advertise

بستر کشت زراعی

شناخت بستر کشت زراعی

زراعت را می توان یکی از مواردی مهم در نظر داشت که ریشه در تاریخ بشر دارد. امروزه با نگاهی نو به زراعت، کشاورزی، باغبانی، و ... انسان ها سوق و شوق پیدا کرده اند برای ورود به زراعت تکنیکال. به جرأت می توان گفت مهم ترین فاکتور برای زراعت و کشاورزی وجود خاک و بستر مناسب است. بستر کشت زراعی را می بایست از مهم ترین عوامل دستیابی به یک زراعت فوق العاده به حساب آورد. تیم پالیز کشت در مسیر خود برای شناسایی انواع بستر گیاهان تلاش دارد تا این بار در مورد شناخت بستر کشت زراعی با شما عزیزان سخن بگوید. برای شناخت بستر کشت زراعی می بایست نگاهی داشت به تاریخچه کشت و زرع در زندگی بشر تا دریافت زراعت تا چه اندازه پر اهمیت بوده است و تاریخ ساز. زراعت فرآیند تولید مواد غذایی، علوفه، الیاف و دیگر محصولات مورد نیاز انسان از راه کاشت گیاهان معین و پرورش حیوانات اهلی (چهارپایان) است. زراعت مرحله مهمی از تاریخ بشر است که منجر به ظهور تمدن شد. مطالعه زراعت به نام علم زراعت و تصلاح نباتات شناخته می‌ شود. زراعت شامل طیف وسیعی از تخصص‌ ها و فنون، از جمله راه ‌هایی برای گسترش زمین‌ های مناسب برای زراعت گیاه، حفر کانال ‌ها و فرم‌ های مختلف آبیاری می‌ باشد. در دنیای امروز با نگرانی ‌های موجود و کمبود منابع، نیاز است تا زراعت و کشاورزی را به سوی کشاورزی پایدار (مثلا کشاورزی زیستی) یا کشاورزی فشرده (مثلا صنعتی) پیش ببریم تا بتوانیم نیازها را در آینده برطرف نمائیم. از آنجا که قدمت کشت و زرع به ده هزار سال پیش باز می ‌گردد دارای گستره وسیعی در سراسر جهان می ‌باشد. توسعه زراعت باعث افزایش جمعیت بشر به نسبت جمعیت در شرایط شکارچیگردآورنده گردید. زراعت به ‌طور مستقل در بخش ‌هایی از کره زمین آغاز گردید و شامل دامنه متنوعی از گیاهان بود. دست‌کم یازده منطقه جدا در دنیای قدیم و دنیای جدید به عنوان مرکز تنوع یا مرکز مبدأ شناخته ‌شده ‌اند. دانه ‌های وحشی از حدود صد هزار سال پیش جمع‌ آوری و به عنوان خوراک مصرف گردیدند. ایران از نخستین کشورهای جهان است که در آن کشاورزی و زراعت آغاز گردیده‌ است و انسان اولیه برای اولین بار در فلات ایران به کشت و آبیاری و پرورش دام مشغول شده ‌است. مهاجرت آریایی ‌ها بیشتر در جستجوی چراگاه ‌های جدید نبوده بلکه مهاجرتی دهقانی و در جستجوی زمین بهتر برای زراعت بوده ‌است. حفاری‌ هایی که در حوالی کاشان انجام شده، نشان می ‌دهد که در شش هزار سال گذشته ایرانی ‌ها سامانه کشاورزی پیشرفته ‌ای داشته ‌اند. در حفاری ‌های نقاط گوناگون ایران مشخص گردیده که در حدود ۳۳۰۰ سال پیش از میلاد درخت را در ری، کاشان و دامغان به طرز مشابهی نقاشی می ‌کرده ‌اند و بنابراین در آن زمان از لحاظ باغبانی میان نقاط مختلف ایران رابطه برقرار بوده ‌است. آئین زرتشت به کشاورزی اهمیت فراوان داده و در اوستا آمده ‌است که سومین جایی که زمین شادمان ترین است آنجا ست که کسانی از خداپرستان بیشترین غله را کشت کنند و بیشترین گیاه و میوه را بکارند. در دوره هخامنشیان در قرن اول پیش از میلاد، ایرانی ‌ها همه درختان میوه ‌ای که در یونان کشت می‌ شده (به استثناء زیتون) کشت می‌ کرده ‌اند. گزنفون از قول سقراط نقل کرده ‌است که در دوره هخامنشیان باغ‌ هایی در ایران وجود داشته که آنها را پارادیس یا پردیس می ‌نامیدند و در آنجا درختان از نظر قد مساوی و روی خطوط موازی کشت شده و با چرخ چاه‌ های عظیمی که به وسیله گاو چرخانده می ‌شدند آبیاری می گردیدند. از میوه ‌های مهم آن دوره می ‌توان خرما، انگور و انجیر را نام برد.

خاک زراعی به عنوان تکیه‌ گاه و مسکن گیاه و همچنین بستری برای تأمین مواد معدنی و مغذی و مخزنی برای تأمین آب مورد نیاز آن است. هر چند امروزه جایگزین ‌هایی مانند کشت در آب نیز وجود دارند اما همچنان زراعت متکی بر خاک مناسب است. پس می بایست شناخت بستر کشت زراعی را در دستور کار قرار داد تا بتوان امیدوار بود درکی صحیح از اهمیت بستر کشت زراعی به دست آورد. در مورد تعریف خاک، انواع مواردی که بیان شده است را می توان مورد بررسی قرار داد. طبق یک تعریف در مورد خاک می توان گفت که خاک توده ‌ای طبیعی است که از مواد معدنی و آلی تشکیل شده و قسمت اعظم سطح زمین را می‌ پوشاند و می ‌تواند ریشه گیاهان را در خود نگه دارد. شاید این تعریف در مورد بستر کشت زراعی و شناخت بستر کشت زراعی به ما کمک کند. ولیکن از نظر زمین شناسی نیز می بایست تعریف خاک را دانست. از دیدگاه زمین شناسی، خاک قسمت جامد و نرم (ذرات ناپیوسته) از بخش فوقانی پوسته زمین است که در اثر تخریب و تجزیه مواد معدنی و آبی و تشکیل ترکیبات جدید (کانی‌ های رسی و گیاخاک) به وجود آمده است. این قشر هوازده و ناپیوسته قادر است حیات جانوری و گیاهی را در خود داشته باشد. شاید باید به یکی از پرسش ها در مورد شناخت بستر خاک زراعی پاسخ داد که تشکیل خاک طی چه فرآیندی صورت می پذیرد. فرآیند های خاک زایی به این صورت است که ابتدا هوازدگی سنگ بستر و کوچک شدن ابعاد ذرات سنگ‌ ها انجام خواهد گرفت. این امر به تشکیل کانی ‌های جدید منجر می گردد. در مرحله بعد نیز پوسیدگی و تجزیه و افزایش تحولات مواد آلی صورت خواهد گرفت. و در آخرین مرحله نیز تشکیل ترکیبات معدنی-آلی با در کنار هم قرار گرفتن مواد معدنی انجام خواهد گرفت. خاک به عنوان منبع تأمین مواد مورد نیاز برای رشد و نمو گیاه حائز اهمیت است. پژوهشگران علوم زراعت و کشاورزی برای شناسایی انواع خاک به دو مقوله می‌ پردازند که می بایست برای شناسایی بستر کشت زراعی به آن ها توجه داشته باشیم. اول، بافت خاک و دوم، ساختمان خاک. اجزای تشکیل دهنده خاک را بافت خاک گویند. بافت خاک بر اساس اندازه دانه ‌های تشکیل ‌دهنده خاک به نام‌ه ای رس، ماسه، و لوم هستند. درصد های مختلف این اجزاء در کنار هم ساختمان خاک را می ‌سازند. بافت خاک غیرقابل تغییر است ولی با تغییر درصدهای سه نوع بافت فوق، می ‌توان ساختمان خاک را متناسب با محصولات کشاورزی مختلف تغییر داد. چنانچه با تیم پالیز کشت همراه باشید در مورد این موضوع یشتر و مفصل تر صحبت خواهیم کرد تا بتوان از این منظر راهی را گشود برای شناخت بستر کشت زراعی به نحوی که نیاز های شما را برطرف نماید. عوامل محدودکننده منابع خاک در زراعت را نیز باید به خوبی مورد مطالعه قرار داد تا بستر کشت زراعی را به نحو بهتری برای محصولات خود آماده سازی کنیم. این عوامل به دو دسته محدودیت ‌های غیرقابل تغییر و محدودیت‌ های قابل تغییر تقسیم ‌بندی می‌ شوند. محدودیت‌ های غیر قابل تغییر مربوط به بافت خاک هستند. محدودیت ‌های قابل تغییر شامل وجود سنگ و سنگریزه، شوری، قلیائی بودن، زهکشی و ... هستند که می ‌توان با تدابیری خاص از شدت آن‌ ها کاست یا آن ‌ها را برطرف نمود. بافت خاک حاصل از سنگ مادر بستر می ‌باشد و سالیان متمادی طول می ‌کشد تا خاک تشکیل شود. فرسایش آبی و بادی، عملیات زراعی ماشین ‌آلات سنگین به صورت غیراصولی، از عوامل تخریب و شستشوی خاک هستند. در اکثر مناطق کشور ایران خاک ‌ها سرشار از مواد معدنی هستند و عمدتا محدودیتی از این لحاظ وجود ندارد. به این خاک ‌ها مینرالیزه یا حاوی مواد معدنی زیاد گفته می‌ شود. در کنار این مواد معدنی، ترکیبی از مواد آلی که سبک کننده خاک بوده و موجب بهبود ساختمان خاک هم می ‌شود، مورد نیاز است. پالیز کشت همواره تلاش داشته است تا اطلاعاتی مفید را در اختیار تمامی کاربران خود قرار دهد. البته می توانید تخصصی خدمات تولید محتوا در زمینه مقالات کشاورزی را از تیم سئو محتوا دریافت نمائید. در این راه به شناسایی انواع بستر کشت کاکتوس، بستر کشت گلخانه ای، بستر کشت نشا، بستر کشت گل های زینتی، بستر کشت نهال، بستر کشت گیاهان آپارتمانی، بستر کشت باغی و دیگر بستر های کشت بیولوژیک و ارگانیک اقدام کرده است تا به خوبی اهمیت بستر کشت و خاک گیاهان را بشناساند. همین امر سبب شد تا به بررسی و پژوهش در رابطه با بستر کشت زراعی نیز اقدام نماید و عرصه این نمونه بستر کشت را در دستور کار خویش قرار دهد. تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید تا در مورد بستر کشت زراعی بیشتر بدانید و شناخت بستر کشت زراعی را به صورت اصولی پشت سر گذارید.

بستر کشت زراعی چیست

لایه ای از سطح زمین را بستر کشت زراعی گویند که قادر به حمایت فعالیت های حیاتی بوده و گیاه بتواند در آن رشد کند. وظیفه بستر کشت زراعی تأمین هوا و مواد غذایی مورد نیاز گیاه، ذخیره آب، و حمایت مکانیکی گیاه است. وظایف خاک را ممکن است از طریق تجمع مصنوعی عوامل مورد نیاز گیاه تأمین نمود. پس وجود خاک بخودی خود برای رشد گیاه ضرورتی ندارد. اما تولید وسیع محصولات زراعی بدون وجود خاک غیرممکن و یا غیر اقتصادی می باشد. بستر کشت زراعی از پائین به لایه ای منتهی می گردد که لایه غیر خاک معروف است. لایه غیر خاک فاقد ریشه گیاهان و آثار حیاتی بوده و ممکن است از صخره، مواد مادری و یا تجمعی از مواد سمی و بازدارنده رشد ریشه تشکیل شده باشد. عمق بستر کشت زراعی را در روش های طبقه بندی خاک توسط معیارهای خاصی تعیین می کنند. عمق نفوذ ریشه گیاهان چند ساله بومی، معیار دیگری برای برآورد عمق بستر کشت زراعی به شمار می آید. حداقل عمق خاک زراعی برای کشت موفقیت آمیز زراعی حدود پنجاه سانتی متر می باشد. کیفیت بستر کشت زراعی نیز اهمیت دارد و همراه با عمق آن تعیین کننده محصولات قابل کشت و عملیات زراعی لازم برای بهره وری از حداکثر ظرفیت تولیدی گیاه می باشد. بستر کشت زراعی را می توان شامل سه لایه اصلی دانست:
_ لایه خاک آلی: خاک آلی لایه ای از خاک سطحی است که دارای حداقل بیست درصد ماده آلی باشد. این لایه از پوسیدن مواد آلی انباشته شده در سطح خاک بوجود می آید.
_ لایه خاک معدنی سطحی: این لایه از مواد معدنی با کمتر از بیست درصد ماده آلی تشکیل و در سطح یا نزدیکی سطح خاک واقع است. در اراضی زراعی بخشی تا تمامی لایه خاک معدنی سطحی در جریان فعالیت های زراعی انسان زیر و رو می گردد. عموما لایه خاک معدنی سطحی به مقدار زیادی دچار هوازدگی شده و کم و بیش شسته گردیده است.
_ لایه خاک معدنی زیرسطحی: این لایه دچار هوازدگی کمتری نسبت به لایه سطحی گردیده است. ماده آلی لایه معدنی زیرسطحی کم بوده و گاهی ماده آلی تنها به صورت پوششی در روی ذرات خاک مشاهده می شود. رنگ لایه معدنی زیر سطحی از لایه فوقانی آن روشن تر می باشد. نکته اینجا ست که ریشه گیاهان در این لایه به خوبی نفوذ می کنند، اما فعالیت میکرو ارگانیسم ها در این لایه زیاد نیست.

حاصلخیزی بستر کشت زراعی

پس از شناخت بستر کشت زراعی بایستی در رابطه با حاصلخیزی بستر کشت زراعی نیز با شما عزیزان و همراهان پالیز کشت سخن بگوئیم. بهترین خاک یا بهترین بستر کشت زراعی در واقع خاکی است که دارای ترکیب مناسبی از سیلیس، ماسه، رس، و کود باشد. در خاک های ماسه ای یا سبک، نگهداری آب به سختی صورت می گیرد. از طرفی در خاک های رسی که ظرفیت بالایی برای نگهداری آب دارند زهکشی یا خروج آب های اضافی با مشکل روبرو می شود. همواره در تلاش باشید تا بهترین مکان که می تواند فروش گل، گیاه و گلدان آپارتمانی در تهران را به صورت حرفه ای در دستور کار خویش قرار دهد بیابید تا بتوایند بهترین های گیاه آپارتمانی در تهران را برای خود برگزینید. مخلوط مناسب این دو نوع خاک (شنی و رسی) و استفاده از کود حیوانی یا خاک برگ ترکیب ایده آلی است که موجب حاصلخیزی زمین می گردد. حاصلخیزی خاک به وضعیت توانایی خاک در تأمین مواد مغذی ضروری برای رشد گیاه، اطلاق می‌شود. بنابراین، بر تأمین کافی و متعادل عناصر غذا برای جذب توسط ریشه گیاه متمرکز است. درک چیستی حاصلخیزی خاک و نحوه مدیریت صحیح آن از مهم ترین جنبه‌‌ های تولید محصول در زراعت مدرن است. نکته اینجا ست که تخلیه بنیه غذائی اراضی کشاورزی عامل بسیار مهمی است که ظرف تولید کشاورزی و دستیابی به کشاورزی پایدار و امنیت غذایی را با مخاطره مواجه نموده است. حاصلخیزی خاک، به عنوان یکی از ارکان پایداری منابع تولید، در صورت عدم اعمال مدیریت مناسب، به مخاطره افتاده و توان بارخیزی خاک های کشاورزی کاهش می یابد. برای دست یابی به یک عملکرد پایدار، مستمر و مطلوب، افزون بر حفظ حاصلخیزی خاک، تغذیه مناسب گیاه نیز از ضروریات است. توان تولید و باروری خاک از فرآیند های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژی خاک است. توازن پایدار این فرآیند ها به همراه مدیریت مناسب بهره برداری از خاک موجب تداوم باروری می گردد. هر گونه اقدام در جهت بر هم زدن این تعادل اثراتی جبران ناپذیر به دنبال دارد. از طرفی افزایش جمعیت با نرخ بیش از دو درصد در دراز مدت شرایطی ناپایدار به وجود خواهد آورد. در بسیاری از کشورها، برای پنجاه تا صد سال آینده، تولیدات کشاورزی باید دست کم سالانه سه درصد رشد داشته باشد. تحقق این اهداف نیاز به بهره برداری بیشتر از مواد غذایی خاک دارد. مشکل اساسی رسیدن به این مقدار رشد در تولیدات زراعی ست که در آن کمیت منابع محیط و ظرفیت تولید اراضی و منابع آبی حفظ شود. مدیریت پایدار منابع و کاربرد فناوری مناسب در ارتباط با بهره وری از منابع آب و خاک و منابع غذایی باید به گونه ای باشد که هدف فوق تحقق یابد. اهمیت حاصلخیزی خاک: حاصلخیزی خاک توصیف کننده توانایی و قابلیت خاک برای تأمین شرایط رشد پایا، بهینه و مطلوب گیاه است. در گذشته حاصلخیزی خاک، صرفا تأمین نیاز عنصری NPK بوده است. پس از آن اهمیت ماده آلی مورد توجه قرار گرفت و سرانجام بحث ریزمغذی ها مطرح شد. سپس سیستم دینامیکی زیستی مورد بررسی قرار گرفت که توسط دانشمندی آلمانی به نام Roudolph Steuner ارائه شد و کشاورزی به عنوان یک سیستم پایدار درون اکوسیستم معرفی گردید و نام آن از واژه یونانی "بیو" که به معنی انرژی زیستی است، گرفته شده است. در این سیستم جانوران به عنوان یک قسمت از اکوسیستم کشاورزی در نظر گرفته شده اند. استاندارد های بیودینامیک محدودتر از کشاورزی آلی بود و در کشاورزی بیودینامیک متد هایی شبیه به هومیوپاتی کنونی رایج بوده است و سرانجام بحث کشاورزی آلی مطرح شد. هر چند استفاده از کودهای معدنی ظاهرا سریع ترین و مطمئن ترین راه برای تأمین حاصلخیزی خاک به شمار می رود، لیکن هزینه های زیاد مصرف کود، آلودگی و تخریب محیط زیست و خاک، بسیار نگران کننده می باشد. بنابراین، استفاده کامل از منابع گیاهی غذایی قابل تجدید موجود (آلی و بیولوژیکی) به همراه کاربرد بهینه ای از مواد معدنی، نقش مهمی در جهت حفظ باروری، ساختمان و فعالیت حیاتی خاک ایفا می کند. در ایران با اقلیم غالب خشک و نیمه خشک، نه تنها خاک ها معمولا از نظر مواد آلی فقیر بوده بلکه به جهت بالا بودن دما، ثابت نگه داشتن و حفظ مقدار ماده آلی خاک بسیار دشوار می باشد. علاوه بر آن با توجه به مشکل یارانه ای کود های شیمیایی، هدف دستیابی به افزایش عملکرد هکتاری، علاوه بر ترمیم مواد آلی خاک ها می باشد که مستلزم حمایت های عملی دولت و نیازمند عزم ملی می باشد چرا که علاوه بر ترویج فرهنگ مصرف کود های آلی در کشاورزی، نیاز به تولید انبوه این کودها ست.

الف) سلامت و کیفیت خاک

مواد آلی به علت اثرات سازنده ای که بر خصوصیات فیزیکی (پایداری خاکدانه ها)، شیمیایی (افزایش ظرفیت نگهداری عنصری) و بیولوژیکی (اکتیویته بیوماس میکروبی) دارد، به عنوان رکن باروری خاک شناخته شده است. به طور خلاصه نقش ماده آلی در تأمین سلامت و کیفیت خاک را می توان به شرح زیر بیان داشت: منبع کربن و انرژی برای میکروارگانیسم های خاک | منبع عناصر غذایی نظیر نیتروژن، گوگرد، فسفر، و ... | پایداری و نگهداری ذرات خاک به عنوان خاکدانه یا خاک واحد و کاهش خطر فرسایش خاک | توسعه تخلخل خاک و افزایش ظرفیت نگهداری هوا و آب و تسهیل توسعه و رشد ریشه ای | حفظ و ابقاء عناصر غذایی و جلوگیری از هدررفت آن ها با افزایش ظرفیت تبادل کاتیونی و ظرفیت تبادل آنیونی | جلوگیری از فشردگی و تراکم خاک با پائین نگهداشتن وزن مخصوص ظاهری و ممانعت از ایجاد قشرها و پوسته های سخت، ترک، و گسل | افزایش قابلیت خاک ورزی و تغییر در خصوصیات خاک مثل کاهش چسبندگی، افزایش نفوذپذیری و نرمی خاک | ابقاء کربن از اتمسفر و دیگر منابع | کاهش اثرات محیطی منفی مثل اثر حشره کش ها، فلزات سنگین و بسیاری از آلاینده های دیگر | افزایش قدرت بافری خاک و مقابله با تغییرات سریع اسیدیته خاک | افزایش سرعت نفوذ آب در خاک و کاهش تولید روان‌آب.

ب) مبانی حاصلخیز کردن بستر کشت زراعی جهت کشت

خاک های اولیه غیر حاصلخیز معروف به خاک مرده یا بکر که بر اثر عوامل فیزیکی و مکانیکی شیمیایی یا بیولوژیکی به وجود می آیند، نامرغوب می باشند و پس از کشت و کار مداوم محصولات کشاورزی به صورت خاک های زنده یا خاک های زراعی یا انواع بستر کشت زراعی در می آیند. خاک های بکر به وجود آمده با تغییر و تحول بسیار زیادی که به مرور زمان در آنها به وجود می آید در حاصلخیز کردن خاک زراعی و بستر کشت زراعی نقش عمده ای را بازی می کنند. نقل و انتقال مواد در خاک، در ساختمان شیمیایی اولیه خاک که براثر عملیات زراعی صورت می گیرد تأثیر ویژه ای دارد. خاک های زراعی کشور ما اغلب درصد قابل توجهی آهک دارند، به همین دلیل این ماده در حاصلخیزی و بازدهی نقش مهمی را ایفا می کند. مثلا آبیاری یا بارندگی زیاد، انیدریدکربنیک موجود در خاک کربنات کلسیم را به بی کربنات قابل حل درآب تبدیل می کند و به انحاء مختلف از دسترس گیاه خارج می سازد و حاصلخیزی خاک را کاهش می دهد. اسید سولفوریک محتوی خاک که بر اثر تجزیه ی مواد آلی به دست می آید می تواند آهک موجود در خاک به آهک غیر قابل جذب تبدیل نماید. سولفات کلسیم ایجاد شده، چون نمی تواند جذب کلوئید های خاک گردد، به وسیله خاک از سطح خاک به اعماق برده می شود. کلوئید های خاک، ذرات و یا مولکول هایی با منشاء معدنی یا آلی هستند که در آب به حالت های بین تعلیق و محلول حقیقی در می آیند. کمپلکس رس و هوموس در خاک، مهم ترین عامل تنظیم کننده ساختمان خاک، زندگی میکروارگانیسم pH خاک و مواد غذایی مورد نیاز گیاه های محتوی خاک به شمار می رود. خاک یکی از منابع مهم و ارزشمند برای حفظ بستر تولید و منبع درآمد محسوب می ‌شود و خاک‌ های کشاورزی و انواع بستر کشت زراعی به طور مستقیم و غیر مستقیم از طریق تولید غذا بر روی سلامت عمومی تأثیر می‌گذارد. ماده آلی یکی از شاخص‌های مهم کیفیت خاک محسوب می ‌شود و یکی از راه‌ های افزایش عملکرد، بهبود خواص تغذیه‌ای و فیزیکی خاک مزارع و افزودن ماده آلی به خاک است. با مصرف کودها و سموم شیمیایی و عدم برگشت بقایای گیاهی به خاک وحتی سوزاندن بقایای گیاهی به خاک از مقدار ماده آلی خاک کاسته می ‌شود.

تقویت ماده آلی خاک، تناوب زراعی، استفاده از کودهای سبز و استفاده از کود های زیستی را راهکار هایی برای بهبود حاصلخیزی خاک می باشد. تهیه زمین برای زراعت عمومی و درست کردن بستر کشت زراعی بسار دارای اهمیت است. برای توضیح می بایست اینگونه بیان نمود که برای کشت هر گیاه، قبل از هر چیز لازم است که محیط مناسبی وجود داشته باشد تا بذر کاشته شده بتواند جوانه بزند و رشد و نمو کند. عملیاتی که جهت تهیه چنین محیطی در خاک صورت می گیرد تهیه زمین یا آماده کردن بستر کشت زراعی نامیده می شود. به طور کلی می توان گفت که هدف از تهیه زمین و آماده کردن بستر کشت زراعی عبارت است از ایجاد محیط مناسب برای رشد و نمو گیاهان و همچنین جلوگیری از عوامل نامساعد طبیعت. عملیات مربوط به تهیه زمین را می توان به دو دسته ی عملیات اساسی یعنی تهیه فیزیکی و مکانیکی، و دیگری تهیه و تأمین مواد غذایی خاک تقسیم کرد. در قسمت اول، یعنی تهیه ی فیزیکی و مکانیکی خاک، عملیاتی از قبیل زدن شخم (انواع مختلف) دیسک، دندانه (در صورت لزوم) و همچنین تسطیح یا ماله کشی، نهر کشی، ردیف کاری و مرزکشی (در صورت لزوم) انجام می شود. در قسمت دوم، عملیاتی مانند تقویت خاک از جنبه مواد غذایی چون کود های شیمیایی و دیگر کود ها (کود سبز، و کود دامی) صورت می گیرد. بذرگیاهان برای اینکه بتوانند جوانه بزنند و سبز شوند باید در زمینی که دارای رطوبت، گرما، و هوای کافی باشد قرار گیرند. پس می توان در نظر داشت که بستر کشت زراعی بسیار دارای اهمیت می باشد. هدف از شخم زدن و سایر عملیات مربوط به تهیه فیزیکی و مکانیکی زمین، ایجاد چنین محیطی برای سبز شدن بذر و رشد و نمو جوانه ها ست. در این زمینه مهم ترین اهداف عبارتند از زیاد کردن خلل و فرج خاک که به این دلیل انجا می گیرد که هوا و حرارت در خاک بهتر نفوذ یابد و جریان پیدا کرده و آب به مقدار بیشتر در آن ذخیره شود. مبارزه با گیاهان هرز مزرعه. برگرداندن خاک، جهت انتقال مواد به قسمت های تحتانی زمین. استفاده از دستگاه عمیق کار در کشت دیم. نرم کردن خاک، که بذر به خوبی با آن مخلوط شود و بتواند هر چه بیشتر از رطوبت زمین استفاده کند و به راحتی سبز شود. برهم زدن لوله های موئین خاک. ایجاد محیط مناسب برای فعالیت های موجودات ذره بینی خاک.

آماده سازی بستر خاک زراعی

زیر کشت بردن یا آماده سازی بستر کشت زراعی برای زراعت یا به عبارت دیگر شخم زدن و اصلاح خاک به معنای کندن یا به هم زدن بستر کشت زراعی و آماده ‌سازی هر چه بهتر آن برای کشت است. برای این کار می‌ توانید از تراکتور، دستگاه شخم‌ زن یا وسایل دستی مانند بیل و کلوخ شکن استفاده کنید. عموما زارعان و کشاورزان در هنگام آماده سازی بستر کشت زراعی به آن کود اضافه می ‌کنند تا توان تغذیه ‌ای خاک تقویت شود. آماده سازی بستر کشت زراعی بخش مهمی از زراعت و باغداری است، اما باید به موقع و بجا انجام شود. بسیار اهمیت دارد که بدانیم در چه هنگام و چگونه خاک مورد نظر را آماده ‌کنیم تا بهترین محیط ممکن را برای رشد محصولات فراهم آوریم. آماده سازی بستر کشت زراعی به صورت اصولی و صحیح راهی ست مفید برای کنترل فراگیر آفات بدون استفاده از سموم کشاورزی. هدف از آماده‌ سازی ارگانیک خاک حفظ سلامت آن با استفاده از روش‌ های غیرشیمیایی و بدون استفاده از آفت ‌کش ‌ها ست. این روش ‌ها به رشد اکوسیستم طبیعی خاک کمک شایان توجهی می کنند.به این نکته دقت کنید که آماده ‌سازی ارگانیک و مؤثر خاک به کنترل علف ‌های هرز و رشد گیاهان سالم کمک می‌کند. هوادهی (قراردادن خاک در معرض هوا) بخش مهمی از فرایند آماده سازی بستر کشت زراعی می باشد. هدف از آماده سازی بستر کشت زراعی کمک به رشد بهتر گیاهان است. با این کار خاک را هوادهی می ‌کنید و اکسیژن کافی به ریشه گیاهان می ‌رسانید، از شر علف‌ های هرز راحت می‌ شوید و با بهبود زهکشی خاک مانع از غرق شدن گیاهان یا پوسیدن ریشه آن‌ ها خواهید شد. در کشاورزی ارگانیک، هدف فقط اضافه کردن مواد مغذی به خاک نیست. هدف شکوفا کردن موجودات زنده خاک می باشد. کرم ‌های خاکی اصلی ترین ساکنان خاک اند و با کمک شان مواد ارگانیک به خاک غنی و حاصلخیز تبدیل می گردد. کرم ‌های خاکی به هوادهی خاک نیز کمک فراوانی می ‌کنند. در کنار کرم ‌ها، میکروارگانیسم مفید مانند باکتری، جلبک و قارچ ‌ها نیز در خاک زندگی می ‌کنند. اگر این میکروارگانیسم‌ ها در زمین کشاورزی سالم، روبه ‌رشد و در وضعیت متعادل باشند، زمین بی ‌حاصل را به خاکی زنده و مغذی تبدیل می ‌کنند. مخلوط کردن خاک با حجم مناسبی از کودهای طبیعی به رشد گیاهان کمک می ‌کند. آماده سازی بستر کشت زراعی چنانچه به صورت درست و بجا انجام نگیرد می توان بسیار زیان آور باشد. در برخی زمان‌ ها در طول فصل یا سال نباید به خاک دست بزنید. بهترین زمان برای آماده سازی بستر کشت زراعی جهت کشت جدید فصل بهار است. از طرف دیگر پائیز بهترین زمان برای مالچ ‌پاشی به شمار می رود. یعنی می ‌توانید لایه ‌ای ضخیم از مواد ارگانیک را روی خاک پخش کنید تا در طول ماه‌ های سرد از آن محافظت نمائید. شخم زدن خاک در پاییز باعث کشته شدن موجودات مفید خاک، به هم خوردن تعادل موجودات زنده آن، فرسایش و رشد علف‌ های هرز خواهد شد.

گذشته از این موضوع، در بعضی سال ‌ها آماده سازی بستر کشت زراعی با وسائل سنگین مثل دستگاه شخم‌ زن برای خاک مفید خواهد بود و در بعضی سال ها استفاده از وسایل سبک مانند بیل و شن ‌کش اثر بهتری خواهد داشت. کارشناسان پالیز کشت بر این باور هستند که برای اینکه کشاورزی پرثمری داشته باشید، باید یاد بگیرید که خاک هر سال چه نیاز‌ هایی دارد. به این نکته نیز توجه ویژه داشته باشید که شخم زدن یا شخم نزدن به بحثی مهم در زراعت مدرن تبدیل شده است. برخی مطالعات نشان می ‌دهند که اجتناب از شخم زدن خاک و استفاده از سایر روش ‌ها برای کنترل علف ‌های هرز مزایای بسیاری دارد. به هر حال همه چیز به نیازهای محصول، وضعیت خاک و منابع برای کنترل آفات و حفظ سلامت خاک بستگی دارد. نوع بستر کشت زراعی، زمان و نحوه آماده‌ سازی آن را مشخص می ‌کند. شخم ‌زنی و آماده سازی بستر کشت زراعی از جنس رس سنگین، کار ساده‌ای نیست و در صورت خیس بودن نمی ‌توان با وسایل سنگین در آن کار کرد. در بعضی مناطق آب و هوایی بهتر است خاک رسی در پائیز و زمانی که خاک نسبتا خشک است، آماده ‌سازی شود. از آنجایی که رس، آب را در خود نگه می ‌دارد و ممکن است گیاه با آب بیش از حد نیاز مواجه شود، بهتر است مقداری ماسه رودخانه ‌ای را با رس مخلوط کنید تا خاک کمی سبک ‌تر شود. خاک سبک و ماسه ‌ای آب را به خوبی رس در خود نگه نمی ‌دارد و بهتر است در فصل بهار آماده‌ سازی شود تا بتواند با کمک مواد آلی رطوبت خود را حفظ کند. کودهایی که به خاک اضافه می‌ کنید، بسته به نوع بستر کشت زراعی و نیازهای تغذیه ‌ای محصول تغییر خواهد نمود. به صورت کلی می توان بیان کرد که آماده سازی بستر کشت زراعی راهی مهم برای حفظ سلامت خاک، جلوگیری از رشد علف ‌های هرز و رشد هر چه بیشتر محصول است. آماده سازی بستر کشت زراعی به معنای شخم زدن یا نرم ‌کردن خاک و آماده‌ شدن آن برای کشت است. آماده‌سازی نابجا فرسایش خاک، رشد علف ‌های هرز و سایر مشکلات را به دنبال خواهد داشت. کشاورزی ارگانیک و مدیریت همه ‌جانبه آفات زمانی مؤثر خواهد بود که کشاورز نسبت به زمان و نحوه آماده سازی بستر کشت زراعی برای انواع مختلف محصول دانش کافی داشته باشد.

آماده سازی بستر کشت زراعی تنها یکی از مراحل فرآیند پرورش گیاهان سالم است. توجه به گیاه در تمام دوره حیات آن، از زمان کاشت دانه تا زمان برداشت محصول مهم است. در طول این دوره برخی کارها و اقدامات مهم را باید همیشه مدنظر داشته باشید:
_ انتخاب محصول و بذر: برای رسیدن به موفقیت و محصول بیشتر گیاهانی را انتخاب کنید که با آب و هوای منطقه سازگار هستند. همچنین از باکیفیت‌ ترین بذرها استفاده کنید.
_ کاشت: در هنگام کاشت، چه از بذر استفاده کنید یا نشا، گیاهان را در فاصله مناسب بکارید تا ریشه ‌ها فضای کافی برای رشد داشته باشند و هر گیاه بتواند از نور و غذای کافی بهره‌ مند شود. پالیز کشت می تواند انواع نشا و بستر کشت نشا را در اختیار تان قرار دهد.
_ مدیریت آب: نیاز گیاهان را بشناسید. برای مثال اغلب حبوبات می‌ توانند در شرایط خشک دوام بیاورند. پس اگر در مناطق کم ‌باران و خشک کشاورزی می‌ کنید، حبوبات انتخاب خوبی برای کشت می باشد. گیاهانی مانند گوجه فرنگی نیز که ریشه‌ های عمیق دارند، می‌ توانند با آب کم کشاورزی کنند، زیرا ریشه ‌های عمیق آن ‌ها آب را از دل زمین به گیاه می ‌رساند. اما محصولاتی مانند کاهو، کلم و کرفس آب زیادی مصرف می ‌کنند. بنابراین اگر در مناطق خشک کشاورزی می‌کنید، بهتر است از کاشت چنین گیاهانی خودداری کنید.
_ سلامت گیاه: برای داشتن گیاهان سالم، باید چند کار را انجام دهید. با آزمایش بستر کشت زراعی، مواد مغذی و کمبود‌ های آن را بشناسید. برای ایجاد محیطی مناسب در بستر کشت زراعی، از کود هایی استفاده کنید که نسبت مواد مغذی مورد نیاز خاک در آن بالا ست. همچنین باید محصول را از تهدیدات خارجی حفظ کنید. بیماری‌ های قارچی، حیوانات و حشراتی که دوست دارند از گیاه تغذیه کنند و علف ‌های هرز که برای رسیدن به رطوبت، نور و مواد مغذی با محصولات رقابت می ‌کنند، بخشی از این تهدیدات به شمار می آیند.
_برداشت محصول: مهمترین نکته در برداشت محصول این است که بدانیم محصول در چه زمانی می ‌رسد تا با رسیدن محصول بلافاصله برداشت را آغاز کنیم. درباره محصول کاشته شده مطالعه کنید تا از زمان برداشت مطلع شوید. روزانه به باغ سر بزنید و محصولات رسیده را بچینید.
_ پس از برداشت: پس از برداشت، بستر کشت زراعی را دوباره آزمایش کنید. با این کار متوجه خواهید شد که گیاهان احتمالا با چه کمبود هایی مواجه بوده ‌اند و برای فصل زراعی آینده چه اقدامات تکمیلی باید انجام دهید.
آماده سازی بستر کشت زراعی تنها بخشی از فرآیند زراعت است. با شناخت نیازهای سالانه بستر کشت زراعی و گیاه به محصولی پربار دست خواهید یافت.

ویژگی های بستر کشت زراعی

ویژگی های بستر کشت زراعی

خاک را می توان یکی از با اهمیت ترین موادی دانست که در اطراف ما انسان ها قرار گرفته است. خاک ارزشمند است و قابل احترام. انسان می بایست نظر از آسمان بر می گرفت و هر آنچه در دل داشت را از خاک طلب می نمود. خا را بس است برای رسیدن به هر آنچه نیاز روزمره است. تیم پالیز کشت در نظرذ دارد تا پس از شناخت شما از بستر کشت زراعی، این بار در مورد ویژگی های بستر کشت زراعی سخن بگوید. دریافتیم که بستر کشت زراعی چیست و آشنایی با بستر کشت زراعی را پشت سر نهادیم. پس همراه باشید با تیم تخصصی پالیز کشت تا در مورد ویژگی های بستر کشت زراعی بیشتر بدانید. باید عنوان کرد که خاک مخلوط پیچیده ای از مواد معدنی، آلی و موجودات زنده است. خاک یکی از محصولات محیط است که دائما در معرض تغییر و نمو قرار دارد. خاک همیشه و در همه حال توسعه می یابد حال یا به آهستگی در مناطق خشک و یا سریع در مناطق مرطوب. خاک با یک تکه سنگ خرد شده و یا یک لایه جرم کثیف متفاوت است، خاصه مهم خاک این است که زنده است و موجودات زنده را می پروراند که مثال بارز آن گیاهان هستند. به دیگر بیان می توان خاک را پوسته ای از زمین نامید که بدون آن زمین خواهد مرد. پوسته زمین (خاک) بوسیله باد، آب یا فعالیت های انسان فرسوده می شود و از دیگر سو توسط فرآیند هوازدگی سنگ ها یا به عبارت درست تر مواد مادری مجددا احیاء یا نو می شود. خاک با دیمانسیون سه بعدی تعریف می شود یعنی ارتفاع به علاوه مساحت. هنگامی که در جاده ای شما در حال حرکت هستید به مقطع بریده تپه کنار جاده (مقطع طبیعی) نگاه کنید. می بینید که خاک روی آن، از لایه های مختلفی با رنگهای متفاوت تشکیل شده است. دقت کنید که به چه ترتیبی ضخامت لایه های منفرد از بالا به پائین تغییر می کند. چگونگی تشکیل خاک نیز نکته ای ست که می بایست در مورد آن صحبت نمود. خاک ‌ها، معمولا بر اثر هوازدگی و فرسایش سنگ به وجود می ‌آیند. در طی فرآیند هوازدگی شیمیایی (هیدراتاسیون، کربناتاسیون، اکسیداسیون، حل و آبکافت مواد تشکیل‌ دهنده سنگ)، هوازدگی زیستی (تخریب سنگ بر اثر فعالیت گیاهان و حیوانات)، و هوازدگی فیزیکی (سایش، اثرات دمایی، چرخه ذوب و انجماد آب ‌های موجود در ناپیوستگی ‌ها، باران، باد، ضربه و ...)، انواع مختلف سنگ (آذرین، دگرگونی، رسوبی) به ذرات کوچک ‌تر تبدیل می گردند. علاوه بر هوازدگی، فعالیت ‌های انسانی نظیر حفاری، انفجار یا باطله ‌برداری نیز می ‌تواند باعث تشکیل خاک شوند. به این نکته نیز دقت کنید که به طور کلی پنج عامل بر روی تشکیل خاک‌ ها تأثیرگذار می باشند. مواد منشاء (کانی های تشکیل ‌دهنده خاک)، مواد آلی زنده (مواد مؤثر بر نحوه تشکیل خاک)، شرایط اقلیمی (پارامتر ها و فاکتور های مؤثر بر هوازدگی و تجزیه مواد آلی)، توپوگرافی (عامل مؤثر بر زهکشی، فرسایش و تجزیه)، و زمان (عامل مؤثر بر تغییر خواص خاک). اثر مواد آلی بر حاصلخیزی و باروری خاک غیرقابل کتمان است. همانگونه که ذکر شد توان باروری خاک حاصل اثرات سازنده فرآیند های شیمیایی و بیولوژیکی، و فیزیکی خاک است. لذا می بایست به صورت دقیق در مورد این موارد صحبت کنیم تا ویژگی های بستر کشت زراعی را بدانیم.

الف) ویژگی های شیمیایی بستر کشت زراعی

الف) ویژگی های شیمیایی بستر کشت زراعی

مطالعات مربوط به ویژگی های شیمیایی بستر کشت زراعی به خصوصیات شیمیایی خاک که بستگی به ترکیب معدنی، مواد آلی و محیط دارد، می پردازد. نکته این است که واکنش ‌های شیمیایی هنگامی رخ می دهند که مواد یا ترکیب و یا تجزیه شوند بطوریکه با مواد اولیه از نظر ماهوی تفاوت دارند. واکنش ها در حین انجام یا انرژی از دست می دهند یا انرژی خواه هستند. مواد جدید وقتی بوجود می آیند که پیوند های بین اتم ها یا یون ها تشکیل می شود، پیوند هایی شکسته می شوند و یا وقتی اتم ها آرایش جدیدی به خود می گیرند. یون ها، اتم هایی هستند که بواسطه از دست دادن یا گرفتن الکترون ها باردار شده اند، مثبت یا منفی. یون های با بار مخالف همدیگر را جذب کرده، در حالیکه یون های با بار یکسان همدیگر را دفع می نمایند (یک مثال ساده ترکیب اکسیژن و هیدروژن و تشکیل آب است). فهم شیمی خاک در فهم تشکیل خاک و حاصلخیزی نقش مهمی دارد. چگونگی شکسته شدن سنگ ها و کانی ها و تبدیل آنها به ترکیبات جدید برای درک چگونگی هوا دیدگی و فرسایش خاک ضروری است. نیز چگونگی تبدیل و تشکیل مواد معدنی خاک ها منجر به حاصلخیزی بهتر و روش های برتر آزمایش های خاک منجر خواهد شد. هم اکنون ویژگی های شیمیایی بستر کشت زراعی را به شما عزیزان معرفی خواهیم نمود.

کلوئید های بستر کشت زراعی از بخش های فعال شیمیایی بستر کشت زراعی می باشند که شامل رس، هوموس و اکسیدهای آهن و آلومینیوم هستند. کلوئید ها دارای بار منفی اند و مجموع این بار های منفی ظرفیت تبادل کاتیونی یا CEC نامیده می شود. CEC نشان دهنده مقدار کاتیون ابقا شده در صد گرم خاک است که بر حسب سانتی مول در کیلوگرم (Cmol/kg) بیان می گردد. میزان جذب کاتیونی تابعی از بار، اندازه و غلظت کاتیون است. اگر دو کاتیون همبار باشند، کاتیون واجد شعاع بزرگتر، قوی تر جذب می شود زیرا کاتیون های بزرگتر، شعاع آبگیری کوچکتری دارند. CEC در تمام خاک ها و انواع بستر کشت زراعی تابع میزان رس، نوع رس، مادة آلی، PH و اکسیدهای آهن و آلومینیوم است. علاوه بر تأثیر مواد آلی در ویژگی های شیمیایی بستر کشت زراعی، از اثرات مهم این مواد تأمین عناصر غذایی و برقراری توازن تغذی های می باشد. عدم مصرف مواد آلی در اراضی زراعی باعث لطمات غیر قابل جبرانی در حاصلخیزی خاک ها می گردد. متأسفانه مصرف کودهای آلی در جامعه کشاورزی ما، تقریب به بوته فراموشی سپرده شده است. علیرغم دشواری های اجرایی، وزارت جهاد کشاورزی برای نیل به کشاورزی پایدار، در نظر دارد تهیه مواد آلی را مورد توجه و حمایت قرار دهد. خوشبختانه منابع تأمین کودهای آلی در ایران دارای تنوع زیادی است و شامل کودهای حیوانی، کمپوست حاصل از بقایای شاخه و برگ گیاهان، کمپوست حاصل از تخمیر سبوس برنج و کلش گندم، کمپوست حاصل از ضایعات کشت و صنعت های تولید قارچ خوراکی، از تخمیر سبوس برنج و کلش گندم، کمپوست حال از ضایعات کشت و صنعت های تولید قارچ خوراکی، کمپوست حاصل از ضایعات کارخانجات دخانیات و چای خشک کنی، کمپوست حاصل از ضایعات کارخانجات قند، کمپوست حاصل از تخمیر زباله های شهری، شاخه های هرس شده چای، خرما، کمپوست حال از تخمیر فاضلاب شهری، کمپوست حال از ضایعات حاصل از ضایعات نیشکر، کود های آلی حاصل از ضایعات بسته و پودر استخوان و سایر مواد مشابه که علاوه بر اصلاح نسبت کربن به ازت، غلظت عناصر غذایی مورد استفاده گیاهان زراعی را افزایش می دهد.

باروری و حاصلخیزی یک بستر کشت زراعی علاوه بر وابسته بودن به مقدار عناصر غذایی به توازن و تعادل آنها نیز شدیدا وابسته می باشد. به طوری که در حالت عدم توازن و تعادل تغذی های، مصرف کودها نه تنها مؤثر واقع نمی شود، بلکه در پاره ای اوقات در جهت عکس عمل کرده و کشاورزان و زارعان را متحمل ضررهای اقتصادی فراوانی می کنند. به طور مثال در سطح ثابت K، افزایش کود نیتروژنی نه تنها افزایش عملکردی را به دنبال نداشته بلکه در بعضی مواقع منجر به کاهش آن نیز شده است، لذا اهمیت توازن تغذی های در بعضی موارد و در مورد بعضی عناصر بیش از خود آنها ست بطوریکه متخصصین تغذیه اغلب برای آگاهی از وضعیت تغذیه ای گیاهان نسبت های بین عناصر را به غلظت واحد آنها ترجیح می دهند، اما از طرفی هم ایجاد توازن تغذیه ای و مصرف متعادل کودهای شیمیایی کاری بسیار دشوار و وقت گیر می باشد و نیازمند صدها آزمایش کودی در مناطق مختلف است که عموما نیز به خاطر شرایط پیچیده خاک، نیاز و قدرت متفاوت گیاهان، رفتارهای متفاوت عناصر در خاک، عوامل متغیر محیطی و شرایط مدیریتی مزرعه نتایج مطلوبی نمی دهند. بنابراین استفاده از کودهای دامی که اکثریت عناصر مورد نیاز گیاهان را تقریبا به نسبتی که آنها جذب می کنند دارا هستند دامنه موفقیت را افزایش می دهند. چرا که در یک تن کود دامی خوب ۴ کیلوگرم N- ۳ کیلوگرم P۲O۵- ۳/۵ کیلوگرم K۲O- ۴ کیلوگرم Cao- ۲ کیلوگرم MgO – ۵/۰ کیلوگرم گوگرد و به مقداری کمتر ریزمغذی ها وجود دارد و خاک را در درازمدت در جهت تعادل پیش خواهد برد. بنابراین با افزودن سی تن کود دامی مرغوب به یک هکتار خاک زراعی حدود ۱۲۰ کیلوگرم نیتروژن، ۹۰ کیلوگرم فسفر، ۱۶۰ کیلوگرم پتاسیم و ... به خاک افزوده خواهد شد که تقریبا با نیاز گیاهان مطابقت دارند و البته بسته به نوع خاک و گیاه بایستی کاستی ها را توسط کودهای شیمیایی جبران کرد.

ب) ویژگی های بیولوژیکی بستر کشت زراعی

بیولوژی خاک مطالعه موجودات زنده در خاک می باشد. تعداد زیادی باکتری، قارچ، اکتینو مایست، کرم ها، حشرات، پستانداران، و جوندگان کوچک در خاک زندگی میکنند. بسیاری از این موجودات زنده به تأمین حاصلخیزی خاک به واسطه تجزیه باقیمانده های گیاهی و جانوری که منجر به گردش مجدد عناصر غذایی می شود کمک می کنند. تأثیر متقابل بین موجودات مختلف یک موضوع بسیار جالب در علم خاک است. بستر کشت زراعی به مانند خاک، یک محیط زنده است که بسته به نوع آن در هر سانتی متر مکعب آن میلیون ها موجود زنده از جمله قارچ ها، باکتری ها، میکروارگانیسم ها، و ... زندگی می کنند و مهم ترین نقش را در تخریب و تحول مواد آلی در خاک بر عهده دارند و به مراحل هوموسی و معدنی شدن مواد آلی سرعت می بخشند. با مطالعه بیولوژی ارگانیسم های خاک می توان دریافت که با افزایش مواد آلی خاک، محیط جهت رشد آنها مساعدتر شده و بر جمعیت آنها افزوده می شود، طوری که هر چه مواد آلی خاک افزایش یابد، ارگانیسم های آن زیاد شده و خاک شکل زنده تری به خود می گیرد و هر چه خاک زنده تر باشد حاصلخیزتر خواهد بود. دلیل این ادعا را می توان در این موراد خلاصه نمود که افزایش جذب عناصر غذایی توسط گیاهان به خصوص در مورد فسفر، تولید هوموس (هوموس به خاطر خواص کلوئیدی یکی از ارکان حاصلخیزی خاک است)، افزایش تثبیت نیتروژن (باکتری های آزاد، ریزوبیوم ها و ...)، معدنی شدن وگردش سریع عناصر غذایی، اکسیداسیون گوگرد و تبدیل آن به شکل قابل جذب (SO۲-۴) که این مسئله در خاک های آهکی کشور ما اهمیت قابل ملاحظه ای دارد، زیرا که در این نوع خاک ها به علت بالا بودن PH تیوباسیلوس ها جمعیت کمی داشته و افزایش عنصری به خاک ها اغلب بی ثمر بوده و به شکل قابل جذب آن تبدیل نمی شود، لذا با وجود ماده آلی میکروارگانیسم های دیگر وارد عمل شده و در نتیجه گوگرد را به سولفات که قابل استفاده برای گیاهان است تبدیل می نمایند.

پ) ویژگی های فیزیکی بستر کشت زراعی

ویژگی های فیزیکی بستر کشت زراعی که از عوامل مهم و مشخص کننده رشد گیاهان هستند، خود تابع عوامل مختلف می باشند. در این بحث اثر متقابل مهم ترین خواص ویژگی های بستر کشت زراعی و ماده آلی مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
_ تخلخل بستر کشت زراعی و نفوذپذیری: تخلخل بستر کشت زراعی بیان کننده و نشان دهنده حجم منافذ و روزنه های خاکی است و معبری برای جریان آب و هوا محسوب می شود. میزان تخلخل بستر کشت زراعی (سی تا شصت درصد)، تابعی از ساختمان، بافت و محتوای ماده آلی می باشد. ماد آلی با بهبود شرایط خاکدانه سازی، وضعیت تخلخل بستر کشت زراعی و نفوذپذیری آن را بهبود می دهد.
_ عمق بستر کشت زراعی: عمق ریشه ها بر مقدار خاک در دسترس ریشه ها که آب و مواد غذایی را برای گیاه تأمین می کند، موثر است و بوسیله سطح ایستابی، سنگ بستر، کفه ها و سخت لایه ها و PH پائین محدود می گردد.
_ رنگ بستر کشت زراعی: رنگ بستر کشت شاخص دقیقی برای تعیین حاصلخیزی نمی باشد زیرا شاخصی کیفی به شمار می رود. در برخی موارد رنگ تیر بستر کشت میتواند نشان دهند میزان ماد آلی مناسب و کافی باشد. هر چه رنگ بستر کشت زراعی تیره تر باشد به دلیل گرم تر شدن زودتر سطح خاک، در بهار زمان کشت تسریع خواهد شد.
_ شیب بستر کشت زراعی: میزان روان‌آب تابعی از شیب بستر کشت زراعی است، زیرا میزان فرسایش در آن بالاتر است و برای کاهش فرسایش خاک، عملیات مدیریتی خاصی را طلب خواد کرد. ماده آلی با افزایش نفوذپذیری بستر کشت زراعی باعث کاهش روان‌آب ایجاد شده و کاهش فرسایش می گردد.
_ بافت بستر کشت زراعی: بسیاری از خواص خاک مثل تخلخل، نفوذپذیری، قابلیت فراهمی و ابقاء عناصر غذایی تابعی از بافت بستر کشت زراعی به شمار می روند. ذرات شنی با اندازه ۰.۰۵ تا ۲ میلی متر بر توزیع هوادهی و زهکشی خاک بسیار مؤثر می باشند ولیکن در حاصلخیزی خاک نقش کمتری دارند. رس که اندازه ذرات آن کوچکتر از ۰.۰۰۲ میلی متر است واجد بار منفی، سطح ویژ وسیع و خاصیت ابقاء عناصر غذایی است اما در کلاسه بندی بافت بستر کشت زراعی، خواص فیزیکی کمرنگ تری در نفوذپذیری و زهکشی دارد. ماد آلی دارای خاصیت اصلاح کننده بافت در خاک های سبک و سنگین می باشد.
_ ساختار بستر کشت زراعی: آرایش ذرات بستر کشت زراعی در تشکیل خاکدانه ها، اندازه و پایداری خاکدانه ها، بر روی تخلخل، نفوذپذیری و مقاومت آنها بسیار مؤثرتر است و ماده آلی به دلیل ایجاد هسته مرکزی در تشکیل خاکدانه ها در پایداری و قوام آنها بسیار مؤثر است.
_ ظرفیت نگهداری آب بستر کشت زراعی: میزان ظرفیت نگهداری آب بستر کشت زراعی متأثر از نوع بافت و میزان ماد آلی ست. در حالت های مختلف میزان آب بستر کشت زراعی متفاوت خواهد بود.

ت) عوامل کنترل کننده ماده آلی در بستر کشت زراعی

ت) عوامل کنترل کننده ماده آلی در بستر کشت زراعی

مقدار ماده آلی بستر کشت زراعی به وسیله تعادل بین اضافه شدن مواد آلی گیاهی و جانوری و مقدار هدررفت و تجزیه آن کنترل می شود. مکانیسم های اضافه شدن و کاهش یافتن ماده آلی به وسیله عوامل و فعالیت های مدیریتی به شدت تحت کنترل قرار می گیرند. مقدار آب قابل دسترسی برای رشد گیاه اولین فاکتور کنترل کننده در تولید مواد گیاهی است. حاصلخیزی خاک و میزان دمای هوا دو عامل عمده دیگر به شمار می آیند. سرعت تجزیه ماده آلی در دمای نزدیک به صفر درجه خیلی پائین است اما با افزایش دما سرعت تجزیه ماده آلی به شدت افزایش پیدا می کند. میزان شدت تابش نور خورشید، محتوی دی اکسید کربن در اتمسفر و رطوبت نسبی از عوامل کنترلی دیگر به شمار می روند. مقدار ماده آلی که در خاک باقی می ماند به جمعیت مصرف کننده هتروتروف وابسته است. مجموعه عملیات مدیریتی که موجب افزایش مقدار مواد آلی می شود شامل اقداماتی برای افزایش تولیدات گیاهی، جلوگیری از هدررفت و اقداماتی برای جلوگیری از تجزیه و تخریب سریع مواد آلی می شود که شامل موارد زیر می باشد:
_ افزایش فراهمی مواد آلی بستر کشت زراعی از طریق استفاده کنترل شده گیاهان به منظور چرا در موقع مقتضی، کنترل آفات و حشرات و جوندگان، کنترل شخم، ممانعت از چرای بی رویه، حفاظت از آتش سوزی و عدم آتش زدن مزارع بعد از درو، و استفاده از کود دامی و فاضلاب غنی از کربن.
_ کاهش تجزیه یا تخریب ماده آلی بستر کشت زراعی به وسیله کاهش یا حذف شخم غیر ضروری، استفاده از گیاهان پوشاننده، و همینطور نگهداری حالت اشباع خاک در برخی موارد خاص، هر چند ممکن است باعث برخی مشکلات دیگر شود.
_ افزایش عملکرد و تولیدات گیاه در بستر کشت زراعی با اعمال بهبود و اصلاح زیستی گیاهان ایستا، کوددهی مناسب و افزایش تولید بیوماس گیاهی، احیاء جنگلداری، آبیاری، احیاء چمنزارها و مراتع، و استفاده از گیاهان پوشاننده.
برای اینکه بدانید چه عواملی میزان مواد آلی بستر کشت زراعی را کنترل می کنند می توان به این پنج مورد اشاره کرد تا از بُعدی دیگر به شناخت بستر کشت زراعی نیز پرداخته گردد.
_ مدیرت خاک: عملیاتی که باعث افزایش رشد گیاه در مزرعه شوند باعث افزایش توسعه ریشه ها و بقایای گیاهی در خاک می شود. مقدار آب قابل دسترس برای رشد گیاه اولین فاکتور کنترل کننده در تولید مواد گیاهی است میزان شدت تابش نور خورشید محتوی دی اکسید کربن در اتمسفر و رطوبت نسبی در عوامل کنترلی دیگر می باشند. از سویی دیگر، شخم فراوان باعث کاهش ماده آلی (در اثر افزایش سرعت تخریب و تجزیه شدن آن) می شود زیرا سرعت اکسیده شدن ماده آلی را افزایش می دهد. میزان ماده آلی خاک با شروع شخم کاهش می یابد که ایجاد پوشش گیاهی و تأمین ماده آلی خاک، ماده آلی مجددا افزایش می یابد. استرس و تنش های اعمال شده و وجود مواد شیمیایی سمی در خاک می تواند از عوامل محدود کننده تولید بیوماس گیاهی باشند. اعمال حفاظت از آتش سوزی و آتش زدن مزارع بعداز برداشت، کنترل آفات، حشرات، جوندگان، استفاده از کود دامی و فاضلاب غنی از کربن، استفاده کنترل شده گیاهان به منظور چرا در موقع مقتضی و ممانعت از چرای بی رویه نیز از اقدامات مفید و مدیریتی در جهت افزایش محتوای آلی خاک ها و انواع بستر کشت زراعی می باشند.
_ موقعیت جغرافیایی: نواحی پست با زهکشی فقیر از طرفی به علت اینکه واحد مقادیر کمتری از مواد آلی می باشند از سویی به علت اینکه اکسیژن کمتری برای گیاه اکسید شدن و تجزیه ماده آلی موجود است و از طرفی دیگر این نواحی مانند مخزنی برای تجمع ماده آلی می باشند چرا که این مواد از دامنه شیب ها با نقاط مرتفع فرسایش یافته ودر پایین تجمع می یابند.
_ بافت بستر کشت زراعی: خاک های بافت ریز، ماده آلی بیشتری نسبت به خاک های شنی نگهداری می کنند و این به دو علت است. از سویی، ذرات رس پیوند های الکترو شیمیایی با ترکیبات آلی ایجاد می کنند و از سوی دیگر، در خاک های شنی تهویه بهتر است. لذا تجزیه سریع ماده آلی صورت می گیرد. بنا براین نگهداری ماده آلی در آن ها کمتر است.
_ پوشش گیاهی: عمده ماده آلی اضافه شده به خاک در دشت ها از ریشه گیاهان چمنی و علفی که سطح را کاملا می پوشانند حاصل می شود و در جنگل ماده آلی از برگ های خزان شده بر سطح خاک به دست می آید.
_ اقلیم: دمای بالا باعث سرعت تجزیه و تخریب ماده آلی بستر کشت زراعی می شود در نواحی با بارندگی بالا، رشد گیاهان بهتر و بیشتر است و بنابراین ریشه ها و بقایای بیشتر در خاک تولید می کند.
نکته: راهبرد های مدیریتی که باعث افزایش محتوای آلی خاک ها و انواع بستر کشت زراعی می شوند عبارتند از: توسعه سیستم های زراعی (بدون خاک ورزی) و یا با حداقل خاک ورزی. مدیریت بهینه چراگاه ها و مراتع و ممانعت از چرای بی رویه. رعایت اجباری تناوب زراعی. اهتمام در حفظ و احیا، چمنزارها، جنگل ها، مراتع و پوشش گیاهی. کاهش عملیات مکانیکی غیرضروری و حذف شخم بی دلیل. رواج مصرف کودهای دامی، سبز، کمپوست همراه با کود های شیمیایی. برقراری تعادل مرتع و دام و حفاظت و احیا مستمر مناطق چرا. ممانعت از آتش زدن مزارع بعد از برداشت. ضرورت تولید صنعتی کودهای بیولوزیک. افزایش تولید بیوماس گیاهی و حفظ آن.

زراعت و باغداری

زراعت و باغداری از مهم ترین فعالیت های اقتصادی جوامع بشری است که از وجود داشته و به عنوان محرک جامعه محسوب می شود. کشاورزی عبارت است از بهره برداری زمین و اهلی کردن گیاه و حیواناتی که برای انسان سودمند هستند و از قدیمی ترین اشکال فعالیت تولیدی اقتصادی در جامعه بشری است. با توجه به این که جهان آینده به دلیل تنوع نیازها و افزایش جمعیت نیاز شدیدتری به تأمین موادغذایی دارد، لذا توسعه ی بخش کشاورزی در هر منطقه ای بایستی در اولویت برنامه ها قرار گیرد. زراعت متشکل از سه فرایند، کاشت، داشت و برداشت گیاهانی است که بعد از کاشت دانه، به مدت یک سال محصول می‌ دهند. گندم، جو، گوجه فرنگی و هویج از جمله گیاهان زراعی هستند. باغداری فعالیتی در راستای رویاندن گیاهان است که در پیرامون خانه و مسکن افراد و محلی به نام باغ یا باغچه انجام می گیرد که بیشتر در نزدیکی مناطق مسکونی و یا پیرامون شهرها و روستاها قرار دارند و هدف آن کشت و پرورش درختان است. به عبارتی زراعت و باغداری در مقابل یکدیگر قرار دارند. گیاهان زراعی را می‌ توان به صور گوناگونی از جمله بر اساس خصوصیات گیاه‌ شناسی و تکاملی، هدف تولید و مورد مصرف، طول عمر گیاه، نیازهای محیطی و شرایط مطلوب رشد، عملیات زراعی و یا مواردی دیگر تقسیم بندی نمود.
هدف از زراعت و باغداری را مکب توان اینگونه تشریح کرد که فرآیند زراعت و باغداری با تولید و پرورش و آماده سازی مواد مورد استفاده انسان برای تغذیه مانند گندم، جو، ذرت و ... در حفظ بقاء بشر نقش قابل توجهی را ایفا می کند. تولید گیاهان روغنی و لیفی برای بدست آوردن مواد خام صنعتی از دیگر اهداف زراعت و باغداری است که در در توسعه صنایع کمک قابل توجهی خواهد کرد. با ایجاد و تولید برگ های سبز و علوفه مانند شبدر و یونجه برای تغذیه دام و طیور استفاده می شود. با تولید و بهره برداری از ریشه وبرگ و یا گل گیاهان مانند چغندرقند، هویج، گل کلم و کاهو این مواد به عنوان مواد غذایی مورد استفاده قرار می گیرند. از اهداف و فواید بی شمار زراعت و کشاورزی می توان تهیه و تولید نشاسته و ساقه نیشکر برای تولید شکر را نام برد که بخش عمده تغذیه بشر را شامل می شود و تامین کننده نیاز بشر در این بخش است. فعالیت‌ های زراعت و باغداری از زیربخش‌ های مهم کشاورزی هستند که بخش وسیعی از ارزش افزوده بخش کشاورزی را به خود اختصاص داده‌ اند. به دلیل افزایش جمعیت جهان و تنوع نیازها، وابستگی به کشاورزی و زراعت برای تامین مواد غذایی بیشتر از قبل شده است و توسعه و گسترش بخش کشاورزی و باغداری به عنوان یک امر ضروری شناخته می شود و در این میان قطعا ایجاد فضا و امکانات مورد نیاز برای کشاورزان از اهمیت بالایی برخوردار است.
_ زراعت: زراعت فرایند کاشت، داشت و برداشت انواع گیاهان است که بعد از کاشت دانه، حداکثر تا یک سال محصول می‌دهند. گندم، جو، گوجه ‌فرنگی و هویج ازجمله گیاهان زراعی هستند. زراعت در مقابل باغداری است که هدف آن کشت و پرورش درختان می باشد.
_ باغداری: باغداری شاخه ‌ای از کشاورزی است و با میوه، سبزی‌ها، قارچ، گل، میوه و ... سروکار دارد. دانش خاک، پاتولوژی، حشره ‌شناسی و پرورش محصول زمینه ‌های معمول آن هستند. باغبانی، چهار شاخه مختلف دارد؛ پرورش گل، پرورش میوه، باغداری، و طراحی منظره.
_ زراعت و باغداری روش ‌های مختلف و مکمل تولید مواد غذایی هستند. اداره کردن زراعت و باغداری در کنار هم، آنچه در مورد هر کدام از آن‌ ها منحصر‌بفرد و مهم است را از بین می ‌برد. علاوه بر این، اداره کردن آن ‌ها با یکدیگر به معنای از دست رفتن برخی از ایده‌ های بسیار جذاب و مهم در مورد چگونگی تعامل تاریخچه غذا با تاریخچه جمعیت و تمدن است

کودهای آلی مورد استفاده در بستر کشت زراعی

کود به هر نوع ماده معدنی یا آلی یا بیولوژیک که دارای عناصر غذایی باشد و باعث بالا بردن حاصلخیزی خاک و همچنین با تیمار گیاهی باعث افزایش عملکرد کیفی و کم محصول شود اطلاق می گردد. یک ماده طبیعی یا غیر طبیعی می باشد که جهت تأمین مواد مغذی مورد نیاز رشد گیاه به خاک اضافه می شود. استفاده از انواع کودها باعث می شود که خاک از لحاظ مواد غذائی دچار کمبود نشود. بهتر است بدانید که کودها دارای انواع مختلفی هستند و در حالت کلی به سه دسته شیمیایی، بیولوژیک یا زیستی و آلی یا ارگانیک تقسیم می شوند. بهتر است بدانید این ماده به دو روش رشد گیاهان را بهبود می بخشد. در روش اول با تغییرات در نگهداری آب و هوای خاک به نوعی باعث بهبود کارایی آن می شود و در روش دوم که همان روش سنتی است مواد مغذی برای رشد گیاهان به آن ها اضافه می شود. در این بخش از مقاله تلاش داریم تا در مورد کودهای آلی مورد استفاده در بستر کشت زراعی با شما همراهان سخن بگوئیم. این کودها از مواد کاملا طبیعی و آلی (ارگانیک) مانند کود های کشاورزی، مواد مقوی نباتات، محصولات حیوانی، یا محصولات گیاهی ساخته شده اند. شما ممکن است مقدار نیتروژن، فسفر و پتاسیم را در کیسه های کود مشاهده کنید، اما گاهی اوقات این مقادیر تخمین هایی است که براساس آنچه که ما در مورد مواد معدنی خاص می دانیم، بر روی کیسه ها نوشته می شود. کودهای آلی می تواند منبع خوبی از مواد مغذی برای زمین کشاورزی باشد و معمولا بیشتر از کود معدنی توصیه می شوند. آنها می توانند به راحتی پیدا شوند و گیاهان شما را نمی سوزانند. با این حال، کودهای آلی آهسته تر عمل می کنند تمایل دارند مواد مغذی را در مدت زمان طولانی تری، و نه کوتاه مدت، آزاد کرده و خاک را حاصل خیز کنند. این ویژگی برای زمانی مناسب است که خاک در حال آماده سازی باشد، اما نه زمانی که نیاز به عملی که کود برای خاک و گیاه انجام می دهد، در زمان کوتاه تری دارید. در ایجاد مروری بر منابع کود های آلی و انواع آن ضروری به نظر میرسد. کود های آلی شامل کمپوست، کود حیوانی، و کود سبز می شوند.

الف) کمپوست

الف) کمپوست

کمپوست حاصل فعالیت بیولوژیکی میکروارگانیسم ‌هایی است که توانایی شکستن مولکول‌های درشت مواد آلی را دارا می ‌باشند‌‌.‌‌ خاک کمپوست یک ماده آلی تجزیه شده است که با موادی مانند برگ‌‌،‌‌ شاخه‌‌های خرد شده و ضایعات آشپزخانه و از گیاهان ساخته‌‌ می‌شود‌‌.‌‌ این خاک به دلیل مزایای زیادی که در باغ دارد‌‌،‌‌ به عنوان طلای سیاه شناخته می‌شود‌‌.‌‌ چرا که ماده بسیار خوبی برای خاک باغ است‌. تاریخچه این عمل به زمان امپراطوری رم برمی گردد که ضایعات مواد آلی حاصل از یک سال زراعی را در گوشه ای جمع می کردند تا برای فصل بعدی کشت به اندازه کافی دچار پوسیدگی شود. کمپوست در آغاز دهه ۱۹۲۰ در اروپا به عنوان ابزاری برای کشاورزی ارگانیک مدرن تبدیل شد. اولین ایستگاه صنعتی برای تبدیل مواد آلی شهری به کمپوست در سال ۱۹۲۱ در ولس، اتریش راه اندازی شد. این ترکیب سرشار از مواد مغذی برای گیاهان است و می تواند در باغ ها، محوطه سازی، باغبانی، کشاورزی شهری و کشاورزی ارگانیک استفاده می شود. این ترکیب به عنوان نرم کننده خاک، کود، اضافه کردن به هوموس حیاتی یا اسیدهای هیومیک و همچنین به عنوان یک آفت کش طبیعی خاک برای زمین مفید است. این ترکیب همچنین برای کنترل فرسایش، احیاء زمین و اراضی، ساخت تالاب و همچنین به عنوان پوششی برای محل های دفن زباله مفید است. خاک کمپوست سرشار از مواد مغذی است‌‌.‌‌ به عنوان مثال در باغ‌ها‌‌،‌‌ باغبانی‌‌،‌‌ کشاورزی شهری و کشاورزی ارگانیک استفاده‌‌ می‌شود‌‌.‌‌ این کُمپوست به خودی خود از بسیاری جهات به عنوان تهویه کننده خاک و کود است‌. در کل می توان گفت کود کمپوست که از پسماندهای کشاورزی، خانگی و خوراکی تولید می‌شود یکی از عالی‌ ترین کودها برای مصارف کشاورزی به شمار می‌رود و تولیدکنندگان گل و گیاه نیز امکان بهره‌گیری از این کود را دارند. امروزه می ‌توان زباله را طی فرآیند هایی به مواد تقویت کننده خاک یا کمپوست تبدیل نمود که سرشار از مواد آلی و عناصر مورد نیاز گیاه می ‌باشد. با مصرف کمپوست می ‌توان تا هفتاد درصد در مصرف کودهای شیمیایی صرفه ‌جویی کرد.

ب) کود حیوانی

ب) کود حیوانی

کودهای حیوانی یا دامی را سرگین و گمیز دام ها و کاه و کلشی که برای تهیه بستر آنها به کار می رود، تشکیل می دهند، این کود شامل دو بخش مایع و جامد است که از لحاظ وزنی، تولید کود اصطبلی جامد سه برابر مقدار مایع آن است. حدود نیمی از نیتروژن و پتاسیم و تمام فسفر کود اصطبلی در قسمت جامد آن متمرکز شده است، ولی از آنجا که فضولات دامی دارای مقدار زیادی نیتروژن قابل جذب است، این مواد دارای جنبه اقتصادی با ارزش می باشند و به همین دلیل انواع کود حیوانی باید پیش از خشکیدن در کشتزار پخش و در خاک دفن شوند تا نیتروژن آنها به صورت آمونیاک به هدر نرود. کود مرغی از نظر عناصر N ،P ،Ca ،Mg ،Na و S از قوی ترین کودها ست. کود گوسفندی هم از نظر N مشابه کود مرغی ولی از نظر K غنی تر از آن می باشد. در مجموع می توان در میان انواع کود حیوانی متداول ترتیب: کود مرغی < کود گوسفندی < کود گاوی را از نظر غنای عناصر مورد نیاز گیاهان قائل شد. طوری که از نظر ریزمغذی ها هم عناصر Zn ،Cu، و Mn کود مرغی غنی بوده و عنصر آهن هم در کود اسبی بالاترین مقدار را دارد و در این میان کود گاوی حالت بینابین را دارا ست. بیشتر پژوهشگران این اختلافات را به نوع تغذیه حیوانات ربط می دهند و بر این باورند که علف خشک، سیلو، علف تازه و غده ها غنی از پتاسیم هستند و تغذیه با آنها موجب زیاد شدن K در کود دامی می شود. دانه ها و بذرها هم محتوی ازت و فسفر زیادند، به همین دلیل هم کودهای مرغی (به علت تغذیه طیور از دانه) محتوی ازت و فسفر بالایی هستند. البته قابلیت جذب هر یک از عناصر غذایی در کودهای دامی را نباید از نظر دور داشت و علاوه بر مقدار مطلق آنها باید این عامل را نیز در بیلان غذایی دخیل دانست. بطوریکه مقدار P و K را تقریبا می توان صددرصد در بیلان قرار داد. در صورتی که این مطلب برای نیتروژن صادق نیست. در کودهای دامی سه فراکسیون مختلف نیتروژن تمیز داده می شود: نیتروژنی که عملا غیر قابل جذب است مانند نیتروژنی که در ساختمان مواد آلی سخت تجزیه شونده وارد شده اند. نیتروژن که به آهستگی قابل جذب می شود مانند پروتئین ها و اسیدهای آمینه. نیتروژنی که مستقیما قابل جذب است مانند ازت معدنی و اوره.

فراکسیون نیتروژنی که به آسانی قابل جذب است در کود دامی برابر دخ درصد و در کود دامی مایع تقریبا برابر پنجاه درصد است و تأثیر آن تقریبا سریع و مشابه کودهای نیتروژنی معدنی می باشد. اما نیتروژن آلی کود حیوانی به سختی قابل جذب گیاه هستند و بیشتر در ساختمان اسیدهای فولویک، هومیک و هومین ها یافت می شوند. در حالت کلی فقط پنجاه درصد نیتروژن موجود در کود حیوانی را می توان در بیلان کودی منظور کرد. در این رابطه باید زمان مصرف کود و سرعت به زیر خاک بردن آن نیز مورد توجه قرار گیرد. به طوریکه افت نیتروژن در صورت به زیر خاک بردن کود دامی برابر ده درصد و در صورتی که به زیر خاک برده نشوند برابر چهل تا نود درصد آمونیاک موجود است که این عمل از طریق متصاعد شدن آمونیاک حاصل می شود. بنابراین در یک مدیریت کودی صحیح باید تمام عوامل ذکر شده بالا را در نظر داشت و با توجه به نوع گیاه- تجزیه خاک و نوع کود دامی کم و کاستی های کود دامی را از کودهای شیمیایی جبران کرد طوری که امروزه برای رسیدن به عملکردهای بالا مخصوصا در واریته های پر محصول چاره ای جز مصرف تلفیقی کودهای آلی و شیمیایی نیست چرا که کودهای آلی با توجه به سرعت کم معدنی شدن نمی توانند تمام نیاز غذایی گیاهان پرمحصول را تأمین کنند و استفاده مطلق هم از کودهای شیمیایی، خاک را در جهت تخریب و پسرفت حاصلخیزی سوق خواهد داد. بهتر است در مزارع از کودهای دامی پوسیده استفاده کرد چرا که استفاده از کودهای دامی تازه علاوه بر افزایش علف های هرز و بیماری ها، گیاهان را در اوایل رشد با کمبود نیتروژن (زردی عمومی مزرعه) روبرو می سازند. پس توصیه می شود حتی الامکان در این حالت همراه ماده آلی از کود های نیتروژنی استفاده نمایند و برای رهایی از خطر بیماری ها و علف های هرز بهتر است کود های دامی را به مدت سه الی شش ماه در شرایط مناسب نگه داشت تا در اثر تولید حرارت اکثریت این عوامل از بین بروند.

پ) کود سبز

پ) کود سبز

کشاورزان سالیان مدیدی است که با چگونگی تهیه کودهای سبز آشنایی دارند و معمولا در سال های گذشته که کشاورزی به این حد متمرکز نبود و بشر این میران خاک را تحت فشار قرار نداده بود با این مسئله و رعایت آیش، انس بیشتری داشت. در هر حال کود سبز از کشت گیاهان علوف های با رشد سریع به ویژه از خانواده بقولات و زیر خاک کردن محصول سبز به دست می آید. به علت قابلیت زیاد تجزیه و تخریب این مواد، مقدار هوموس حاصله از کود سبز تا حدودی تحت الشعاع سایر محاسن قرار می گیرد. فواید بسیاری برای دادن کودهای سبز به خاک قایل شده اند که مهمترین آنها افزایش مواد آلی، افزودن خاک، ازدیاد فعالیت های زیستی و بالاخره نگهداری و قابل جذب نگهداشتن عناصر غذایی خاک می باشد. پس می توان اینگونه عنوان کرد که استفاده از کود سبز، یکی از راه های افزایش ماده آلی خاک در تناوب زراعی است. اثر کود سبز بر خصوصیات فیزیکی خاک همانند کود حیوانی می باشد. در صورتی که از گیاهان تیره بقولات به عنوان کود سبز استفاده شود تمام ازت تثبیت شده را به خاک بر می گرداند. از طرف دیگر کود سبز با جذب و ذخیره مواد غذایی در خود از شسته شدن آنها جلوگیری می نماید. مهمترین گیاهانی که به عنوان کود سبز در کشت آبی ممکن است مورد استفاده قرار گیرند عبارتند از خلر، لوبیا روغنی، انواع لوبیا، چاودار، شبدر، جو و گندم سیاه. یونجه بعنوان کود سبز کاشته نمی شود، اما در صورتی که پس از حصول رشد کافی سبزینه ای به خاک برگردانده شود، بعضی از اهداف کود سبز را تأمین می کند. گیاهانی مثل گندم سیاه چاودار و شبدر ایرانی به خوب در خاک های فقیر رشد می کنند و در بهبود باروری و ساختمان خاک ها مؤثر می باشند. استفاده از کود سبز با بهبود ساختمان خاک و ایجاد تهویه مناسب (به دلیل ریشه عمیق کود سبز) می‌تواند تأثیر مثبتی بر زهکشی خاک داشته باشد و با تأثیر مطلوب بر ساختمان خاک در افزایش ظرفیت اکسیژن پذیری آن تأثیرگذار است.

یک هکتار کود سبز عموما بین بیست تا پنجاه تن شاخ و برگ و انساج گیاهی تازه را وارد خاک می کند که این خود برابر با ده تا بیست تن کود حیوانی بوده و می تواند بین یک الی دو تن هوموس به خاک بیفزاید که در صورت کمبود کود حیوانی یکی از بهترین راه های جبران تلفات مواد آلی خاک دادن کود سبز می باشد. در بیشتر مواقع از گیاهان خانواده بقولات به عنوان کود سبز استفاده می شود که در این میان عموما نزدیک به دویست کیلوگرم ازت هوا به وسیله غده ها در ریشه های یونجه، صد و پنجاه کیلوگرم در هکتار در ریشه های شبدر و نصف این مقدار در سویا تثبیت می شود. شبدر بین دو درصد ازت در شاخ و برگ و غده خود دارد بنابراین هنگامی که یک هکتار از این گیاه در خاک برگردانده شود نزدیک به نود کیلوگرم ازت به خاک افزوده می شود. پیامد افزایش کود سبز تشدید فعالیت میکروب های مفید خاک می باشد که این خود تصعید گازکربنیک و آزاد شدن نیترات و دیگر ترکیبات غذایی را باعث می شود. میکروب هایی مانند ازتوباکتر که ازت خاک را زیاد می کند حساسیتی فوق العاده به مقدار کربن خاک دارد، هر چه مقدار این ماده بیشتر باشد فعالیت آنها نیز فراوان تر خواهد بود. کود سبز به عنوان ماده غذایی مورد استفاده میکروارگانیسم‌ های خاک قرار می گیرد و گاز کربنیک، گاز آمونیاک، ترکیبات نیتراته و بسیاری از ترکیبات ساده و پیچیده دیگر را تولید کرده و مورد استفاده نباتات زراعی قرار می دهد. کود سبز علاوه بر کربن آلی، مقداری ازت آلی به خاک اضافه می‌کند و این مقدار نیتروژن بر حسب شرایط، ممکن است ناچیز یا قابل توجه باشد.

انواع کود سبز به خاطر دارا بودن رویش فوق العاده و ریشه های قوی می توانند مقدار زیادی از عناصر محلول را که در شرایط عادی بر اثر شستشو به اعماق پایین خاک حرکت داده اند جذب خود کنند و با تجزیه و تحلیل سریع خود در زیر خاک آنها را در افق های سطحی در اختیار زراعت بعدی قرار دهند. همچنین این گیاهان قادرند از فسفات های غیر محلول پتاسیم تثبیت شده و عناصر کم مصرف، تا حدی زیاد استفاده کنند. بنابراین برگرداندن این گیاهان به خاک علاوه بر بهبود خواص فیزیکوشیمیایی و زیستی سبب تسهیل آزاد شدن عناصر غذایی پرمصرف و کم مصرف می شود. لازم به ذکر است در مناطقی که برای افزایش مواد آلی خاک از کاه و کلش استفاده می شود چرا که کربن بالای کلش موجب تثبیت شدید ازت معدنی میشود و قابلیت جذب ازت در خاک را شدیداً کاهش میدهد به همین دلیل توصیه میشود با استعمال کودهای کلشی همیشه مقداری نیتروژن اضافی به خاک داده شود و در خاک هایی که از نظر نیتروژن خصوصا نیترات فقیر هستند برای هر صد کیلوگرم کلش یک کیلوگرم نیتروژن توصیه می شود. تأثیر مثبت کوددهی با کلش در مقدار کربن آلی خاک بستگی زیادی به قابلیت نیتروژن خاک دارد باید به این نکته دقت نمود که ایجاد مواد آلی در خاک نه فقط به کربن آلی بلکه به نیتروژن نیز نیازمند است. اما شدت تجزیه مواد آلی در خاک به مقدار لیگنین آنها بستگی دارد. به طوریکه پنجاه درصد کود دامی، شصت درصد کلش و هشتاد درصد مواد سبز گیاهی.

بستر کشت زراعی پالیز

بستر کشت زراعی پالیز

  پالیز کشت با توجه به نیاز شما هموطنان گرامی اقدام به تولید و فروش بستر کشت زراعی پالیز کرده است تا یکی از بهترین و با کیفیت ترین نمونه های بستر کشت زراعی را دقیم حضور تان کرده باشد. پالیز کشت همواره تلاش دشته است تا بهترین ها را تقدیم حضور شما عزیزان نماید. با خصوصیات و اثرات بستر کشت زراعی پالیز بر خاک بیشتر آشنا شوید.
الف) اثرات بستر کشت زراعی پالیز بر خصوصیات شیمیایی خاک
_ افزایش ظرفیت تبادل کاتیونی خاک
ظرفیت تبادل کاتیونی خاک یکی از خصوصیات مهم خاک به شمار می رود. به طورکلی ذرات مختلف خاک به خصوص ذرات ریزتر (رس ها) در سطح خود دارای بار منفی هستند که این توانایی نگهداری کاتیون ها و تبادل آنها را با محلول خاک و در نتیجه ریشه گیاهان را فراهم می سازد. هر خاک با توجه به مقدار ذرات دارای بار سطحی منفی دارای ظرفیت تبادل کاتیونی خاصی می باشد و هرچه در یک خاک این ظرفیت بالاتر باشد آن خاک ظرفیت نگهداری عناصر غذایی و تبادل کاتیونی بیشتر داشته و حاصلخیزتر است. مواد آلی نیز در سطح خود بار منفی دارند بنابر این هرچه بستر کشت آلی پالیز که دارای کربن ۲۰ درصد می باشد درخاک بیشتر باشد ظرفیت نگهداری کاتیون ها و تبادل شان با محلول خاک و در نتیجه با ریشه گیاه بیشتراست باعث پیشگری بیماری ریشه ای از جمله بیماری های نماتدی و قارچ های پتیوم و فایتفترا می گردد.
_ کاهش چسبندگی خاک های رسی با بستر کشت زراعی پالیز
خاک های رسی معمولا خاک های با چسبندگی زیاد می باشند که نفوذپذیری آب و تهویه در آنها کم بوده و عملیات کشاورزی بر روی چنین خاک هایی با مشکل روبرو است. افزایش بستر کشت آلی پالیز به خاکهای رسی سنگین باعث کاهش چسبندگی و در نتیجه بهبود خصوصیات نامطلوب آنها می شود.
_ افزایش چسبندگی خاک های شنی
بر خلاف خاک های رسی، خاک های شنی چسبندگی کمی دارند و این مسأله باعث نفوذ سریع تر از حد معمول آب و ظرفیت پائین نگهداری آب در این خاک ها می گردد. افزایش بستر کشت آلی پالیز به خاک های شنی باعث افزایش چسبندگی و ظرفیت نگهداری آب می گردد.
_ افزایش نفوذپذیری آب در خاک با بستر کشت زراعی پالیز
بهبود وضعیت ساختمان خاک باعث افزایش نفوذپذیری آب در خاک می گردد. خاک های با مواد آلی کم ساختمان مطلوبی ندارند بنابراین خاک های بدون ساختمان یا با ساختمان ضعیف نفوذپذیری مناسبی ندارند.
_ افزایش ظرفیت نگهداری آب خصوصا در خاک های شنی
از خصوصیات بستر آلی پالیز نگهداری آب چند برابر وزن خود می باشد با توجه به اینکه اکثر مناطق پسته کاری با کمبود آب روبرو هستند استفاده از بستر کشت آلی پالیز می تواند در نگهداری آب در خاک کمک نماید. از طرفی نگهداری آب در خاک های با ساختمان خوب بهتر صورت می گیرد و همانطور که گفته شد بستر کشت آلی پالیز باعث بهبود وضعیت ساختمانی خاک می گردند. در خاک های شنی با بستر آلی پالیز کم چون منافذ درشت بیشتر بوده و ساختمان خاک نیز ضعیف تر است ظرفیت نگهداری آب در خاک کم می باشد، بنابراین در خاک های شنی اثر بستر کشت آلی پالیز بر ظرفیت نگهداری آب در خاک بیشتر است.
ب) اثرات بستر کشت زراعی پالیز بر خصوصیات بیولوژیکی خاک
_ تأمین ماده اولیه و انرژی برای باکتری های خاک
خاک محیطی سرشار از باکتری ها ست و این موجودات وظایف مهمی در خاک به عهده دارند در واقع خاک بدون وجود آنها محیطی کامل برای رشد و نمو و محصول دهی مطلوب نیست. موجودات ریز خاک مانند همه موجودات زنده دیگر نیاز به منبع انرژی و مواد غذایی دارند. بستر کشت آلی پالیز تأمین کننده مواد غذایی مختلف و انرژی برای باکتری ها در خاک می باشد.
_ ایجاد تعادل در رطوبت و تأمین اکسیژن کافی برای باکتری های خاک
مواد آلی با افزایش تخلخل خاک، بالا بردن ظرفیت نگهداری آب در خاک و بهبود نفوذ پذیری آب در خاک، تعادل رطوبت در خاک ایجاد می نمایند و باعث می شوند محیط مناسبی از نظر رطوبت و اکسیژن برای باکتری های خاک ایجاد شود. با توجه به اثرات ذکر شده، لزوم کاربرد بستر آلی بیش از پیش آشکار می گردد. در مناطق پسته کاری به علت محدودیت های خاک از جمله عدم وجود ساختمان مناسب، بالا بودن PH، سبک یا سنگین بودن بعضی خاک ها، بالا بودن دور آبیاری، و ... استفاده از بستر آلی پالیز به صورت کود اجتناب ناپذیر می باشد و توصیه می شود حداقل هر سه سال یکبار به مقدار کافی در باغ ها استفاده شود.
پ) اثرات بستر کشت زراعی پالیز بر خصوصیات فیزیکی خاک
_ بهبود ساختمان خاک
ساختمان خاک یعنی هم آوری ذرات خاک (شن، سیلت و رس) و تشکیل ساختاری که خاکدانه نام دارد. به طور کلی، یک خاک هرچه خاکدانه های بیشتر و پایدار تری داشته باشد وضعیت مطلوب تری خواهد داشت. از مواردی که باعث تشکیل ساختمان خاک شده و آن را پایدارتر می نماید می توان به بستر کشت آلی پالیز اشاره نمود. بستر آلی پالیز در خاک های شنی (سبک) با متصل کردن ذرات به یکدیگر باعث تشکیل ساختمان می گردد و بستر کشت پالیز در خاک های رسی (سنگین) از چسبندگی ز یاد ذرات خاک جلوگیری نموده و وضعیت بهتری به خاک می دهد. بنابراین کاربرد مواد آلی در همه خاک ها مفید بوده و منجر به تشکیل ساختمان بیشتر و پایدارتر می گردد. اکثر خصوصیات خاک تحت تأثیر وضعیت ساختمان خاک قرار دارد به طور مثال نفوذ آب در خاک، تهویه خاک، میزان خلل و فرج یا منافذ خاک، نگهداری آب در خاک و نفوذ ریشه در خاک، همگی تحت تأثیر ساختمان خاک قرار می گیرند که به مواردی از آن به طور کامل تری در زیر اشاره خواهد شد.
_ تهویه بهتر به علت افزایش تخلخل خاک
ریشه گیاهان و بسیاری از جانداران ریز خاک جهت انجام وظایف خود نیاز به اکسیژن و تهویه بهتر دارند. همانطور که در سطور بالا توضیح داده شد افزایش بستر آلی پالیز به خاک باعث بهبود ساختمان و افزایش تخلخل خاک می شود که این خود باعث تهویه بهتر خاک می شود.

سخن پایانی

در انتهای این مقاله که در مورد بستر کشت زراعی بود اذعان می کنیم که زراعت و کشاورزی یکی از دشوارترین و در عین حال جذاب ترین کار هایی ست که می توان به آن اشتغال داشت. بستر کشت زراعی را می توان یکی از مهم ترین مواردی دانست که برای یک زراعت مناسب کاملا لازم و ضروری ست. شما عزیزان می توانید خرید بستر کشت زراعی پالیز را از سایت پالیز کشت به سادگی در دستور کار قرار دهید تا بهترین نمونه بستر کشت زراعی موجود در کشور را از آن خود نمائید. بستر پالیز، رطوبت را در خود نگاه داشته و ضمن جلوگیری از تنش آبی گیاه تا ۴۰ درصد مصرف آب را کاهش می دهد. ترکیبات بستر پالیز، پایدار بوده و دارای C/N حدود ۲۰ می باشد که موجب می شود از مصرف نیتروژن و اکسیژن محیط ریشه با گیاه رقابت نمی کند. بستر پالیز سرشار از مواد غذایی مورد نیاز گیاه بوده و عناصر سنگین آن تا حد مجار است و حتی مقدار سرب، کادمیوم، و کبالت آن در حد صفر می باشد. شوری بستر پالیز به میزان ۲ تا ۳ دسی زیمنس بر متر می باشد و از نظر اسیدیته، بستری خنثی و مناسب برای جذب عناصر غذایی خاک به حساب می آید. به دلیل تخلخل بالای بستر پالیز، ریشه به راحتی امکان رشد و توسعه را دارا ست و به سبب وجود میکروارگانیسم های فعال، بیماری های نماتدی و قارچی (فوزاریوم و فایتفترا) به شدت کنترل می شود. با خصوصیاتی که بیان شد مشخص می شود بستر کشت پالیز می تواند راهی باشد برای شما زارعان، کشاورزان، باغداران و گلخانه داران تا بستری با کیفیت را برای گیاهان ارزشمند تان فراهم آورید.

برای ثبت سفارش

برای ثبت سفارش