکثر مناطق ایران به فراوانی قابل مشاهده است. مصرف زاج سبز به عنوان کود به همراه گوگرد و باکتری تیوباسیلوس باعث بهبود شرایط تغذیه‌ای گیاهان شده و در طولانی مدت می تواند کمبود آهن را برطرف سازد. به دلیل اینکه این نوع کود جاذب رطوبت می باشد اگر رطوبت محیطی که در آن نگهداری می گردد بیشتر باشد آن را جذب، و در غیر اینصورت آن را دفع می کند، در نتیجه نگهداری این کود بسیار مشکل بوده و همیشه باید در محیطی کاملا بسته، خشک و با دمای ۱۵ تا ۲۵ درجه باشد. این کود به دو صورت محلول پاشی و چالکود (جایگذاری در عمق خاک) استفاده می گردد که در مواقع ظهور گل و اوایل تشکیل میوه، نباید از روش محلول پاشی استفاده نمود. همچنین پیشنهاد شده که جهت افزایش کارایی این نوع از کود آهن دار، آن را همراه با کود حیوانی بکار برد.

کود آهن کلاته:

کلات از لحاظ ساختاری شامل یک هسته (عنصر مدنظر) و مولکول های بزرگ شبکه ای در اطراف آن است که از عنصر مرکزی حفاظت می کنند. از این رو کلات آهن یکی از انواع کود آهن می باشد که دلیل ساخت آن، خاک آهکی و PH خاک می باشد که آهن را به نوع غیر قابل جذب تبدیل می کند لذا از این نوع کودها جهت آهن رسانی به ریشه های گیاه به شکل آبیاری قطره ای یا آبپاشی نزدیک ریشه ی گیاه و به صورت محلول پاشی استفاده می کنند. هنگامی که آهن به شکل کلاته در می آید نسبت به فرم معمولی بسیار راحت تر و سریع تر توسط گیاه جذب می گردد. اگر بخواهیم فرم کلات آهن یا آهن کلاته را از لحاظ ساختاری بررسی کنیم شامل یون های Fe۳+، یون های آمونیوم یا سدیم، و کمپلکسی مانند DTPA ،EDTA ،EDDHA، سیتریک اسید، آمینو اسید یا هیومیک-فولویک اسید می باشد.
در واقع انواع کلات های آهن از نظر داشتن نوع کمپلکس، میزان نگهداری آهن در مقابله با افزایش PH و میزان حساسیت آنها نسبت به غلظت های بالای کلسیم یا منیزیم و جایگزینی آنها با آهن داخل کلات، با یکدیگر تفاوت دارند. این کلات ها اکثرا به رنگ مشکی، پودر قهوه ای تیره یا قهوه ای کمرنگ وجود دارند.
آهن کلاته EDDHA: معمولا این نوع کود آهن تا PH معادل یازده پایدار است. و یکی از گران ترین کلات های آهن موجود است.
آهن کلاته EDTA: این ترکیب در PH پایین شش پایدار می باشد در نتیجه استفاده از آن در خاکی که خاصیت قلیایی دارد یا به عبارتی PH آن بالای ۶.۵ است، بی فایده بوده و حدود پنجاه درصد آهن آن بی فایده خواهد شد. همچنین در خاکی که درصد کلسیم بالایی دارد سبب جایگزینی کلسیم با آهن داخل کلات شده و در نتیجه نباید این نوع کود آهن را در چنین خاک هایی مورد استفاده قرار داد.
آهن کلاته DTPA: این نوع کود آهن تا PH معادل با هفت پایدار است و برخلاف نوع EDTA تمایل به واکنش با کلسیم و جایگزینی آن با آهن داخل خود ندارد.

توضیحات تکمیلی در مورد کود آهن کلاته

کود آهن کلاته مکملی برای گیاهان است که به کمک ماده‌ای به نام چنگالنده تولید می‌شود. چنگالنده ماده‌ای ست که با اتصال به یون‌ های فلزی، ساختار پایدارتری تشکیل می ‌دهد. این ساختار پایدارتر برای آن است که مطمئن شویم آهن به شکل قابل جذب در دسترس گیاه قرار دارد. علاوه بر این، زمانی که آهن (و هر عنصر دیگری) به شکل کلات شده در می‌آید، عناصر دیگر نمی‌توانند مزاحم جذب آن شوند. بنابراین، کود کلات آهن خیلی بهتر از کودهای معمولی جذب گیاه می ‌شود. ساخت کود آهن طبیعی کاری بس ساده به شمار می آید. با ما همراه باشید تا در این رابطه بیشتر بدانید همراهان پالیز کشت. یک راه ساده و طبیعی برای ایجاد کود آهن کلاته وجود دارد. زمانی که فلزاتی مانند آهن با ترکیبات آلی با یکدیگر پیوند می خورند ایجاد می شود. زمانی که سلول های گیاه مواد مغذی را جذب کنند سریعا با اسیدهای آلی مانند اسید سیتریک، اسید مالونیک، اسید هومیک و آمینو اسید به حالت کلات در می آیند. کلاته کردن سبب می گردد که فعل و انفعالات داخلی با یکدیگر بین مواد مغذی صورت نگیرد ولی هم چنین سبب انفعالات داخلی با دیگر پیوندهایی دیگر در خاک می گردد. کلات کردن نقش موثری در سیستم های بیوزیستی گیاهان دارد. کلات سازی به شکل فرم پیوند با ماده مغذی فلزی به جای دیگر یون های غیرضروری شده و مانع از دست دادن مواد مورد نیاز و مغذی در خاک می گردد. آن ها هم چنین دارای فلزات موثر و هم چنین مواد غذایی اجازه می دهند که به شکل آزادانه به داخل گیاه نفوذ کرده و باعث رسیدن سریع تر ماده به گیاه می گردد.

کود آهن کلاته راه حلی فوق العاده برای گیاهانی می باشد که از کلروز آهن رنج فراوان را دیده اند. کلروز آهن نوعی کمبود آهن در گیاهان است، و زمانی بروز پیدا می‌کند که قادر به جذب مواد مغذی آهن از خاک نباشند. کمبود آهن سبب می شود تا گیاهان بسیار آسیب ببینند. رگه ‌های سبز و برگ ‌های زرد، نشانه اصلی فقر آهن در گیاهان به شمار می رود. کارشناسان پالیز کشت توصیه می کنند چنانچه به کمبود آهن در گیاهان خود مشکوک شده اید، می ‌توانید خاک را آزمایش کنید تا پاسخ قطعی را بگیرید. در این باره می توانید با تیم پالیز کشت تماس حاصل فرمائید. بدانید که حتی گاهی دو گیاه در کنار هم در شرایط کمبود آهن رشد می ‌کنند، یکی همه نشانه های کمبود آهن را نشان می‌ دهد، اما دیگری کاملا رشد می ‌کند. این امر به دلیل زیست شناسی هر گیاه و توانایی آن در جذب آهن است. کمبود آهن در گیاهان خود را به شکل برگ‌ های لکه ‌دار و زرد نشان می ‌دهد. در یک گیاه، معمولا برگ ‌های جوان اولین بخشی هستند که تحت تأثیر کمبود این عنصر قرار خواهند گرفت. پس از این مرحله است که نشانه های کمبود و فقر آهن به بقیه بخش ‌ها گسترش پیدا می‌کند. نکته دیگر این است که از گیاهان بیشتر از بقیه در معرض کمبود آهن هستند (از جمله آزالیا، زغال اخته، مرکبات و رز. گیاهانی هم هستند که در مقابل کمبود آهن مقاومت بالایی دارند، از جمله یوکا، کاکتوس، اقاقیا و گون). شاخ و برگ گیاهی با کمبود آهن دارای رگه ‌های سبز و برگ ‌هایی با لکه ‌های زرد می باشد. با گذشت زمان، کمبود آهن در گیاهان خود را به شکل رنگ‌ پریدگی کلی و حتی مرگ نشان می ‌دهد. در برخی از گیاهان، برگ ‌های زرد تنها نشانه کمبود این عنصر است. اما برای برخی دیگر، توقف رشد، ریزش میوه و عدم گلدهی نیز دیده خواهد شد.

معمولا اگر آهن در خاک ریخته شود و با خاک ترکیب گردد تبدیل به اکسید آهن یا همان آهن زنگ زده می شود که برای درخ، زیان بار به شمار می آید. برای اینکه این حالت در خاک اتفاق نیافتد یک ایزومری به آهن اضافه خواهند کرد. ایزومر یک ساختار شیمیایی پایدار کننده می باشد که تابع یک سری اشکال فیزیکی که دور پیوند های هر عنصر قرار می گیرد. ایزومر پایدار کننده ای که برای آهن و مصرف خاکی اش طراحی کرده اند اورتو-اورتو بوده که سبب خواهد شد با خاک ترکیب نگردد و مدت بیشتری در خاک باقی بماند و به مرور در اختیار گیاه طول رشد قرار بگیرد. آهن ها دو نمونه EDTA و EDDHR می باشند. مدل های دیگری هم مانند EDDHSMA و ... نیز وجود دارند اما عموم در بازار EDDHR یا EDDTR موجود هستند. EDDTR یعنی اتیلن دی امین تترا استیک اسید، EDDHR یعنی اتیلن دی امین دی هیدر اکسید استیک اسید یکی دی هیدراکسیده و دیگری تترا است. EDDHSMA برای محیط زیست بسیار مضر است. EDDHA ها نرمال تر هستند. EDTR را عموما درسمپاشی یا محلول سازی استفاده می کنند. EDTR فقط شامل آهن نیست شامل بسیار عناصر دیگری هم مانند منگنز روی ازت، و ... یا هر عناصر دیگر می باشند، زیرا در اصل یک کلات است در واقع اسم اصلی کلات به شمار می رود. EDDHA برای مصرف خاک است اما EDTA در یک حالت مخصوص برای خاک هم می توان استفاده کرد، در خاک های اسیدی می شود استفاده کرد ان هم بلوت یا اسیدبودن خاک است. در خاک قلیایی نمی توان EDTA استفاده کنیم فقط باید EDDHA بهره گیری نمائیم (در غیر اینصورت مطمئنا در کمترین زمان ممکن با عناصر خاک ترکیب شده و تلفات کود بالا خواهد رفت و درصد کمی از آهن به درخت خواهد رسید).

انواع کود آهن دار را می توانید در بازار مصرف ملاحظه کنید. بسیاری از کود های آهن موجود در بازار به صورت پودری هستند. یعنی شما برای استفاده از آنها کافی‌ ست کود را در آب حل کنید و محلول پاشی را انجام دهید. البته با ورود به سایت پالیز کشت می توانید نمونه های مختلف کود آهن دار و کود آهن کلاته را مشاهده و در صورت تمایل به صورت آنلاین خریداری نمائید. به این نکته توجه کنید شما می ‌توانید کود آهن را آزادانه روی شاخ و برگ کل گیاه آسیب دیده اسپری کنید. در بسیاری از موارد، برگ‌ هایی که نشانه های فقر و کمبود آهن را بروز می ‌دهند، بهبود می ‌یابند و به حالت سبز و ظاهری سالم خود باز می‌ گردند زیرا با استفاده از کود کلات آهن این توان را یافته اند که سبزینه تشکیل دهند. اما یکی از رایج ترین کودهای آهن موجود در بازار کود شیمیایی آهن کلات شده با EDDHA است. کود آهن یکی از مهمترین دستاوردهای شیمیدانان در رفع علائم کمبود آهن در گیاهان بوده است کود تولیدی از طریق ماده کلات کننده کاملا شیمیایی تولید شده است و تنها مناسب استفاده در خاک می باشد. این کود شیمیایی در برابر نور خورشید به سرعت تجزیه می گردد و وزن ملکولی آن ۴۳۰ می باشد. کود آهن کلات شده با EDDHA فقط در انتقال عنصر آهن در گیاه نقش ایفا خواهد کرد و موجب انتقال سایر عناصر غذایی در گیاهان نمی شود. در ضمن این نکته را نیز بدانید که کود آهن شیمیایی همانند بسیاری از کودهای شیمیایی دارای تاریخ مصرف است. این کود شیمیایی نوعی ترکیب شیمیایی مصنوعی ساخته دست بشر در آزمایشگاه های تخصصی می باشد. توجه داشته باشید که کود آهن دار با کد شیمیایی C۱۸H۱۶N۲O۶FENA بین شیمی دانان شناخته شده است. معمولا کود آهن کلات شده با EDDHA دارای شش درصد آهن می باشد و این موضوع بر روی کلیه بسته‌بندی‌های کود آهن مجاز موجود در بازار درج گردیده است. به این معنی که در یک کیلوگرم از این کود، شش درصد یا به عبارتی شصت گرم آهن موجود است.

کود آهن کلات شده با اسید هیومیک بدین صورت می باشد که در ادامه تشریح خواهیم کرد. این ترکیب برخلاف کود کلات شده با EDDHA از طریق عامل طبیعی هیومیک اسید کلات شده است و وزن ملکولی بسیار بالاتری دارد. وزن مولکولی کود آهن کلات شده با اسید هیومیک سی هزار تا سیصد هزار می باشد. این ترکیب طبیعی هم برای پاشش روی سطح برگ گیاهان مناسب است و هم برای کود دهی به ‌صورت پاشش روی سطح خاک مناسب می باشد. به عبارتی کود کلاته آهن با اسید هیومیک هم از طریق برگ جذب می‌شود و هم از طریق ریشه، در ضمن در برابر اشعه ماوراء بنفش نیز مقاومت بهتر و بالاتری نیز نسبت به تجزیه شدن دارد. محصولات اسید هیومیک از منابع متنوعی استخراج می ‌شوند. مرغوب‌ترین محصولات در ته نشست ‌های خیلی قدیمی تشکیل شده از اجساد گیاهان و حیوانات در زمین‌های مرطوب تولید شده‌اند. با گذر زمان این بسترهای وسیع و پر از مواد در حال تجزیه با خاک و سنگ پوشیده شده و برای تولید مواد مرغوب ‌تر فشرده شده ‌اند. تمامی نمونه های اسید هیومیک بقایای تجزیه‌شده مواد ارگانیک می باشند. آن‌ ها مولکول ‌های با زنجیری بلند، سنگین وزن و قهوه ‌ای رنگ هستند. آن‌ها فقط یک نوع اسید نیستند. اسید هیومیک یک اسم کلی است که به ترکیب پیچیده‌ای از اسیدهای متفاوت قابل حل در محلول آلکالین گفته می‌شود. این اسیدها به طور طبیعی در چرخه حیات در خاک، اقیانوس و رود ها وجود دارند. اسید هیومیک و اسید فلوویک سبب افزایش طول و وزن ریشه، تعداد ریشه‌های جانبی و آغازه‌ های ریشه و افزایش جریان شیره از آوند ها خواهند شد. افزایش قدرت ریشه زایی و رشد ریشه را می توان به هنگام استفاده از هیومیک اسید انتظار داشت. این کود آلی دارای اثرات شبه هورمونی بر رشد و متابولیسم شامل فعالیت ‌‌های اکسین مانند و سایتوکینین مانند است. انتقال آهن در گیاه از طریق کود دهی کود آهن کلات شده با اسید هیومیک موجب انتقال سایر ریزمغذی ‌ها نیز خواهد شد.

در ابتدای این بخش عنوان کردیم که کود های شیمیایی آهن کلات شده با EDDHA در ایران نسبت به سایر نمونه ها متداول تر می باشد. نکات مهمی پیرامون استفاده از کود های شیمیایی آهن کلات شده با EDDHA وجود دارد که می توان مورد بررسی قرار داد. نکته اول این است که نباید سمومی که در آن فلزات سنگین بکار رفته اند را با کود های شیمیایی آهن کلات شده EDDHA مخلوط نمود. توصیه کارشناسان پالیز کشت به شما عزیزان این است که نبایدکود کلات شده شیمیایی را روی سطوح برگ گیاهان محلول پاشی نمود، تنها راه جذب این دسته از سموم ریشه گیاهان می باشد. نکته سوم این است که همچنین آن ها را نباید با ترکیبات مسی مخلوط کرد. حساسیت ترکیب شیمیایی آهن موجب شده که توصیه هایی جدی پیرامون مصرف کود آهن با ترکیبات نامبرده وجود داشته باشد. ممنوعیت ها را حتما رعایت کنید تا بهترین نتایج را به هنگام استفاده از کود آهن کلاته بدست آورید. یکی دیگر از ممنوعیت های اختلاط، اختلاط کود های شیمیایی آهن کلات شده EDDHA با کودهای فسفره است. اگر این توصیه ها به درستی اجرا شوند، شاهد تاثیر مثبت کود آهن بر روی ریشه دهی و گلدهی خواهیم بود. همچنین کارکرد بهتر سیستم کلروفیل، گیاهان را در برابر تنش ها، آفات و بیماری ها مقاوم تر خواهد کرد. ضد تنش های گیاهی امروزه به صورت دائمی مورد استفاده کشاورزان قرار می گیرند. همچنین از نظر فیزیولوژیک گیاهان را برابر سرما بیش از پیش حفظ خواهد نمود.
از نانو مواد عموما در هر جنبه ای از زندگی مدرن، از جمله کشاورزی استفاده می شود. اثرات کودهای آهن و کود شیمیایی کود بر رشد و نمو بادام زمینی، گیاه زراعی که نسبت به کمبود آهن بسیار حساس است، مورد بررسی بسیاری از کارشناسان حوزه کشاورزی قرار گرفته است. در یک آزمایش گلدان نتایج نشان داد که نانوذرات باعث افزایش طول ریشه، ارتفاع گیاه، زیست توده، و ارزش گیاهان مانند گندم خواهند شد. نانوذرات با تنظیم محتوای فیتوهورمون و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی رشد بادام زمینی را ترویج کردند. مطالب آهن در گیاهان بادام زمینی با آهن نانوذرات و درمان آهن بالاتر از گروه کنترل بود. بادام زمینی عموما در خاک شنی کشت می شود که به راحتی کود می شود. با این حال، نانوذرات بر روی خاک شنی جذب خواهند شد و در دسترس بودن آهن به گیاهان را بهبود می بخشند.

سطح آهن موجود در گیاه دارای اهمیت فراوانی ست. کارشناسان سایت پالیز کشت بر این باورند که برگ های شاخدار پوسیده شده (۸۳ میلی گرم در کیلوگرم) و پوسته های برنج (۱۲۰۰ میلی گرم کیلوگرم) به تنهایی حاوی میزان آهن موجود در گیاه هستند بالاتر از سطح بحرانی گزارش شده برای سورگوم و پسته ۳.۴ تا ۴.۵ میلی گرم کیلوگرم. پس، برگ های پوسیده شده شاخ و برگ و برنج به تنهایی می توانند کود آلی مناسب برای کاهش کمبود آهن در خاک های قلیایی باشند. پس از راش، ممرز دومین درخت فراوان در شمال ایران است. با این حال با توجه به نرخ بالای تجزیه، تنها استفاده از برگ های ممرز برای اهداف کود آهن به سختی از نظر اقتصادی مفید خواهد بود در حالی که پوسته های برنج بسیار آرام تجزیه می شوند و آنها را برای کود آهن مناسب می کند. با این وجود، پسندیده تر می باشد که کود آلی باثبات و غنی تر از آهن تولید شود که می تواند در شمال ایران تولید شود و حمل و نقل به جنوب با توجه به سطح آهن خاصی اقتصادی تر باشد. به این ترتیب با افزایش اصلاحات آهن، آهن موجود در گیاه افزایش خواهد یافت. با این حال مؤثرترین افزایش در هر دو مورد با کمترین آهن اضافه شده است که در آن مقدار کل آهن موجود در گیاه با ضریب هشتاد در ۶.۴ آهن علاوه بر این به برگ های ممرز افزایش یافته است. در حالی که در علاوه بر این ده برابر آهن، فقط به عدد ۲۰۸ رسیده است. برای پوسته های برنج، افزودن آهن پنج درصد باعث افزایش چهار برابری آهن موجود در گیاه در حالی که پنجاه درصد آهن اضافی منجر به افزایش نه برابری می گردد. از آنجا که نمک آهن معدنی از مواد آلی گران قیمت به شمار می روند در ایران همیشه باید حداکثر نسبی برای اهداف عملی آهن موجود در گیاه حاصل شود. علاوه بر این از آنجایی که هم مواد آلی سولفات آهن و هم مواد زائد آلی مانند برگ های ممرز و برگ های برنج به راحتی در ایران در دسترس هستند. تولید کودهای آلی ممکن است از نظر اقتصادی با امکان صادرات به کشورهای دیگری مانند عربستان و مراکش مقرون به صرفه باشد. شاید تصور گردد که خرید و استفاده از کود آهن کلاته برای گل و گیاه محروم از آهن، بهترین راه حل به شمار می رود. اما اگر PH خاک بالا باشد، افزودن انواع کود آهن هیچ فایده‌ای ندارد. در واقع این کار سبب ایجاد توده ‌های بیشتری از آهن می‌شود که در خاک رسوب خواهد نمود. رسوب آهن می تواند بسیار مضر باشد. وقتی که آهن در خاک رسوب کند، با اکسیژن و هیدروژن واکنش نشان خواهد داد. در حالی که کود آهن کلاته برای جلوگیری از این اتفاق تصفیه می‌ شود. این امر سبب خواهد شد که عنصر آهن برای جذب در دسترس گیاهان باشد، و حتی PHهای بالا هم به رسوب تبدیل نشود. بسیاری از گیاهان گیاهان علفی، سیستم کلاتاسیون خاص خود را دارند، و کمتر به کود کلات آهن نیاز پیدا می ‌کنند. سیستم ریشه این گیاهان ترشحاتی را در خاک آزاد می‌کند که کلات‌های طبیعی هستند. این کلات ‌ها اجازه خواهند داد آهن توسط ریشه گیاه حتی در قلیایی‌ترین خاک‌ها هم جذب شود. در گیاهانی که کلات به طور طبیعی آزاد نمی‌ گردد، می ‌توان از کود آهن کلاته برای درمان و جلوگیری از کمبود آهن استفاده کرد.

خرید کود آهن کلاته

خرید مواد مکمل گیاهان نیازمند تقیق و بررسی فراوانی ست. در دنیای امروز نمی توان به سادگی نسبت به خرید مواد مورد نیاز گیاهان اقدام نمود. تعداد فروشگاه ها و تنوع محصولات سبب شده تا به سان گذشته نسبت به خرید این مواد اقدام کرد. ما به شما عزیزان پیشنهاد می کنیم برای خرید مواد مکمل گیاهی مانند کود های شیمیایی (کود ازت دار، کود پتاسیم دار، کود کلسیم دار، کود منیزیم دار، کود آهن دار، و ...)، محرک رشدی گیاهان، ضد تنش های گیاهی، کمپوست، بستر بیولوژیک، کوکوپیت، ریزمغذی ها و ... به فروشگاه اینترنتی پالیز کشت مراجعه فرمائید. خرید کود آهن کلاته امروزه توسط بسیاری از کشاورزان صورت می گیرد. اولین نکته که به هنگام خرید کود آهن کلاته باید به آن توجه داشت این است که کدامین برند را انتخاب کرد. به اطلاع شما عزیزان می رسانیم که پالیز کشت توانسته است تمامی برند های خارجی و داخلی را در فروشگاه خود جمع آوری کند تا شما به هنگام خرید کود آهن کلاته با کمترین مشکل مواجه شوید و دایره وسیعی برای انتخاب پیش رو داشته باشید. نکته دیگر این است که شما می توانید پس از خرید کود آهن کلاته یا هر نمونه کود آهن دار دیگری که به آن نیاز دارید از خدمات پس از فروش سایت پالیز کشت بهره مند شوید. این خدمات مشمول تمامی محصولاتی خواهد شد که در سایت پالیز کشت مشاهده می کنید. در نظر داشته باشید که به هنگام خرید کود آهن کلاته از پالیز کشت می توانید تمامی نمونه های موجود در این فروشگاه اینترنتی را مورد بررسی و مقایسه قرار دهید و با توجه به نیاز خود بهترین نمونه را انتخاب نمائید. تیم پشتیبانی پالیز کشت به صورت بیست و چهار ساعته آمادگی پاسخگویی به شما گرامیان را دارد. کارشناسان پالیز کشت نیز در خدمت شما هستند تا به تمامی پرسش های شما گرامیان در رابطه با خرید کود آهن کلاته پاسخ گویند. خرید کود آهن کلاته را از سایت تخصصی پالیز کشت استارت بزنید.

سخن پایانی

در انتهای این مقاله مرور خواهیم کرد مباحثی را که پیرامون کود آهن کلاته با هم بررسی کردیم. در ابتدا بیان داشتیم که کود آهن کلاته در کشاورزی چه نقش هایی دارد، در گام بعدی نیز عنوان کردیم که کود آهن دار چیست، سپس به سراغ مرور نکات و توضیحات تکمیلی در مورد کود آهن کلاته پرداختیم و در نهایت نیز در رابطه با خرید کود آهن کلاته سخن گفتیم. کود آهن در انواع مختلفی تولید شده است که با توجه به نوع گیاه و نیاز آن خریداری شده و استفاده می‌شود. در صورتی که گیاه دچار مشکل کمبود آهن شود نمی‌تواند کلروفیل مورد نیاز گیاه را تأمین نماید و سبزینه گیاه از بین خواهد رفت، چرا که آهن یکی از مواد مغذی و بسیار مهمی است که گیاهان به آن نیازمند هستند. عموما کمبود آهن نشانگر کمبود ذخیره این عنصر نیست زیرا ممکن است مربوط به شرایط مختلفی از جمله سطح کربنات در خاک، شوری، رطوبت خاک، درجه حرارت پائین، غلظت دیگر عناصر (فسفر، کلسیم) و ... باشد. کود دهی یکی از روش ‌هایی است که برای کشاورزان مهم است و برای استفاده از کود زمان‌ های مختلفی در نظر گرفته شده که باید با کمک مهندسین کشاورزی آن را مورد بررسی قرار داده و با توجه به شرایط آب و هوایی، خاک، نوع تغییرات گیاه و درخت و ... کود مورد نظر را استفاده نمود. کارشناسان سایت پالیز کشت می توانند در این زمینه کمک های شایان توجهی را به شما عزیزان داشته باشند. قابلیت جذب خاک ها تحت تاثیر عواملی مانند مقدار بیکربنات و مواد آلی خاک (در صورت زیادی یون بیکربنات و کمبود مواد آلی خاک مقدار این عنصر بشدت کاهش می یابد و در این شرایط علائم کمبود ظاهر می شود)، PH خاک، عدم مصرف آب های حاوی بیکربنات و مصرف کود آهن دار، عدم تهویه کافی می باشد. زمانی که کمبود آهن مشخص شود، می توان کود آهن را با استفاده از روش محلول پاشی شاخ و برگ در کوتاه مدت این کمبود را درمان کرد اما بهترین را برای پیشگیری این است که کشاورز باید علت واقعی کمبود را شناسایی و آن را درمان کنند تا از بروز مشکل در آینده جلوگیری شود. انواع نمونه های کود آهن دار را می توانید از سایت پالیز کشت خریداری فرمائید. حد بحرانی این عنصر در خاک های نواحی خشک با مقدار بالای آهک به روش DTPA برابر ۲.۵ تا ۴.۵ ppm است یعنی اگر آهن استخراج شده با این روش کمتر از ۲.۵ باشد گیاه دچار کمبود خواهد شد. کود آهن و تأثیر آن در رشد گیاهان برای همگان کاملا ملموس می باشد. آهن یکی از اصلی ‌ترین مواد مغذی برای رشد گیاه و همچنین انسان است. یکی از موادی که به فراوانی در زمین یافت می‌شود آهن است که حدود سی و پنج درصد در زمین وجود دارد. به همین خاطر در گیاهان به ندرت از کود آهن استفاده می ‌شود زیرا که خاک این ماده مغذی را در خود جای داده است. زمانی می‌ توان از کود آهن استفاده کرد که گیاه دچار تغییرات شده و همچنین نشانه ‌های کمبود آهن در آن مشاهده شود. جهت ساخت کلروفیل در گیاهان و در نتیجه رشد و گلدهی، وجود آهن کاملا لازم است. آهن برای تنفس و فرایندهای اکسید و احیاء در گیاه کاملا ضروری می باشد. عنصر آهن برای شرکت در ساختار آنزیم سیتوکرم که یک ترکیب هماتینی و پروتئینی به شمار می رود. ناگفته نماند که در گیاهان استفاده از آهن باعث می ‌شود تا سبزینه آن‌ ها رشد کافی داشته و به تولید مناسب کلروفیل در گیاهان کمک زیادی می‌ کند. در گلابی برگ ها سفید رنگ و رگبرگ ها زرد می شوند در مواقع کمبود شدید حاشیه برگها ممکن است سوخته شوند. کمبود آهن عامل محدود کننده رشد گیاه است. آهن از نظر مقادیر زیادی در خاک وجود دارد اما در دسترس بودن آن برای گیاهان عموما بسیار کم است و بنابراین کمبود آهن یک مشکل شایع است. گیاهان می توانند کمبود آهن را از طریق مصرف کود آهن جبران کنند برای همین انواع کود های آهن در عرصه کشاورزی جهت بهبود و تأمین مواد مورد نیاز تأمین می شود. علائم کمبود در کلم و شلغم به سختی از کمبود منگنز متمایز است و باید از تجزیه گیاه برای تشخیص استفاده کرد. جهت رفع این علائم استفاده از کود آهن دار که در بخش انتهایی توضیح داده شده به صورت محلول پاشی توصیه می شود. درختان میوه نسبت به سایر محصولات دیگر کمبود آهن را بیشتر نشان می دهند. کمبود این عنصر در غلات حتی در خاک های کشاورزی شور و قلیا مشاهده نشده است. به نظر می رسد که غلات نسبت به کمبود مقاومت می کنند. علامت اصلی کمبود زردی یا کلروز است این زردی معمولا در بین رگبرگ ها در برگ های جوان دیده می شود به گونه ای که رگبرگ ها به صورت شبکه سبزی در زمینه زردی ظاهر می شوند. کمبود آهن که به آن کلروز آهن یا کلروز آهک نیز گفته می شود ، با زرد شدن برگ ها در بین رگه های سبز تیره شروع می شود و به برگ عنکبوتی می بخشد. با گذشت زمان، برگ ها سفید تر می شوند و دوباره می میرند که درنهایت باعث لکه دار شدن و از بین رفتن کل گیاه می شود. متأسفانه این نشانه ها همچنین ممکن است به دلیل کمبود ها و شرایط دیگر ایجاد شود، بنابراین مهم است که اطمینان حاصل کنید که تشخیص صحیح دارید. اولین قدم در تشخیص و درمان کلروز آهن، انجام آزمایش خاک است. گیاهان این عنصر را به اشکال اکسیده شده آن، یعنی Fe۳ یا Fe۲ از طریق مکانیسم های مختلفی جذب می کنند. یکی از این روش ها مکانیسم کلاته شدن است که در این روش گیاه ترکیباتی به نام سیدروفور ها را آزاد می کند که آهن را چسبیده و حلالیت آن را تقویت می کند. این مکانیسم همچنین باکتری ها را درگیر می کند. مکانیسم دیگر شامل آزاد سازی پروتون ها توسط ریشه های گیاه است که باعث کاهش سطح PH در ناحیه ریشه و در نتیجه افزایش حلالیت این عنصر می شود. همچنین نوع کود نیتروژنی مورد استفاده در حلالیت این ماده موثر می باشد به گونه ای که جذب ازت آمونیومی توسط ریشه باعث آزاد شدن یون هیدروژن و در نتیجه کاهش PH ناحیه ریشه و به دنبال آن افزایش حلالیت ترکیبات آهن دار و جذب توسط ریشه می شود، در صورتی که ازت نیتراتی باعث رهاسازی یون هیدروکسید و به دنبال آن افزایش PH و کاهش حلالیت ترکیبات و سپس کاهش جذب آن توسط ریشه می شود. مقدار Fe در قسمت های مختلف گیاهان از چهل تا دویست ppm تغییر می کند ولی در گیاهان سالم مقدار آن باید از صد ppm بیشتر باشد. حساسیت گیاهان به کمبود آن متفاوت است حتی ممکن است در بین یک گونه گیاهی واریته های مختلف عکس العمل متفاوتی داشته باشند. مدیریت کمبودهای آهنی را می توانید به وسیله مشاوره گرفتن از کارشناسان سایت پالیز کشت آگاه شوید. هنگامی که کمبود آهن مشخص شد می توان با استفاده از اسپری شاخ و برگ آهن در کوتاه مدت درمان کرد اما بهترین مسیر عملی پیشگیری است. بنابراین کشاورز باید علت واقعی کمبود را شناسایی کرده و آن را معالجه کند تا از بروز این مشکل در آینده جلوگیری کند. عموما، کمبود آهن نشان دهنده کافی آهن نیست. همچنین ممکن است مربوط به شرایط مختلفی باشد که ممکن است در دسترس بودن آهن تأثیر بگذارد. به عنوان مثال سطح کربنات در خاک، شوری، رطوبت خاک، درجه حرارت پایین، غلظت عناصر دیگر (به عنوان مثال ریزگردهای رقابتی، فسفر، کلسیم) و ... . ارزیابی این عوامل و تصحیح آنها می تواند صرفه جویی زیادی را صرف کاربردهای آهن ناکارآمد و غیر ضروری کند.