بستر گلخانه ای - بستر کشت گلخانه ای

گلخانه را می توان یکی از اماکنی دانست که می تواند علاوه بر درآمدزایی، محلی باشد برای ایجاد آرامش در انسان. انسان همواره در طول تاریخ در پی رسیدن به آرامش بوده و هست. از این رو می توان بیان کرد که ساخت و احداث گلخانه چنانچه به صورت علمی صورت گیرد می تواند سبب آرامش روحی و روانی انسان گردد. پالیز کشت بر آن است تا در این مقاله در مورد بستر گلخانه ای با شما عزیزان سخن بگوید. زیرا که بستر کشت گلخانه ای می تواند موجبات سودآوری را فراهم آورد و محصولاتی را تولید کند که کاملا مرغوب و با کیفیت باشند. اگر می خواهید بدانید بستر گلخانه چیست و بستر کشت گلخانه ای از چه موادی ساخته می شود تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید. ابتدا باید تعریفی دقیق از گلخانه ارائه کنیم. گلخانه یا گرمخانه به محل هایی گفته میشود که برای کشت گیاهان مختلف مورد استفاده قرار میگرد. و از دیوارها و سقف شفاف ساخته شده است، به این دلیل که بیشتر گیاهان برای رشد و نمو به نور خورشید نیاز دارند، ولی به این دلیل که هر گیاهی برای رشد نیاز به شرایط آب و هوایی خاصی دارد، یعنی برخی از گیاهان بیشتر در سرمای زمستان رشد می نمایند و برخی دیگر در شرایط گرم رشد می کنند، می توان در گلخانه ها این شرایط را فراهم کرد. تا بتوان در آنها گیاهان را بدون توجه به فصل یا شرایط جوی کشور های مختلف پرورش داد. گلخانه ‌ها که از نظر اندازه متغیر هستند گیاهان را از سرمای بیش از حد زمستان یا گرمای بیش از حد تابستان حفظ می‌کنند. گلخانه Green house به فضای محدودی اطلاق می شود که قابلیت کنترل شرایط محیطی مناسب را برای رشد گیاهان از نواحی مختلف در طی فصول مختلف یک سال داشته باشد. طبق این تعریف از جمله عملکرد گلخانه، فراهم کردن شرایط محیطی لازم و مورد نیاز محصولی معین است. گلخانه ‌ها بر حسب اینکه چه نوع مصالح ساختمانی در آن‌ها به کار برده شده ‌است به نوع ثابت و متحرک تقسیم‌ بندی می‌ شوند. گلخانه‌ های ثابت، به گلخانه ‌هایی گفته می‌شود که مصالح ساختمانی به کار رفته در آن ‌ها از جنس پایدار و با دوام باشد. پس باید سالیان سال از آن ‌ها استفاده کرد. بستر گلخانه ای با توجه به شرایط کنونی زمین و خاکی که از املاح آن کم شده است، یکی از مهم ترین اجزای کشت می باشد. اتفاقاتی در جهان افتاده است که سبب شده به جای خاک طبیعی، مجبور به استفاده از مواد دیگری باشیم. انواع بستر کشت گلخانه ای برای جبران عدم وجود خاک مناسب در محل ساخت گلخانه استفاده می شود. انواع بستر کشت به نوعی خاک مصنوعی برای گلخانه هستند و به نوعی نقش خاک را ایفا می کنند. معمولا محل گلخانه ها بر اساس شرایط آب و هوای محل انتخاب می شود و کمتر به خاک محل انتخاب شده ارتباط دارد. اگر خاک مناسب نباشد، یک راه حل عالی، ایجاد خاک مصنوعی کشاورزی و استفاده از بستر کشت گلخانه ای (در صورتی که نمی خواهید کشت هیدروپونیک داشته باشید) در گلخانه است. وضعیتی که بیشتر اوقات در برخی مناطق جنوب شرق اسپانیا و برخی بخش های جزایر قناری وجود دارد و در آنها سودآوری محصول امکان چنین تغییراتی را می دهد.

برای پاسخ به پرسش اینکه بستر گلخانه چیست می توان گفت در واقع بستر گلخانه ای یا محیط کشت به مواد جامدی که به جای خاک در کشت گیاهان می توان استفاده نمود اطلاق می شود. بر هیچ کس پوشیده نیست که یکی از عوامل مهم در رشد گیاهان گلخانه انتخاب خاک مناسب است. گیاهان موجود در گلخانه دارای محدودیت هایی از نظر محیط رشد ریشه در مقایسه با شرایط طبیعی دارا می باشند. برای جبران این کمبودها و محدودیت ها باید خاک بستر گلخانه ای به گونه ای انتخاب شود که در رشد گیاهان خللی وارد نگردد. مشکل فقیر شدن تدریجی خاک که در بسیاری از موارد به علت تک محصولی بودن به وجود آمده است، دهه ها قبل موجب اجرای سیستم تناوب گلخانه ای شد که با ابزار خاصی گلخانه Green house را جابجا می کردند یا خیلی ساده مکان گلخانه را عوض می کردند تا بتوانند کشت کنند (این روش در گلخانه های تونلی متداول است). نوآوری بعدی، استفاده از مواد بی اثر و توسعه محصولات بدون خاک بود که محیط ریشه را از خاک جدا می کند و بیماری های خاکزی را به شکل قابل توجهی کاهش می دهد. ذخیره آب و مواد غذایی یک خاک خوب کشاورزی، بالاتر از مواد مصنوعی است و در نتیجه احتمال خطا در آن، بسیار کمتر از رشد در مواد مصنوعی است. در انتخاب بستر کشت مناسب باستی نکاتی مهم را در نظر داشت. پیش از انتخاب بستر گلخانه ای و تشخیص نوع آن، یک کار بسیار مهم اساسی وجود دارد. ابتدا، باید تعیین کنید که قصد تولید و کشت و پرورش چه گیاهی را دارید. گیاهان مختلف، نیازهای مختلفی دارند. هر گیاه به مواد معدنی و خاک مناسب خود نیاز مند است. برخی گیاهان، نیاز به خاک ندارند. برخی از آن ها نیز نیاز به آب ندارند. پس اولین کار در انتخاب بستر مناسب، تعیین نوع گیاهی است که قصد پرورش آن را دارید. بر اساس نوع گیاهی که قصد پرورش ان را دارید، شرایط ایده‌آلی که برای ریشه‌ ها در منطقه رشد ریشه باید باشد، تعیین می‌شود. باید توجه داشته باشید که گیاهان، سیستم ریشه‌های خود را با محیطی که در آن قرار می‌گیرند منطبق می‌کنند. ریشه گیاهانی که بومی مناطق خشک هستند، در سیستم‌های مبتنی بر آب مانند سنگریزه‌های رسی یا شن، خوب عمل نمی‌کنند. کشت گلخانه ای شامل تولید محصولات باغی در فضای محافظت شده گلخانه است که به ارتقاء شرایط کشت، محافظت محصول در برابر آفات، بیماری ها و تغییرات آب و هوایی کمک می کند. کشت گلخانه ای در فضاهای محصوری مانند گلخانه، اتاق شیشه ای، اتاق سایبان و ... قابل اجرا می باشد. می توان گفت کشت در محیط کنترل شده مدرن ترین و راضی کننده ترین شکل کشت گلخانه ای است. کشت در محیط کنترل شده ترکیبی از تکنولوژی گلخانه و کشت بدون خاک است که به کنترل و مدیریت هرچه بهتر آفات و بیماری های محصولات منجر می شود. پالیز کشت با سال ها تجربه در زمینه تولید و عرضه انواع بستر گلخانه ای در خدمت شما ست تا بهترین و مقرون به صرفه ترین نمونه های بستر بیولوژیک گلخانه ای را تقدیم حضور تان کند. برای خرید بستر گلخانه ای و خرید اینترنتی خاک گلخانه با تیم پشتیبانی سایت پالیز کشت تماس حاصل کنید.

بسترهای کشت باید ویژگی ‌های خاصی داشته باشند. خصوصیات بستر گلخانه ای می بایست به خوبی بررسی شود تا بتوان انتظار داشت محصولاتی با کیفیت را تلید و روانه بازار مصرف نمود. در مورد خاک گلخانه و بستر کشت گلخانه ای می توان به نکاتی اشاره داشت. به عنوان مثال، استحکام کافی خاک و بستر گلخانه به طوری که بذر یا قلمه کاشته نشده به راحتی جابجا نشود، آب کافی را در خود نگه دارد تا آبیاری زیاد نباشد از جمله خصوصیات خاک خوب برای کشت گیاه است. از دیگر ویژگی ‌های بستر گلخانه ای مناسب، وجود خلل و فرج کافی برای تهویه است، به طوری که گیاه بتواند به راحتی تنفس داشته و آب در آن جریان یابد. بستر مناسب برای کشت باید عاری از بذر و علف ‌های هرز و بیماری‎ ها باشد. گاهی دیده می ‌شود که یک بستر کشت دارای بذر و علف‎ های هرز بوده و این باعث می‌ شود که گلخانه‌ داران متضرر شوند. بستر گلخانه برای کشت باید ظرفیت تبادلی کاتیونی بالا داشته باشند تا بتوانند عناصر غذایی را نگهداری کرده و در موقع لزوم در اختیار گیاه قرار دهد. سطح شوری بستر کشت باید پایین باشد زیرا که شوری بالا باعث از بین رفتن گیاه می ‌شود. از مهمترین ویژگی‎ های یک بستر کشت گلخانه مناسب دسترسی آسان و قیمت مناسب آن است. خاک تهویه نامناسبی دارد و به دلیل سنگینی بهتر است در گلخانه ‎ها استفاده نشود و همین طور خاک به دلیل به هم خوردن ساختمان آن در هنگام تهیه مخلوط خاکی تهویه مناسبی را فراهم نمی‎کند. بنا به کشت نوع محصول باید بستر کشت گلخانه ای کشت مناسبی را انتخاب کرد، اما به طور معمول می‌توان از پرلیت و کوکوپیت باشد. کود دامی پوسیده هم به طور متداول استفاده می ‌شود.

مطالعات مربوط به خواص شیمیائی خاک به خصوصیات شیمیائی خاک که بستگی به ترکیب معدنی، مواد آلی و محیط دارد، می پردازد. همانطور که می دانیم، واکنش ‌های شیمیائی هنگامی رخ می دهند که مواد یا ترکیب و یا تجزیه شوند بطوریکه با مواد اولیه از نظر ماهوی تفاوت دارند. واکنش ها در حین انجام یا انرژی از دست می دهند یا انرژی خواه هستند. مواد جدید وقتی بوجود می آیند که پیوند های بین اتم ها یا یون ها تشکیل می شود، پیوند هائی شکسته می شوند و یا وقتی اتم ها آرایش جدیدی به خود می گیرند. یون ها اتم هایی هستند که بواسطه از دست دادن یا گرفتن الکترون ها باردار شده اند، مثبت یا منفی. یون های با بار مخالف همدیگر را جذب می کنند، در حالیکه یون های با بار یکسان همدیگر را دفع می کنند. یک مثال ساده ترکیب اکسیژن و هیدروژن و تشکیل آب است. تیم سئو محتوا بهترین مقالات در حوزه کشاورزی را تولید و ارائه می کند. فهم شیمی خاک در فهم تشکیل خاک و حاصلخیزی نقش مهمی دارد. چگونگی شکسته شدن سنگ ها و کانی ها و تبدیل آنها به ترکیبات جدید برای درک چگونگی هوا دیدگی و فرسایش خاک ضروری است. نیز چگونگی تبدیل و تشکیل مواد معدنی خاک ها منجر به حاصلخیزی بهتر و روش های برتر آزمایش های خاک منجر می شود. هر کانی دارای قابلیت حلالیت و همچنین مقاومت به هوادیدگی منحصر بفرد می باشد. در کانی های مشابه، ذرات کوچکتر سریعتر حل می شوند به علت اینکه دارای سطح تماس (در واحد جرم) بیشتری هستند و این سطح در معرض فرایند هوا دیدگی می باشند. ظرفیت تبادل کاتیونی مناسب، PH متعادل (از ۶ تا ۷.۵) و عدم مشکل شوری و قلیایی می تواند کیفیت کلی مناسبی باشد اما این شرایط همیشه در خاک گلخانه وجود ندارد. به علت رشد کمتر ریشه، عمق خاک در محصولات گلخانه ای معمولا به اندازه سایر محصولات محدود کننده نیست، به این شرط که زهکشی مناسب وجود داشته باشد. عمق خاک باید حداقل حدود چهل سانتی متر باشد. ظرفیت تبادل یونی به کل ظرفیت خاک برای نگهداشتن یون‌های قابل تبادل و تاثیر آن بر توانایی خاک برای ذخیره‌ی مواد مغذی ضروری و ایجاد مانع در برابر اسیدی شدن خاک گفته می‌شود. ظرفیت تبادل کاتیونی خاک (CEC) عبارت است از کل ظرفیت یک خاک برای کاتیون‌های قابل تبادل، که همان یون‌های حامل بار مثبت ‌اند. یون‌های اصلی مرتبط با CEC کلسیم (+۲ Ca)، منیزیم (+۲ Mg)، سدیم (+ Na)، و پتاسیم (+ K) هستند. این کاتیون ‌ها به شدت بازی هستند، پس اگر خاک بیش‌ از حد اسیدی شود، این کاتیون ‌ها با یون ‌های دیگر جایگزین می ‌شوند. ظرفیت تبادل کاتیونی خاک شما با در واقع با دو تا از اجزای تشکیل دهنده‌ی خاک که کانی رس و مواد آلی هستند به دست می‌آید. این دو ذره سطح خود بارهای منفی دارند که با نیروی الکتریسیته ساکن (الکترواستاتیک) یون ‌های با بار مثبت را به سمت خود جذب می‌ کنند. بسیاری از کاتیون‌ ها مواد مغذی ضروری برای بسیاری از گیاهان هستند، پس خاک‌ هایی با رس و مواد آلی زیاد که می‌ توانند مقادیر زیادی از یون‌های مثبت را جذب کنند معمولا حاصلخیز‌تر می باشند.

خاک مخلوط پیچیده ای از مواد معدنی، آلی و موجودات زنده است. خاک یکی از محصولات محیط است که دائما در معرض تغییر و نمو قرار دارد. خاک همیشه و در همه حال توسعه می یابد حال یا به آهستگی در مناطق خشک و یا سریع در مناطق مرطوب. خاک ها از سه فاز جامد مایع و گاز تشکیل شده اند. فاز جامد خاک را دانه های معدنی تشکیل می دهند. آب به عنوان فاز مایع و فاز گاز به شکل هوا فازهای دیگر تشکیل دهنده ی توده ی خاک هستند، هرچند سایر اجزاء نظیر مواد آلی، ناخالصی ها و گاز ها و مایعات هیدرو کربنی نیز می توانند در ساختار خاک وجود داشته باشند. هر سه فاز می بایست جهت ارزیابی روابط بین وزن و حجم و همچنین تعیین پارامترهای مشخصه مصالح در نظر گرفته شوند این روابط و پارامترهای مشخصه ی مصالح در نظر گرفته شوند. این روابط و پارامترها جهت ارزیابی خصوصیات مهندسی و محیطی خاک و نیز رفتار خاک ها دارای اهمیت هستند. وزن واحد جهت تعیین فشاری که توده خاک روی خود و سازه اعمال می کند دارای اهمیت است. گرچه تکنیک های آبیاری مکرر و مدرن تا حد زیادی نقش اساسی خاک را که ذخیره آب و مواد غذایی است ندارند، اما یک خاک با بافت لومی یا لومی-شنی برای محصولات گلخانه ای بسیار مناسب خواهد بود و در حالت ایده آل، حدود شصت درصد شن دارد و مملو از مواد آلی مناسب است. ساختمان مناسب، تخلخل مناسبی به وجود می آورد (که برای هوادهی ریشه ضروری است) و به نفوذپذیری متعادل که در محصولات حفاظت شده بسیار مهم است، کمک می کند. جنبه ای که اغلب مورد غفلت قرار می گیرد، شرایط زهکشی خاک گلخانه است. در صورت لزوم، باید برای خاک، شبکه زهکشی مصنوعی فراهم شود.

بیولوژی خاک مطالعه موجودات زنده در خاک است. تعداد زیادی باکتری، قارچ، اکتینو مایست، کرم ها، حشرات، پستانداران و جوندگان کوچک در خاک زندگی می کنند. بسیاری از این موجودات زنده به تامین حاصلخیزی خاک بواسطه تجزیه باقیمانده های گیاهی و جانوری که منجر به گردش مجدد عناصر غذایی می شود کمک می کنند. تأثیر متقابل بین موجودات مختلف یک موضوع بسیار جالب در علم خاک است. یک مثال از این تأثیر متقابل همیاری باکتری با ریشه گیاهان است که در تصویر نشان داده شده است. اغلب این همیاری به فواید دو طرفه منجر می شود. خاک ‌ها مخلوطی از مواد معدنی و آلی می ‌باشند که از تجزیه و تخریب سنگ ‌ها در نتیجه هوازدگی بوجود می ‌آیند که البته نوع و ترکیب خاک‌ ها در مناطق مختلف بر حسب شرایط ناحیه فرق می‌کند. مقدار آبی که خاک‌ها می‌ توانند به خود جذب کنند از نظر کشاورزی و همچنین در کارخانه‌های راه‌سازی و ساختمانی دارای اهمیت بسیاری است که البته این مقدار در درجه اول بستگی به اندازه دانه ‌های خاک دارد. هر چه دانه خاک ریزتر باشد، آب بیشتری را به خود جذب می ‌کند که این خصوصیت برای کارهای ساختمان‌ سازی مناسب نیست. بطور کلی خاک خوب و حد واسط از دانه‌های ریز و درشت تشکیل یافته است. تشکیل خاک ‌ها به گذشت زمان، مقاومت سنگ اولیه یا سنگ مادر، آب و هوا، فعالیت موجودات زنده و بالاخره توپوگرافی ناحیه‌ای که خاک در آن تشکیل می‌شود بستگی دارد.

احتمالا مهم ‌ترین کار اولیه در توسعه کشت بدون خاک به‌عنوان یک هدف تجاری در سال ۱۹۳۰ توسط گریک انجام گرفته بود. روش مورد استفاده وی عبارت از آب‌ کشتی عمیق بدون استفاده از بستر جامد بود. از آنجا که کنترل تغذیه یکی از مزایای بسیار مهم کشت بدون خاک می ‌باشد، لذا بایستی این نوع سیستم کشت مورد توجه قرار بگیرد، اما امروزه شرایط اقتصادی یکی از عوامل مهم در این زمینه می ‌باشد انقلاب صنعتی راه را برای شیوه‌ هایی از کشاورزی باز کرد که تولید را سرعت بخشیدند. روش‌ های کشاورزی قراردادی، با به ‌کارگیری سوخت ‌های فسیلی تسریع شدند و زمین ‌های آبرفتی کشف شده به‌ عنوان فضاهایی برای کشت محصولاتی با حداکثر کارایی مورد استفاده قرار گرفتند. کشاورزی صنعتی به نوآوری و تولید امکانات اقتصادی جدید ادامه داد، درعین‌حال تحقیقات زیست ‌شناختی به کشفیات عظیمی در ژنتیک زراعی منجر شد. این کشفیات به تولید گونه‌ های زراعی مقاوم در برابر بیماری ها انجامید که می‌ توانستند تولید محصولات را به حداکثر رسانده و افراد بیشتری را تغذیه کنند. به علت وابستگی جهان به خاک و کشت بیش ‌از حد در زمین ‌های کشاورزی طی سالیان متوالی، کشاورزان مجبور به استفاده‌ فراوان از کود برای تقویت خاک و همچنین محافظت از گیاهان دربرابر علف هرز، آفت، و ... شدند. به‌منظور تأمین این نیازها، مواد شیمیایی زراعی تولید و به‌ عنوان مواد ضروری به کشاورزان فروخته شد. هم اکنون این مواد هزینه تمام‌ شده عظیمی را در جریان عملیات زراعی به کشاورزان تحمیل می‌ کنند. این هزینه ‌های بالا، در کنار اثرات ناشی از تغییرات آب و هوایی و خشکسالی، بر کشاورزی صنعتی تأثیر منفی می ‌گذارد. این در حالی ست که صنعت امروز با چالش ‌های بیشتری نسبت به هر زمان دیگری روبرو ست. کشاورزری خاک محور را همه به خوبی می شناسیم. در این حالت محصولات اغلب در زمین کشاورزی یا در گلخانه رشد می‌کنند. گلخانه اغلب برای پرورش محصولاتی به کار می‌رود که عمدتا صادراتی هستند، در حالی که زراعت روی زمین شامل آماده ‌سازی زمین ‌های کشاورزی و اصلاح آنها می ‌شود که شامل مواردی چون کشت بستر به‌ منظور تسهیل مدیریت محصول می‌شود. در کشاورزی خاک محور از انواع مختلف خاک برای پرورش محصولات گوناگون استفاده می‌شود. مثلا محصولات ریشه ‌دار در خاک ‌های نرم بهتر رشد می‌کنند چون این خاک ‌ها امکان رشد بهتر ریشه را فراهم می‌ سازند. کشاورزی بدون خاک شیوه ‌ای برای پرورش محصولات در محلول ‌های معدنی پر از مواد مغذی است. ترکیبات این محلول ‌های معدنی به محصول زیر کشت بستگی دارد. در حالت ایده آل، این محلول ‌ها از کاتیون‌ ها و آنیو ن‌های ضروری یعنی منیزیم، کلسیم، پتاسیم، سولفات و نیترات تشکیل شده اند.

کشت بدون خاک مزایای متعددی نسبت به کشت خاک ‌محور دارد. کشت هیدروپونیک را می ‌شود در محیط ‌های کنترل شده و در هر جایی انجام داد، چراکه به حاصلخیزی زمین متکی نیست. در نتیجه کشت بدون خاک از تغییرات زیست‌ محیطی تأثیر نمی‌ پذیرد. کشت بدون خاک در مصرف آب صرفه‌ جویی می ‌کند. در کشاورزی خاک‌محور، محصولات آب را از زمین می‌ گیرند. کشت بدون خاک، راه‌‌ حلی برای کمبود فزاینده آب است، چراکه این شیوه کشاورزی، حجم آب مصرفی محصولات را رصد و کنترل می‌کند. کشت بدون خاک، سیستمی است که در آن گیاه ریشه خود را در محیط (معمولا جامد یا مایع) محدود و فضای بدون خاک توسعه می دهد. به طور خلاصه می توان مزایای کشت هیدروپونیک را اینگونه برشمرد: کاهش کار سنگین، زیرا نیاز به ساختن بستر، وجین، آبیاری و ... نمی باشد و امکان مصرف کود شیمیایی محلول و سموم از طریق سیستم امکان پذیر می باشد | افزایش تراکم در واحد سطح | بیماری های خاکزاد یا آسیب نماتد وجود ندارد | محیط کشت فاقد خاک و میکروب های خاکزی می باشد | امکان تولید خارج از فصل | کنترل شرایط محیطی | امکان کشت مداوم وجود دارد | امکان پرورش گیاه در تمام نقاط و در هر آب و هوایی.

در کنار مزایای فراوان این نوع کشت، معایبی هم در مقایسه با کشت خاک محور دارد که به آنها اشاره می‌ کنیم: مهارت های مدیریتی و تجربه باالیی برای آماده کردن محلول،حفظ EC ،PH، تنظیم و اصلاح کمبود عناصر آن. اطمینان از تهویه و حفظ شرایط مطلوب در داخل ساختار های کنترل شده و ... لازم است | هزینه ی اولیه زیادی برای احداث گلخانه نیاز می باشد | با توجه به هزینه های بالای این تکنیک، کشت بدون خاک محدود به محصولات با ارزش بالا می باشد | برای راه اندازی و نگهداری سیستم و همچنین فعالیت های مستمر روزانه، نیاز به نیروی متخصص در این رشته می باشد.

بستر کشت گلخانه ای مانند هر بستر کاشت دیگری دارای چهار وظیفه اصلی است که عبارتند از مخزن مواد غذایی، نگهداری آب و در دسترس قرار دادن آن برای گیاه، تبادل گازی بین ریشه و اتمسفر، محل استقرار گیاهان. در این بخش از مقاله می خواهیم مواد تشکیل دهنده بستر گلخانه را برای شما بازگو کنیم. اما نکته ای که باید به آن توجه کرد این است که ابدا به صورت منفرد از خاک مزرعه نمی توان برای بستر گلخانه استفاده کرد. ابن امر دلایلی دارد که آن ها را ذکر می کنیم. محصولات گلخانه ای را می توان اغلب در مزرعه بدون اینکه در خاک تغییر عمده ای بوجود آید پرورش داد ولی وقتی که این خاک به ظروف منتقل و همان محصول پرورش داده می شود با شکست مواجه می شود. خاک مزرعه تمامی چهار عمل را که در بیان کردیم را در مزرعه انجام می دهد در حالی که عمل هوادهی معمولا به طور کافی توسط این خاک در ظرف انجام نمی گیرد. یکی از ابعاد تقسیم بندی خاک، بافت خاک است. بافت عبارت است از اختلاط درصد های متفاوتی از ذرات مختلف (شن، سیلت، و رس) خاک مزرعه هم از این سه جزء معدنی ساخته شده است. میزان نگهداری آب در خاک به بافت خاک وابسته است. خاک، آب را نگه می دارد زیرا آب جذب سطح ذرات خاک می شود. در مزرعه با افزایش نیروی جاذبه عمق خاک، ضخامت لایه آب روی سطوح ذرات خاک کاهش می یابد و حجم منافذی که با هوا پر شده اند بزرگتر می شود و تبادل گاز به نحو بهتری انجام می شود. در گلخانه به کار بردن خاکی با بافت درشت تر راه حل منطقی برطرف کردن مشکل ظروف کم عمق است تا بتواند قطر منافذ را افزایش دهد. این کار مشکل تهویه را حل می کند ولی وقتی که قطر ذرات سازنده خاک افزایش می یابد و کل مقدار آب خاک، با اضافه شدن قطر ذرات کاهش می یابد. برای حل این مشکل یعنی افزایش هوادهی بدون کاهش ظرفیت نگهداری آب باید ساختمان خاک را تغییر داد. خاکی که دارای ساختمان خوبی است خرد شونده (نرم) بوده که حاصل تجزیه مواد آلی خاک می باشد و همراه با ترشحات میکروبی و ریسه قارچ ها همچون سیمانی عمل می کند که ذرات را به صورت توده به هم متصل می کند. این بزرگترین اهمیت مواد آلی در خاک مزارع است که باعث افزایش بعد دیگر یعنی ساختمان به خاک می شود. می توان ظرفیت نگهداری بالای آب در خاک دارای ساختار ریز را با زهکشی عالی خاک دارای بافت درشت تلفیق کرد. این کار را می توان با نگهداری زیاد آب در منافذ ریز موجود در هر دانه و خارج شدن سریع آب از منافذ بزرگ موجود در بین توده ها انجام داد که به این ترتیب جریان هوا در بین حفرات درشت به آسانی انجام می شود. واضح است که قبل از استفاده خاک مزرعه در گلدان باید ساختمان آنرا بهبود بخشید. می توان کیفیت ساختمان را با پیوستن ذرات دانه ای بزرگ مثل پیت ماس (پیت موس) و پوست درختان بهبود بخشید. مواد تشکیل دهنده بستر گلخانه عبارتند از:

انواع پیت (خاک تورب) توده متراکم قهوه‌ ای تا سیاه‌ رنگ خزه ‌ها و گیاهان که بطور ناقص تجزیه شده‌اند. تورب عموما در زمین ‌های بسیار مرطوب و مرداب هایی که در طی سالیان طولانی خشک شده اند و در مناطق معتدل و سردسیر جهان به وجود می ‌آید. تورب را می‌توان مرحله نخست تشکیل زغال ‌سنگ دانست. وجود بیش از شصتدرصد هوموس در این نوع خاک و دیگر ترکیبات طبیعی، این محصول را سرشار از خواصی کرده که امروزه در کشاورزی مدرن چشم پوشی از آن تقریبا غیر ممکن است. انواع خاک تورب (Peat) با توجه به نوع منشا شکل گیری آن عبارتست از: پیت سطحی: حاصل نجزیه گیاهان در سطوح فوقانی خاک توسط عوامل جوی. پیت میانی: حاصل تجزیه گیاهان پوسیده شده در عمق متوسط. پیت عمقی: حاصل تجزیه گیاهان و ترکیب با بقایای گیاهانی که در اعماق زمین و در جوار سفره های آب های زیرزمینی رشد کرده و تجزیه شده اند. خاک پیت متشکل است از نوعی خزه موسوم به خزه اسفاگنیوم Sphagnum Sp است که در مرحله ای از چرخه عمر خود به خاک تبدیل شده اند. محل به عمل آمدن پیت ماس خاک جنگل های شمال اروپا و سواحل منتهی به اقیانوس منجمد شمالی است. در حال حاضر بهترین معادن استخراج پیت ماس متعلق به کشور استونی است. پیت مناسب ترین گیاه برای رشد گیاهان است، زیرا رطوبت را زیاد نگه می دارد، که به ما امکان می دهد در مصرف آب آبیاری صرفه جویی کنیم. علاوه بر این، باعث رشد خوب ریشه ها می شود ماده متخلخل بودن اما متأسفانه ما باید در مورد ناراحتی آنها نیز صحبت کنیم: در مناطقی که شدت خنک شدن دارند یا تابستان گرم است، اگر رطوبت هوا را از دست بدهد، باید گلدان را درون سطل یا سینی آب قرار دهیم تا آب آن گرفته شود. به همین دلیل، عموما مخلوط کردن آن با پرلیت یا الیاف نارگیل انتخاب می شود. خاک پیت خاکی است که مواد آلی تجزیه نشده به ضخامت مختلف با کمی مواد معدنی (رس،سیلت، شن) مخلوط گردیده و به رنگ سیاه در زیر لایه های خاک تکامل یافته مشاهده می گردد. مواد آلی تجزیه نشده در خاک پیت عموما از شاخ و برگ درختان در ارتفاعات پست و زمین های کم شیب مناطق جنگلی و یا ریشه و ساقه و برگ گیاهان علفی در مناطق مرتعی تشکیل یافته است. انواع پیت را می توان نام برد:

خاک ها از طریق استقرار گیاه و همچنین جذب آب و مواد غذایی، محیط و بستر مناسبی را جهت رشد و نمو گیاهان فراهم می سازند. خاک موجود در باغچه با خاک گلدان که در داخل آن گیاهان آپارتمانی و یا گل های فصلی کاشته می شوند، متفاوت می باشد. معمولا خاک گلدان ترکیبی از خاک باغچه با اجزای مختلف است که هرکدام از این اجزاء تأمین کننده یکی از نیازهای گیاه می باشند. از جمله اجزای تشکیل دهنده خاک گلدان ها می توان به پیت ماس، کوکوپیت، پرلیت، خاک برگ Leaf soil، کمپوست، شن یا ماسه، ورمی کمپوست، خاک لوم، لیکا و هموس اشاره نمود. خاک برگ Leaf soil از پوسیده شده موادی مثل دمبرگ های درختان، چمن های قیچی شده و غیره بوجود می آید. خاک برگ برای گلها و گیاهان ارزش غذایی خاصی نداره و فقط بخاطر سبک و قابل نفوذ کردن خاک از آن استفاده می شود. از خاک برگ به عنوان یکی از خاکهای بستری برای گیاهان زینتی و آپارتمانی استفاده میکنند. در شرایط عادی خاکبرگ پس از ۸ تا ۱۲ ماه قابل استفاده می گردد. چیزی شبیه‌ به کیمیاگری در ساخت خاک‌ب رگ وجود دارد. درواقع با از بین‌ رفتن طبیعت و برگ ‌ها نوعی طلای باغبانی ایجاد می ‌شود. این موضوع برای کسانی‌که با خاک ‌برگ آشنا نیستند، شگفت ‌انگیز است. از خاک ‌برگ می ‌توان به ‌عنوان خاک ‌پوش، نرم‌کننده خاک، ترکیب با چندین خاک و کمپوست ‌بذر استفاده کرد. این نوع خاک‌ ها ارزش ‌غذایی خاصی برای گل و گیاهان ندارند و تنها به خاطر سبک و قابل ‌نفوذ بودن شان مورد استفاده قرار می‌ گیرند. خاک برگ تهویه کننده خاک محسوب شده و از بهم چسبیدگی ذرات خاک جلوگیری می کند. این نوع از خاک از زهکشی خوب مناسبی برخوردار می باشد. خاک برگ از آبشویی، شور شدن خاک و از دست رفتن مواد مغذی آن جلوگیری می کند. این نوع از خاک باعث افزایش مقاومت گیاه در برابر آفات و عوامل بیماری زای خاک می شود. خاک برگ قابلیت نگهداری رطوبت در خود را دارد. خاک برگ باعث سبک شدن و قابل نفوذ شدن خاک می گردد.

لایه خارجی و چوب روی تنه و شاخه های درخت، پوست نامیده می شود. پوست درخت، چوب مرده است. این لایه، محکم و در برابر آب، نفوذ ناپذیر است و درست همانند لایه خارجی پوست بدن، عمل حفاظت از بخش های زیرین را به عهده دارد. همان طور که درخت رشد می کند، لایه ها یا حاقه های چوبی جدیدی ساخته می شود و بر ضخامت آن افزوده می گردد. هنگامی که یک حلقه جدید در داخل درخت ساخته شد، بر پوست مرده قبلی فشار وارد می کند و سبب ایجاد شکاف و کنده شدن پوست درخت می گردد. پوست درخت به دو لایه تقسیم می‌شود که به پوست بیرون آن لایه مرده می‌گویند که کار آن حفاظت از تنه درخت است و ضخامت آن بستگی به گونه و سن درخت دارد. این قسمت از سلول ‌ها و بافت‌ های مرده تشکیل شده است. لایه زنده یا پوست درونی از بافت‌های زنده، نرم و مرطوب تشکیل شده است که مواد غذایی تهیه ‌شده را به نقاط مختلف درخت هدایت می‌ کند. کود حاصل از پوست درختان متشکل از پوست درخت خرد شده به قطعات ریز، متوسط و درشت است که برای پوشش بستر خاک استفاده می‌شود. هشت سانتی‌ متر از آن را اطراف درخت و درختچه استفاده کنید. این نوع کود را تا چند سانتی ‌متر دورتر از تنه‌ درخت بریزید تا باعث حفظ ریشه و جلوگیری از خطرات جوندگان شود. این مالچ یا کود به کندی تجزیه می‌شود و ممکن است مورچه ‌های نجار را جذب کند. پوست درختان ارزش زیادی در شناسایی گونه ‌های درختی دارد ولی بسته به سن و مقدار رشد و رویشگاه تغییر می‌کند و توصیف آن با کلمات مشکل است. برای آشنایی با پوست درختان نیاز به تمرین طولانی وجود دارد. نکاتی که در شناسایی پوست درخت باید به آن توجه کرد عبارتند از بافت، ضخامت، شکل (نرم، پوست پوستی،‌ فلس دار،‌ درهم، شیاردار و...)، رنگ لایه‌های درونی و بیرونی، عمق و پهنای شیارها، ابعاد برجستگی‌ها یا صفاتی که توسط شیارها مشخص می‌شوند، کرکین بودن یا نبودن، ریزش کردن یا نکردن پوست و نحوه آن (افقی یا عمودی) و در جوان ترها شکل عدسک ها.

روش کشت بدون خاک یکی از پرطرفدارترین روش کاشت و پرورش گیاه در سراسر جهان است. برای این نوع کشت باید بستر مناسبی فراهم باشد که بدون شک این محصول بهترین بستر برای کشت هیدروپونیک محسوب می شود. اغلب این بستر در اندازه های کوچکی به شکل مکعبی برش داده شده و سپس سوراخ هایی در آن برای کشت گیاه ایجاد می شود. همچنین این محصول به گونه ای تولید شده است که الیاف آن جذب گیاه نمی شود؛ البته باید به طور متناوب محلول های مورد نیاز آن همچون کود در دسترس بستر قرار گیرد. جالب است بدانید که این محصول علاوه بر حوزه کشاورزی و گلخانه های هیدروپونیک در ساختمان سازی و عایق بندی خانه ها نیز استفاده می شود. این محصول اغلب با استفاده از معادن سنگ و منابع غنی تولید می شود. به گونه ای که شرکت های سازنده این بستر هیدروپونیک با تبدیل سنگ معدنی بازالت به الیاف و سپس پشم سنگ به تولید این محصول می پردازند. در بین تمامی بسترهای کشت تولید شده در دنیا این محصول یکی از بی ضررترین محصولات کشاورزی است؛ زیرا به دلیل استفاده از مواد ارگانیک و کاملا طبیعی در آن هیچ گونه آسیبی را به محیط زیست نمی رساند. همچنین مواد تشکیل دهنده آن به گونه ای هستند که برای پوست کشاورزان نیز ضرری ندارند و سوزش و تحریکات پوستی را به همراه نمی آورند. به دلیل متخلخل بودن پشم سنگ هوادهی به ریشه گیاهان در آن به خوبی صورت می گیرد. علاوه بر این متخلخل بودن پشم سنگ به حفظ رطوبت کافی در آن کمک می کند و گیاه کمتر تحت تاثیر کم آبی قرار می گیرد. پشم سنگ کاملا کدر بوده و نور نمی تواند به آن نفوذ کند. پشم سنگ هیچ گونه ماده سمی تولید نمی کند و کاملا خنثی است. ریشه گیاهان به راحتی در روزنه های پشم سنگ نفوذ می کند وهیچ مانعی بر سر رشد ریشه گیاه وجود ندارد. پشم سنگ با توجه به خصوصیات فیزیکی و شیمیایی که دارا می باشد یکی از بهترین بستر های کشت هیدروپونیک محسوب می شود. پشم سنگ هیچ ماده مغزی ندارد و استریل می باشد، این خاصی باعث شده که هیچ میکرو ارگانیسمی نتواند پشم سنگ را تجزیه کند، همچنین پشم سنگ تحت تأثیر ترکیبات شیمیایی قرار نمی گیرد. خصوصیات ویژه پشم سنگ موجب شده تا این محصول یکی از انتخاب های مطلوب برای کشت هیدروپونیک به عنوان بستر باشد. برای سهولت رشد نشا، بذر ها در داخل مکعب های پشم سنگ کاشته می شوند. پشم سنگ را می توان یک ماده بی اثر تلقی کرد. امروزه پشم سنگ یکی از پرکاربردترین مواد در اروپا و جاهای دیگر است. نوعی از پشم سنگ فایبر گلاس است که ساختمان ورقه ای دارد که انتشار جانبی آب را تسهیل می کند.

فیبر نارگیل این یکی از بسترهایی است که اخیرا مد روزتر شده است. فیبر نارگیل بسیار سبک تر از ذغال سنگ نارس است، و همچنین از نظر زیست محیطی از آنجا که یک نخل نارگیل تنها مقدار زیادی میوه تولید می کند، از این رو این منبع غذایی جالب برای گیاهان شما ست. نوعی بستر است که برای استفاده در بسترهای بذر، تراریوم، گیاهان باغبانی، درختان خرما و انواع دیگر گیاهان بسیار مناسب است. تنها محدودیتی که در استفاده از آن وجود دارد مربوط به گیاهان گوشتخوار است. با بهبود رشد ریشه ها، می تواند تعادل را حفظ کند تا بتواند هوادهی و ظرفیت احتباس آب بهتری داشته باشد. این باعث می شود گیاه از نظر رطوبت اضافی هر نوع مشکلی نداشته باشد. فیبر نارگیل یکی از غنی ترین بسترها در عناصر غذایی است که توسط گیاهان جذب می شود. گیاهان به مواد مغذی ای نیاز دارند که به راحتی بتوانند آنها را جذب کنند و آنچه را که برای رشد لازم دارند تأمین کنند. نسبت بالایی از ویتامین های A و C و عناصر کمیاب دارد. در میان این عناصر کمیاب ، وانادیم و مولیبدن را می یابیم. این دو به فعالیت بیشتر باکتری های تثبیت کننده نیتروژن کمک می کنند. در میان عناصر کمیاب دیگر در نسبت کمتری منگنز، نیکل، مس، سدیم، تیتانیوم و سرب پیدا می کنیم. در کل می توان گفت که فیبر نارگیل دارای خصوصیاتی بیشتر شبیه به پشم سنگ است تا محصولا فرعی جنگلی، و به شکل گسترده به صورت قطعات پلاستیکی شده و در ظروف پلی استرن به عنوان مواد پرورش محصولات گلخانه ای استفاده می شود اما مدیریت CEC در این ماده بستر کشت نسبت به سایر مواد بی اثر پیچیده تر است.

ابتدا باید عنوان کنیم که کانی های گروه میکا از کانی های دو به یک هستند. در این دسته از کانی ها پتاسیم بین ورقه های سیلیسیوم لایه های مجاور تثبیت شده است. زمانی که خاک حاوی این گونه از کانی ها باشد، به وسیله اسید ضعیف شسته می شود. در نتیجه پتاسیم بین لایه ای به تدریج خارج شده و در نهایت اتصال بین لایه ها کاهش می یابد. شستشوی بیش از اندازه کانی میکا و خروج کامل پتاسیم بین لایه ای منجر به جدا شدن لایه ها از هم و انبساط آن ها خواهد شد. این امر به دلیل ایجاد بار منفی زیاد در ورقه های سیلیسیوم مجاور رخ می دهد. زمانی که پتاسیم بین لایه ای کاملا خارج می شود، رسی با شبکه قابل انبساط و ظرفیت تبادل کاتیونی بالا ایجاد خواهد شد که آن را ورمی کولیت Vermiculite می نامند. ورمی کولیت ماده ای معدنی است و نزدیک به یک قرن است که در صنایع گوناگون (کشاورزی، باغبانی، ساختمان، صنعت) استفاده می گردد. این ماده در کشاورزی کاربرد گسترده دارد به خصوص در مواردی که رشد سریع گیاه از اولویت برخوردار باشد. ورمی کولیت در شرایط ویژه کم آبی، حفظ خاک از جریان بادهای گرم و جلوگیری از یخبندان و صدمه به ریشه ها کاربرد فراوان دارد. ورمی کولیت با ایجاد فضای مناسب در خاک و سبک کردن آن، هوادهی به ریشه را به شدت بهبود می بخشد و این در حالی ست که رطوبت و مواد غذایی را به آسانی در اختیار قلمه ها و ریشه های جوان قرار می دهد. ورمی کولیت ماده ای ست دایمی و غیر مضر برای خاک که دارای تمیزی صد در صد است و مانع فساد خاک می شود. این ماده بدون بو، غیرسمی و استریل بوده و بدلیل خنثی بودن ماهیت خاک را تغییر نمی دهد. ورمیکولیت دارای قابلیت نگهداری و نقل و انتقال کاتیون ها می باشد به همین دلیل می تواند موادی نظیر آمونیوم، پتاس، کلسیم، منزیم، و آهن را به آسانی در اختیار ریشه ها قرار دهد، همچنین میزان پتاسیم موجود در این کود زیاد می باشد از این رو نقش پررنگی در رشد گیاهان ایفا می کند. این ماده همراه با خاک معمولی و خاک های غنی شده با کودهای شیمیایی بهترین روش برای رشد کلیه گیاهان به خصوص گلهای زینتی می باشد. گیاهان برای رشد خود نیاز به مواد غذایی دارند. وظیفه تأمین این مواد غذایی بر عهده کسانی است که از گیاهان نگهداری می کنند. یکی از بهترین گزینه ها جهت تأمین این مواد غذایی کود ورمی کولیت Vermiculite به حساب می آید. این کود حاوی عناصر مغذی مفیذی برای گیاهان است که به رشد آن ها کمک می کند. مخلوط ورمی کولیت، پیت و کوکوپیت در کشاورزی بدون خاک استفاده می ‌شود. این مخلوط هوا، غذا و رطوبت مورد نیاز گیاه را جذب کرده و در صورت نیاز آن را به گیاه می‌ دهد. ورمی کولیت به تنهایی یا زمانی که با خاک یا پیت مخلوط شده است، برای جوانه زدن بذر و تخم گیاهان مورد استفاده قرار می ‌گیرد. اگر از ورمیکولیت به تنهایی استفاده شده است، باید حتما هفته ‌ای یک بار به گیاه کود داده شود.

پرلیت Pearlite یک نوع سنگ آتش فشانی از نوع سیلیکات بوده که به علت منجمد شدن گدازه های آتش فشانی مقداری آب (۲ تا ۵ درصد) در آن ذخیره می شود که توسط حرارت بین ۴۰۰ تا ۱۳۰۰ درجه سانتی گراد آب موجود در داخل آن خارج شده و این عمل باعث می شود تا ماده خاکستری داخل آن تغییر رنگ داده و ماده ای سفید رنگ به نام پرلیت ایجاد گردد. ماده مهم ساختار شیمیایی پرلیت، مقدار سیلیس موجود در دانه خام می باشد. و هر چه این سیلیس دارای حفره های بیشتر باشد، میزان انبساط آن افزایش می یابد. لازم به ذکر می باشد که هنگام پخت، دانسیته را باید در حد کمی نگه داشت. ساختار میکروسکوپی پرلیت که از انواع بستر کشت هیدروپونیک بوده، به شکلی می باشد که با توجه داشتن حفره های زیاد با اینکه پر از آب نیز باشد، در حفره های خود حدودا بیست درصد اکسیژن نگه دارد و به واسطه ادغام اکسیژن و آب باعث افزایش کیفیت خاک گردد. بدین صورت که با نگهداری آب و اکسیژن در خود کمک به هوادهی و آب رسانی به خاک گردد و تغذیه گیاهان به خوبی صورت پذیرد. پرلیت منبسط شده بسیار سبک، بسیار متخلخل و دارای هوادهی بسیار خوب است. چندین اندازه پرلیت به صورت تجاری وجود دارد که متداول ترین آن از ذرات ۱.۵ تا ۲.۵ میلی متری تشکیل شده است. مشکل اصلی آن، شکنندگی فیزیکی است که به مرور زمان تخلخل خوب و هوادهی آن را از بین می برد. پرلیت به دلیل استریل بودن، از ایجاد آفت جلوگیری می کند. و بر خلاف مواد عالی دیگر پوسیده نمی شود و خاصیت خود را در خاک برای مدت زمان بسیار زیادی حفظ می کند. از ترکیب پرلیت Pearlite با کوکوپیت و پیت ماس می توان برای پرورش توت فرنگی، انواع صیفی جات مانند گوچه فرنگی و خیار و کشت انواع گل و گیاه مانند بنجامین و گل قاشقی استفاده نمود. اگر به یک قطعه پرلیت باغبانی در زیر میکروسکوپ نگاه کنید خواهید دید که بسیار متخلخل است. حفره های پرلیت به ذخیره مواد مغذی و مقدار رطوبت مورد نیاز گیاه کمک می کند اما آب اضافی آن را دور می نماید. این ماده غیر سمی، تمیز، عاری از بیماری، بسیار سبک، و کار با آن آسان است. پرلیت در کشت هیدروپونیک به طور عمده برای تکثیر گیاهان استفاده می شود زیرا خاک پرلیت معدنی، خنثی و استریل است. خاک پرلیت نسبت به سایر مواد رشد گیاهان و جوانه زنی را تشویق می کند و قطعا می توانید رشد سریع گیاهچه را تجربه کنید. می توان با مخلوط کردن آن با خزه، ذغال سنگ نارس یا نارگیل، به عنوان خاک گلدان از آن استفاده کرد. برخلاف خزه و ذغال سنگ نارس، خاک پرلیت خیلی راحت تجزیه نمی شود، بنابراین می توانید سال های زیادی پرلیت را ذخیره و استفاده کنید. مخلوط خاک پرلیت از هوادهی و زهکشی بسیار مناسبی برخوردار است. هنگامی که ریشه ها در جستجوی منبع آب رشد می کنند، یک رسانه خوب زهکشی مانند پرلیت آنها را وادار به رشد سریع می کند و از ریشه های گیاه در برابر پوسیدگی جلوگیری می کند. احتمالا افزودن پرلیت سریع ترین راه برای افزایش زهکشی خاک باغ شما ست.

انواع مختلف کودهای ارگانیک وجود دارد که بدون مواد شیمیایی قوی تولید شده، نتایج بسیار خوبی را کسب می کنند. بسیاری از این محصولات از مواد اقیانوس مانند جلبک دریایی استفاده می کنند. با این حال برخی از تأثیرگذارترین و پاسخگوترین محصولات نه از گیاهان دریا بلکه از ماهی تهیه شده اند. کود ماهی از محصولات ماهی و لاشه از جمله استخوان، فلس و پوست ساخته می شود. این کالاها به جای اینکه محصولات ماهی غیر قابل استفاده را به هدر دهند و به زباله تبدیل شوند به کود با ارزش تبدیل می شوند. انواع مختلفی از ماهی ها در یک دوغاب قرار می گیرند. این محصول سپس برای از بین بردن روغن ها و وعده های غذایی ماهی ، که برای صنایع دیگر استفاده می گردد، پردازش می شود. مایعی که پس از پردازش باقی می ماند امولسیون ماهی است. پس از جدا کردن مواد جامد، اسید سولفوریک برای کاهش PH اضافه می شود و از رشد میکروب ها جلوگیری می کند. قرن ها قبل از شروع تحقیقات علمی خاک، بومیان آمریکایی ارزش ماهی را به عنوان کود درک کردند. در حالی که زمین را برای کاشت ذرت آماده می کرد، بومیان ماهی کوچکی را در خاک قرار می دادند. آنها خاک تازه را روی ماهی های دفن شده قرار دادند و یک بذر ذرت را کاشتند. در طول فصل رشد، ماهی ها به آرامی تجزیه می شوند و تا زمان برداشت محصول گیاه را تغذیه می کردند. ایده کود ماهی ممکن است عجیب به نظر برسد. کود ماهی سرشار از ویتامین ها، اسیدهای آمینه و پروتئین ها هستند. آنها ریز مغذی های دیگری را ارائه می دهند که کودهای استاندارد NPK فاقد آن هستند.

پوکه معدنی در کشت گیاهان آپارتمانی مانند پوکه معدنی در باغبانی مورد توجه مصرف کنندگان قرار می‌گیرد. پوکه معدنی قابلیت جذب آب نسبتا بالائی دارد. پس از اشباع شدن به عنوان یک منبع ذخیره آب برای گیاه به کار می رود. گیاهان آپارتمانی کشت شده در خاک با توجه به حجم گلدان، دمای محیط و سرعت رشد گیاه بین سه روز تا حداکثر هفت روز یکبار نیاز به آبیاری دارند. ولی گیاهان کشت شده در پوکه معدنی در صورت مجاور بودن با حجم زیاد آب می‌توانند همواره اشباع بوده. بدین ترتیب نیاز گیاه به آب برای مدت ‌های طولانی‌ تر مثلا در زمان مسافرت، مرتفع می‌گردد. یکی از مسائل مهم در ارتباط با خاک و ریشه گیاهان، مسئله تهویه اطراف ریشه می‌باشد. در خاک‌های متداول این مسئله در ابتدای کشت گیاهان در خاک با توجه به غیر فشرده بودن خاک نسبتا خوب می‌باشد. ولی با گذشت زمان خاک فشرده و متراکم گردیده و تهویه به خوبی صورت نمی‌گیرد. در نتیجه رشد گیاهان متوقف می‌گردد. ولی در صورت استفاده از پوکه پوزولان سبکدانه کانیار، به جای خاک با توجه به تخلخل زیاد و فضای موجود بین دانه‌های پوکه تهویه کافی صورت می‌گیرد. تقویت و رشد گیاه با استفاده از پوکه معدنی برای گلدان زیاد می شود و می توان گیاهان بهتر و با کیفیت تری را تولید کرد. پوکه معدنی برای گلدان همچنین می تواند از سوختگی ریشه ی گیاهان جلوگیری کند و باعث شود که گیاهان به صورت بهتری رشد کند. شاخ و برگ گیاهان و تولیدات با استفاده از پوکه معدنی بلند تر می شوند و همچنین این گیاهان انشعابات و پنجه های بیشتری نیز خواهند داشت. پوکه معدنی برای گلدان می تواند باعث مقاومت گیاه در برابر بیماری ها و فاسد شدن باشد. گیاهانی که پوکه معدنی را در پای گلدان خود دارند می توانند از تمام عناصر موجود در خاک استفاده کنند زیرا پوکه معدنی باعث می شود که تبادل یونی خاک زیاد شود. استفاده از پوکه معدنی می تواند ضریب جذب گیاه را افزایش دهد.

برخلاف تصور عموم علاوه بر مواد معدنی، عوامل بیماری زا شامل: نماتد، قارچ، باکتری، علف های هرز، حشرات و آکنه ها در خاک حضور دارند. تا قبل از سال ۱۹۵۰، گلخانه دارها پس از چند دوره کاشت اقدام به تعویض خاک می کردند. به مرور زمان در این دهه، روش های مختلف ضدعفونی خاک جایگزین تعویض خاک شد. اکنون عوامل بیماری زا از طریق روش های شیمیایی و غیر شیمیایی کنترل می شوند. در روش های غیر شیمیایی ضدعفونی خاک، تنها عوامل بیماری از بین می روند و میکروارگانیسم های مفید خاک باقی می مانند. در واقع در ضدعفونی غیرشیمیایی، خاک پاستوریزه می شود نه استریل. اصطلاح استریلیزاسیون به حذف کلیه سلول های زنده، شامل باکتری ها، قارچ ها، و سایر عوامل زنده که تنها با میکیروسکوپ قابل مشاهده هستند، اطلاق می شود. این موجودات ممکن است بیماریزا یا مفید باشند که رشد گیاه را بهبود بخشند. ضد عفونی کردن بستر کشت برای گیاهانی و گل هایی که بسیار به شرایط محیطی حساس هستند، به شدت اهمیت دارد و این کار باید به صورت دقیق و منظم صورت بگیرد. اصطلاح پاستوریزاسیون به حذف عوامل بیماریزا و بذر علف های هرز گفته می شود. در این حالت فقط قارچ ها، باکتری ها، حشرات و بذر علف های هرز از بین می روند و موجودات مفید زنده باقی می مانند. به علت شرایط نیمه گرمسیری حاکم بر گلخانه (گرم و مرطوب) رشد عوامل بیماری‌زا در گلخانه خیلی زیاد است. کشت مداوم باعث گسترش بیماری ها می شود و ممکن است محصولات شما را از بین ببرند و حاصل تلاش شما را هدر بدهند. اهداف ضرعفونی کردن بستر کشت عبارت است از: حذف عوامل بیماری‌زا، حذف نماتد ها، حذف حشرات، حذف علف های هرز. مهمترین روش غیر شیمیایی، روش آفتابدهی می باشد. این روش اولین بار در سال ۱۹۷۰ در ژاپن به کار گرفته شد. آفتابدهی از طریق به دام انداختن انرژی خورشید در زیر پلاستیک و بالابردن دمای سطح خاک تا ۷۰ درجه سانتی گراد انجام می شود. نور خورشید هنگام ورود به پلاستیک انرژی بالا و طول موج پایین دارد. پس از گرم کردن خاک طول موج آن افزایش می یابد. درنتیجه توان خروج از پلاستیک را ندارد و پدیده گلخانه ای اتفاق می افتد.

کشاورزی در گلخانه ها نسبت به کشاورزی در فضای آزاد و در زمین های کشاورزی دارای دردسر و مشکلات کمتری است، به علاوه بازه ی زمانی برای به ثمر نشستن و برداشت محصولات نیز نسبت به کشاورزی سنتی، کوتاه تر است، بنابراین با در نظر گرفتن این موارد می توان به این نتیجه رسید که کشاورزی گلخانه ای می تواند سودآوری بیشتری داشته باشد. می توان گفت که سود گلخانه گاهی ده‌ ها برابر از کشاورزی معمولی است. برای تولید و پرورش تجاری گیاهان و میوه جات با کیفیت بالا و در تمام طول سال باید شرایط محیطی مطلوب به همراه کنترل عوامل خسارت زا نظیر باد، طوفان های ویرانگر، سرما و یخبندان و ... در نظر گرفت که با رعایت و مدیریت آن ها می توان به محصول مرغوب و به تبع آن سودآوری مد نظر رسید. نکته اینجا ست که درحالی که برخی کشاورزان و گلخانه داران همواره از شرایط گله مند بوده و اعلام، بسیاری واحدهای تولیدی کشاورزی مدرن و حرفه ای وجود دارند که سودهای خوبی بدست آورده اند. این واحد ها بصورت مکانیزه و اصولی به تولید می پردازند. این واحد ها با بهره گیری از تکنولوژی های روز و اطلاعات تخصصی در تولید معمولا تناژ بالای محصول را برداشت خواهند کرد. از سویی این واحدها، اغلب بزرگ متراژ بوده بنحوی که هزینه های مکانیزه کردن تولید روی واحد بزرگ سر کشن می شود.

دلایل اصلی گسترش محصولات پرورش یافته روی مواد بستر کشت در گلخانه، جلوگیری از بیماری های خاکی و عملکرد خوب زراعی محصولات در این سیستم بوده است. علاوه بر این، با گسترش تکنولوژی های مواد و بهبود مدیریت، آن ها می توانند کارایی استفاده از آب و مواد غذایی را بهبود بخشند و موجب کاهش چندین عملیات زراعی در مدیریت خاک شوند. تولید بالاتر و زودرسی محصولات بدون خاک، حاصل بهبود در تأمین آب و مواد غذایی و اکسیژن رسانی خوب به ریشه است که موجب کیفیت خوب محصول می شود.

معایب مهم محصولات رشد کرده در مواد بستر عبارتند از: دسترسی اندک به آب و مواد غذایی نیازمند نظارت مداوم است تا از عدم موفقیت در تأمین مداوم آب و مواد غذایی که ممکن است پیامد های زیان باری به دنبال داشته باشد، جلوگیری شود. نیاز به مدیریت فنی وجود دارد. ظرفیت بافری پایین سیستم ها، به دلیل حجم محدود مواد درگیر. جنبه منفی دیگر بستر کشت در گلخانه، تولید حجم بالای محلول است که از مواد کاشت زهکشی می شوند که باید به همراه ضایعات مواد برطرف شوند. بازیافت آن به نوع ماده بستگی دارد. هزینه اولیه بالا یکی دیگر از معایبی ست که می توان به آن اشاره کرد.

بعد از احداث گلخانه و قبل از شروع کشت گیاهان، انتخاب و تهیه بستر کشت مناسب، گامی اساسی در تولید محصول است. از بسترهای مختلف می توان به عنوان محیط رشد ریشه استفاده نمود. این بسترها دارای خصوصیات متفاوتی هستند که گاهی به تنهایی و گاهی نیز به صورت مخلوط با سایر بسترها مورد استفاده قرار می گیرند. بستر های کشت، چهار مسئولیت اساسی و مهم را برای ریشه گیاهان بر عهده دارند:

تأمین مواد غذایی: محیط رشد ریشه باید مواد غذایی را در اختیار ریشه های گیاه قرار دهد. برخی از بستر های کشت، مانند خاک های زراعی، مواد غذایی کافی دارند که قادرند عناصر غذایی را در خود ذخیره کنند، به تدریج در اختیار گیاه قرار دهند و از شسته شدن کاتیون ها جلوگیری نمایند که به آن، ظرفیت تبادل کاتیونی اطلاق می شود. برخی از بسترها، مانند ورمی کولیت، ظرفیت تبادل کاتیونی بالایی دارند و بعضی دیگر، مثل پرلیت، فاقد ظرفیت تبادل کاتیونی هستند و نمی توانند عناصر غذایی را ذخیره سازی کنند. در این نوع بستر، لازم است که محلول غذایی به طور مداوم در اختیار ریشه های گیاه قرار گیرد.

تأمین رطوبت: رطوبت باید همیشه به اندازه کافی در دسترس ریشه های گیاه باشد. قابلیت نگهداری رطوبت در بسترهای مختلف با یکدیگر متفاوت است. برخی از بسترهای کشت قادر هستند که رطوبت را برای مدت طولانی در خود نگه دارند و هر چه خاک سنگین تر و اندازه خلل و فرج آن ریزتر باشد، می تواند مقدار رطوبت بیشتری را در خود نگه دارد (مانند خاک رس). در حالی که برخی دیگر از بسترهای کشت، قادر به نگهداری آب برای مدت طولانی در خود نیستند و لازم است که حتی چندین بار در یک روز آبیاری شوند (مانند ماسه).

کیه گاه ریشه: بسترهای کشت، تکیه گاهی برای گیاه و محل استقرار ریشه ها هستند. برخی از بسترهای کشت به علت سبک بودن، قدرت نگهداری گیاه را نداشته و نیاز به قیم دارند. در صورتی که ریشه در خاک استقرار خوبی نداشته باشد ممکن است که با تکان خوردن ریشه از خاک خارج گردد.

تهویه مناسب: یکی از وظایف مهم بستر کشت، داشتن تهویه مناسب است تا بتواند تبادل گازی را بین محیط ریشه و اتمسفر بالای محیط ریشه فراهم کند. ریشه ها باید اکسیژن کافی دریافت کنند تا تنفس کنند و انرژی لازم را برای جذب عناصر غذایی تولید نمایند. هر چه خاک سبک تر باشد، قابلیت تبادل گازی آن بیشتر است. در خاک های سنگین رسی، دی اکسید کربن تولید شده توسط ریشه های گیاه و موجودات ذره بینی، به خوبی از خاک خارج نمی شود، از طرفی اکسیژن نیز به اندازه کافی در خاک رسی منتشر نمی شود. تراکم بالای دی اکسید کربن و کمبود اکسیژن سبب کاهش تنفس می گردد و به همین دلیل، ریشه های گیاه در این نوع خاک ها سطحی می شوند.

برخی از انواع بستر کشت گلخانه ای قادرند که فقط یک یا دو وظیفه فوق را انجام دهند و بعضی دیگر نیز، می توانند که به تنهایی چهار وظیفه یاد شده را به صورت نسبی انجام دهند. مثلا خاک شنی دارای تهویه مناسب و استقرار خوبی برای ریشه های گیاه است ولی قابلیت نگهداری رطوبت و تأمین مواد غذایی مورد نیاز گیاه را ندارد، در مقابل، خاک سنگین رسی، قابلیت نگهداری رطوبت را برای مدت طولانی دارد و می تواند مواد غذایی مورد نیاز گیاه را تأمین نماید و ریشه ها نیز در آن از استقرار خوبی برخوردارند، ولی به علت سنگین بودن خاک، میزان تهویه و تبادلات گازی، کم است و ریشه ها نمی توانند به اعماق خاک نفوذ کنند و در نتیجه، بستر مناسبی برای رشد گیاهان نیست؛ به همین دلیل معمولا در کشت های خاکی، خاک زراعی را با ماسه و کود دامی مخلوط می کنند تا بستر کشتی فراهم شود که تقریبا همه خصوصیات خوب را تا حدی داشته باشد و به عنوان بستر کشت، مورد استفاده قرار گیرد. تهیه چنین مخلوط های خاکی چندان هم آسان نیست و به همین دلیل از سه دهه گذشته، استفاده از روش های کشت بدون خاک رایج شده است. در این روش، از بسترهای کشت آلی معدنی و یا مخلوطی از آنها (که اغلب فاقد ماده غذایی هستند) استفاده می شود، ولی در مقابل، از تهویه مناسب، استقرار خوب و قابلیت نگهداری رطوبت خوبی برخوردارند و بدین صورت مواد غذایی به صورت مصنوعی، از طریق محلول غذایی، در اختیار گیاه قرار می گیرد تا هم رطوبت و هم عناصر غذایی مورد نیاز ریشه ها تأمین شود. خاک، پیکره ای طبیعی و پویا ست که بر اثر فراین دها و عوامل خاکساز تشکیل شده و دربرگیرنده مواد معدنی و آلی است که پوسته خارجی زمین را می پوشاند و گیاهان قادر به روئیدن در آن می باشد و پوشش های آبرفتی و سنگی سطح زمین نیز در بر می گیرد.

تیم تخصصی پالیز کشت با دانستن نیاز های شما عزیزان گلخانه دار تلاش کرده است که انواع بستر گلخانه ای را تهیه و خدمت تان ارائه کند. بسنر بیولوژیک پالیز کشت دارای ویژگی های منحصربفردی ست که سبب شده تا بسیاری از گلخانه داران، پالیز کشت را مرجعی برای خرید بستر گلخانه، خرید خاک گلخانه، و خرید خاک بستر گلخانه ای بدانند. تیم تخصصی پالیز کشت، دانش روز را تجربه ای بسیار گرانبها تلفیق کرده اند تا به تولید این نمونه بستر کشت گلخانه ای فوق العاده دست یابند. مسلما با خرید بستر گلخانه ای پالیز می توانید امیدوار باشید که بهترین خاک گلخانه ای را در اختیار گرفته اید. خصوصیات بستر کشت پالیز ویژه باغی و گلخانه ای

خاک به عنوان منبع طبیعی، سرمایه ملی و بستر حیات، نقش اساسی در استقرار و رشد جوامع بشری و نیز سایر مخلوقات دارد و در واقع بخشی از زنجیره غذایی انسان و سایر حیوانات از خاک می باشد به همین دلیل هرگونه آلودگی موجود در خاک می¬تواند در طی زنجیره غذایی، به سطوح بالاتر انتقال یافته و در نهایت در انسان تمرکز یابد. خاک از منابع تجدیدپذیر به شمار می رود اما براساس مراجع مختلف تشکیل هر سانتی¬ متر خاک در شرایط مختلف آب و هوایی از صد تا ده هزار سال طول می کشد. هزینه رفع آلودگی هر متر مکعب خاک به روشهای مختلف، بین ۵۰ تا ۵۰۰۰ دلار است (ارزان ترین قیمت مرتبط به تبدیل خاک آلوده به بتن است). از سوی دیگر، رفع آلودگی خاک فرآیندی بسیار درازمدت است. با این توضیحات می توان دریافت که برای در اختیار داشتن بستر کشت گلخانه ای می توان بسیار دقت کرد و قدردان تکنولوژی بود. شما عزیزان می توانید انواع بستر گلخانه ای را با مراجعه به سایت پالیز کشت خریداری کنید. برای اینکه در کار گلخانه داری به موفقیت دست پیدا کنید به این موارد دقت کنید: در کشت محافظت شده گلخانه ای، علاوه بر عملیات متداول خاک ورزی، به وضعیت زیست شناسی خاک (وجود پارازیت ها و بیماری های خاکی) باید توجه ویژه شود. افزودن مواد آلی در خاک (عمدتا برای بهبود ویژگی های فیزیکی و آبی) باید همراه با بررسی شرایط شوری و قلیایی، به همراه میزان در دسترس بودن مواد غذایی باشد. ثابت شده است که استفاده از مالچ پلاستیکی شفاف روی خاک لخت در طول فصل پرنور، در کاهش مشکلات سلامت ناشی از خاک گیاهان و جلوگیری یا کاهش استفاده از آفت کش ها مؤثر است. شوری بالای خاک در بسیاری از مناطق خشک به ویژه در مناطق ساحلی که در آن ها آب آبیاری نیز معمولا شوری بالایی دارد، بسیار متداول است.